نویدنو 18/01/1399
چاپ مطلب
ماه نامه ارژنگ متاسفانه با چند روز تاخیر تقدیم
خوانندگان گرامی می شود . در این شماره
آثاری از:
امید،
خسرو باقری،
مریم بهار،
بهروز پژواک،
علی جعفری،
جهان،
سیدحسن حسینی،
ناظم حکمت،
محمد حیدری ملایری،
بهمن رجبی،
هاتف رحمانی،
فریبرز رییسدانا،
جلال سرفراز،
احسان طبری،
محمد قاضی،
عارف قربانی،
سیاوش کسرایی،
مهران ماهور،
فریدون مشیری،
بهروز مطلبزاده،
مهدی مظفری ساوجی،
نسرین میر،
حافظ موسوی،
شهاب موسویزاده،
اصغر نصرتی،
و
دیگران... را خواهید خواند
.
در ادامه سر سخن شماره 5 را ملاحظه می کنید :
سرسخن
مدت زمان لازم برای مطالعۀ این یادداشت: 10 دقیقه!
و این زمینِ نا امین
سال نوی 1399خورشیدی در حالی آغاز شد که در اثر حضور
مهمان ناخواندهای به نام
کرونا ویروس (بخوانید)،
جامعۀ ما نوروزی متفاوت با سالهای نیم قرن اخیر را تجربه کرد و جهان
نیز با بزرگترین چالش بعد از جنگ جهانی دوم تا کنون روبرو شد. زمین و
طبیعت پس از دههها بیاحترامی نسل بشر به مامِ خود، واکنش نشان داد تا
حد و جایگاه او را در جهانِ هستی یادآور شود. واقعیت این است که ناامن
شدن زمین، محصول مستقیم رفتارهای ضدّ اکولوژیک هیولای سرمایهداری
نئولیبرال در دهه های اخیر در جهان است که موجب انقراض بیش از
یک میلیون گونه گیاهی و جانوری و تخریب محیط
زیستِ انسانی شده و با ادامۀ این روند، طبیعت برای بقای خود و دیر یا
زود، نسلِ بشرِ را به عنوان یک مزاحم و تهدید از چرخۀ فرگشت (تکامل)
حذف خواهد نمود.
در ایران،
با سونامی کرونا اقتصاد بیمار کشور هم به کما رفت تا در کنار عواملی
چون رکود، تورم، بیکاری و آثار تحریمهای ظالمانه آمریکا، بیش از پیش
شاهد کاهش ارزش پول ملی و تشدید فشار بر گرده زحمتکشان باشیم. سرعت
همهگیری ویروس مزبور در ایران و جهان فراتر از انتظارها بود اما شواهد
متقن حاکی از کوتاهی مسئولان رژیم تاریک اندیش ولایی در حفاظت از جان
مردم است که باید پاسخگو باشند. به رغم نامۀ محرمانۀ وزیر بهداشت به
روحانی در دیماه با سه پیشنهاد معقول "لغو راهپیمایی 22بهمن، قرنطینه
شهر قم و تعویق انتخابات2 اسفند..." و انبوه بیانیههای مراجع علمی که
همگی با بی توجهی روبرو شد، و بر اثر اظهارات سفیهانۀ رهبر نظام
سرمایهداری اسلامی که خطرِ پیشِ روی جامعه را "مسئلهای گذرا، غیر
فوقالعاده و قضیهای که پیش آمده..." دانست که "خیلی هم نباید بزرگش
کرد" همراه با تبلیغ خرافه و توسل به دعا و اجنّه و ترویج طب اسلامی
توسط پااندازانِ رژیم، اکنون براساس آخرین آمارهای رسمی در میهن بلازدۀ
ما در هر دقیقه دو نفر مبتلا و در هر 10دقیقه یک نفر جان می بازد!
(روزانه 140 قربانی و 2700 ابتلاء...)
