آيا عملكرد شوراي امنيت عليه ايران تكرار سناريو عراق است ؟

نویدنو:13/10/1385

آيا عملكرد شوراي امنيت عليه ايران تكرار سناريو عراق است ؟

نويسنده : روندا هوبن

برگرداننده : هاتف رحمانی

شوراي امنيت سازمان ملل قطعنامه تحميلي 1737(سال2006) عليه ايران را به خاطر برنامه هسته اي ايران تصويب كرده است . به گفته اعضاي شوراي امنيت، هدف از تحريم ها،تشويق ايران به گفتگو با سازمان بين المللي انرژي هسته اي براي ايجاد اعتماد به مقاصد صلح آميز برنامه هسته اي ايران است .هر چند ايران ، ادعا مي كند كه در طول يك دوره سه ساله تلاش كرده است تا در خواست هاي سازمان بين المللي انرژي هسته اي را برآورده نمايد ، اما روندي كه تدارك وطي شده است روند متقاعد كننده اي نيست  . دو سال از سه سال مورد ادعا، ايران گسترش فن آوري غني سازي اورانيوم خود را به حال تعليق در آورد.

ايران مدعي است كه قطعنامه تحميلي عملي خصمانه از سوي شوراي امنيت بوده وحق مسلم ايران براي گسترش فن آوري هسته اي صلح اميزرا انكار مي كند.

ايران بردفاع از حق خود در ادامه تلاش براي غني سازي وبازتوليد سوخت هسته اي صلح آميز توليد انرژي هسته اي براساس پيمان منع گسترش هسته اي (NPT) اصرار دارد.

ايران برنامه توسعه فن آوري هسته اي  خودرادر دهه 1950در حكومت شاه وبا حمايت كامل دولت امريكا شروع كرد. اما امريكا پس از سرنگوني رژيم شاه در 1979، به حمايت از برنامه هسته اي ايران پايان داد ، وايران درادامه برنامه اش با مشكلاتي مواجه گرديد. اما ايران عليرغم موانع ، به كار براي توسعه فن آوري هسته اي در جهت ايجاد يك سري از دستگاه هاي توليد انرژي هسته اي ادامه داد.

جواد ظريف،سفير ايران در سازمان ملل ،در پاسخ به تصويب قطعنامه 1737 در شوراي امنيت سازمان ملل ،در 23 دسامبر 2006،اعضا اروپايي شوراي امنيت وامريكا را به عدم مذاكره سازنده  ، اما درعوض توسل به مراحل سازمان ملل بعنوان «ابزار فشاروارعاب براي مجبور كردن ايران به گذشت از حق خود» درتوسعه فن آوري هسته اي متهم كرد.ظريف پاسخي را كه ايران در جواب بسته  پيشنهادي امريكا واروپادر 6ژوئن تهيه كرده بود يادآورشد.

او گفت كه پاسخ تفصيلي براي مورد به مورد بسته 6ژوئن همراه با پيشنهاداتي براي گفتگو درمواردي كه به نظر ايران نكات ضعف بسته پيشنهادي است ارائه شده است.اين اظهارات ايران پاسخي دريافت نكرد. كشورهاي بسياري، به جاي پاسخ، به دنبال فراهم آوردن محكوميت ايران در شوراي امنيت ، به خاطر عدم همكاري ايران با سازمان ملل وآغاز تحريم براي تنبيه ايران بر آمدند. ظريف گفت ، اين روندمشابه تجربه ايران با سازمان بين المللي انرژي هسته اي وشوراي امنيت در واكنش به تلاش قبلي ايران براي تعهد مذاكره درباره برنامه هسته اي ايران بر اساس (NPT) است .

قطعنامه 1737 شوراي امنيت ايران را به نعليق غني سازي وفعاليت هاي بازيافت وتحقيقات وابسته ملزم مي سازد  ايران مدعي است كه اين درخواست به معناي فروگذاري حق خويش بر اساس پيمان منع گسترش هسته اي براي توسعه فن آوري هسته اي صلح آميز است . سازمان جهاني انرژي هسته اي انكار نمي كند كه تحت مقررات آژانس هر ملتي حق برنامه غني سازي هسته اي را دارد.

گريزگاه

محمد البرادعي دبير كل آژانس جهاني انرژي هسته اي توصيه مي كند كه حقوق ملت ها براي فن آوري هسته اي محفوظ نگاه داشته شود، اما « امكانات مورد استفاده براي ساخت سلاح هاي هسته اي تحت بازرسي ونظارت چند مليتي قرار گيرد»

اما چنين امري از الزامات پيمان منع گسترش هسته اي نيست .پاسخ ايران آن است كه در جلسات مختلفي مفاد آژانس  جهاني انرژي هسته اي را پيشنهاد كرده است، اما اين كه آن مفاد مستلزم