در جهان
نیز پاندمی کرونا همه ساختار حکومت ها و سیستمهای درمانی دولتها را
به چالش کشیده است. هشدار مبارزان عرصه محیط زیست که منجر به توافق سال
2016 پاریس با امضای 200 کشور شده بود، درپی خروج امریکا و بی توجهی
دیگر کشورها بی اثر ماند، به نحوی که این پاندمی اکنون گریبان همۀ
ساکنان کرۀ زمین شامل 206 کشور به رسمیت شناخته شدۀ جهان را به چنگِ
خود گرفته است. وضعیت زندگی انبوه زندانیان سیاسی، کمپ های آوارگان و
پادگانها و جان زبالهگردها و کودکان کار و افراد بی سرپناه در جوامع
بیش از همه در معرض خطر قرار گرفته و شیوۀ حیات و بقای نزدیک به 8
میلیارد انسان بر روی این سیارۀ زیبا به شکلی دراماتیک درحال تغییر
است. اکنون با ابتلای بیش از یک میلیون و 200 هزار نفر و جان باختن بیش
از 60 هزار انسان بیگناه در طول سه ماه در جهان، در کنار مرگ سالیانه
500 هزار کودک از فرطِ گرسنگی (10برابر کرونا) که واکسن آن (نان) نیز
موجود است،
"زمین"
به برکت تهاجم دیوانهوار سرمایهداری جهانی به مامِ طبیعت، نه
"کارگاه"، که به "گورگاهِ آدمی" بدل شده است.
نه گورگاه، کارگاهِ آدمی است این زمین
علم اگرچه هنوز برای این ویروس کرونای جدید درمان و
دارو و واکسن موثری نیافته، اما حدود نیمی از جمعیت جهان اکنون در
قرنطینه یا خودقرنطینگی به سر می برند و طبیعت برای دفاع از بقای خود
در برابر ویروس خطرناک "انسان"، هنوز پادتنها و واکسنهای زیادی در
چنته دارد. اما خبر خوب اینکه از وقتی انسان ها از ترس کرونا خود را
قرنطینه کرده اند، اتفاقات زیبایی در جهان رخ میدهد و طبیعت، درحال
بازپسگیری حق و حقوق خود است:
تصاویر ماهوارهای بهبود 40درصدی هوای کرۀ زمین در اثر
کاهش آلاینده دی اکسید کربن را نشان می دهند. در
فیلم ویدئویی
که از شبکه تلویزیونی
WIONEWS
اخیرا منتشر شد(ببینید)،
از وقتی که انسانها اماکن عمومی را ترک کرده اند: دلفین ها با تشکر از
نبودِ کشتیهای تفریحی به سواحل ایتالیا بازگشتهاند، کانالهای آب با
تشکر از غیبت قایقهای تفریحی مملو از قوهای زیبا شده اند، در آکواریوم
سرپوشیدۀ شیکاگو دو پنگوئن به نامهای ادوارد و آنی بدون مزاحمت
انسانها به دیدن دوستانشان میروند، نوعی موجود زیبای گربهسان که
گمان میرفت منقرض شده، به خیابانهای شهر دهلی بازگشته است، در
سنگاپور سمورهای آبی با تشکر از اماکن خالی آزادنه تردد میکنند و
تعدادی غاز مصری هم هنگام عبور از باند خالی فرودگاه تلآویو دیده
شدهاند... در مقابل امّا، حرص و ولع نظام ضد بشر و طبیعت سرمایه داری
برای کسب سود بیشتر و بیشتر را پایانی نیست:
وزیر بازرگانی امریکا
اعلام کرده بود "ویروس کرونا میتواند برای اقتصاد امریکا مفید باشد" و
حالا ترامپ و شرکایش سراسیمه به دنبال نجات نظام سرمایه داری از بحران
بزرگ پیشِ رو هستند. کارشناسان اقتصادی پیش بینی می کنند جهانِ
پساکرونا با بزرگترین بحرانِ اقتصادی تاریخ فراتر از 1929 و 2008
روبرو خواهد شد. در این میان اعزام تیمهای متعدد پزشکی و کادر و
تجهیزات درمانی از کشور کوچک
کوبای سوسیالیستی
به 37 کشور کرونازده به مثابه فرشتۀ نجات و موفقیت چین و کره در مهار
قاطع بحران، جهان را حیرت زده کرده و
نوام چامسکی
می گوید "پاندمیِ کرونا محصول تخریبِ سیستمِ بهداشت و درمان توسط
نئولیبرالیسم است".
بدینترتیب، اگر تا کنون پرسش این بود که "بربریت یا
سوسیالیسم"، اکنون این دو پرسش کلیدی در اذهان میلیاردها انسان مطرح
شده است که: انقراضِ نسلِ بشر یا سوسیالیسم؟ حفظ جان میلیاردها انسان
یا حمایت از سود اقلیتی سرمایهدار حاکم بر جهان؟
بر این زمین عَبَث مرو/ بیافرین! بیافرین!
آلبرت اینشتن
در پاسخ به این پرسش که به نظر شما بشر در جنگ جهانی سوم از چه نوع
سلاحی استفاده خواهد کرد، گفته بود:
"من نمیدانم جنگ جهانی سوم چگونه به وقوع خواهد پیوست،
اما میدانم که مردم در جنگ جهانی چهارم با چوب و تیشۀ سنگی به جنگ هم
میروند!"
همین نگرانی را
"سایه" عزیز که عمرش دراز باد، در خاطراتش چنین ابراز
کرده است: "واقعا هنوز هم معتقدم که یگانه درمانِ دردِ جهان حرفهای آن
یهودیِ ریشو، مارکس، است چون نمیتوانم باور کنم که انسان به غار باز
می گردد..."
زندهیاد احسان طبری امّا در سرودۀ پرمضمون خود به نام
"زمین" (بشنوید) "،
خطاب به انسان رونده بر این کرۀ خاکیِ کوچک میگوید:
"زمین
ز گنجِ نغزِ خود/ تو را نثار داده است./ شکفتگی وُ خرّمی/ به هر بهار
داده است./ ز موجِ نیلگونِ بَحر،/ صید کن نصیبِ خود./ به چرخِ لاجوردِ
دهر،/ پر بکِش به طیبِ خود./ ز جادوی گیاهها،/ به دست کن طبیبِ خود./
نه گورگاه،/ کارگاهِ آدمیاست این زمین./ همو برادرِ تو، مادرِ تو،
یاورِ تو است،/ سرای آشنای گرمِ مهرپرورِ تو است./ بر این زمین عَبَث
مرو!/ بیافرین، بیافرین!"
به نظر می رسد که بشر امروز برای رهایی از نظم ویرانگر
سرمایهداری، حفظ محیط زیست و تضمین بقای نسلِ خود، راهی جز درک و
پذیرش جهان بینیِ اکولوژیک و رهنمودهای خردمندانه همان "یهودیِ ریشو"
برای تنظیم رابطۀ پایدار خود با طبیعت و انسانیکردن جامعه انسانی و
نجات طبیعت و
"زمین"در
پیشِ رو ندارد. زمینی که: "به سوی اوست،/
بازگشتِ برگها و غنچهها./ به سوی اوست،/ بازگشتِ چشمها وُ دستها./
از او بُوَد،/ سرشتهها، گسستها./ به معبدِ شگرفِ اوست،/ آخرین
نشستها..."
یک یادآوری مهم:
تلخ است امّا درطول 10دقیقه مطالعه این متن، تعداد
20 تن از هممیهنان ما به ویروس کرونا مبتلا شدند و 1
نفر نیز جان خود را از دست داد! در این شرایطِ نو پدید، خطر از
آنچه در آیینۀ تصورمان می گنجد به ما نزدیکتر است! امروز حفاظت از
جانِ خود و سلامتی اطرافیان با رعایت دقیق پروتکلهای بهداشتی و تقویت
همدلی و همیاری عمومی برای گذر از بحران کرونا، بیتردید یک وظیفۀ مهمِ
انقلابی است!
و ما
در برابر
روح ستُرگِ
74
تن پزشک و شمار بسیاری پرستار و کادر درمانی و خدماتی کشور که در نبردی
قهرمانانه، جان خود را برای نجات دیگران فدا کردند و به "کاروانِ
آیندهجویان" پیوستند، و دیگرانی که سنگرِ نبرد را رها نمی کنند، سرِ
تعظیم فرود میآوریم!
"آری، ما از قبیلۀ رزمندگانیم، از قبیلۀ سوختگان وُ
ذغالشدگان/ آری، ما سرهای سپیدِ خود را در برابرِ گورها خم می
کنیم!.../ آری، ما با مادرانِ سیاهپوش بانگ میکشیم!... آری...
دشمن سَنگدل است، ولی ما مغروُریم!"
تحریریۀ
ارژنگ
برای
دریافت فایل پی دی اف کلیک کنید :
ارژنگ شماره 5
|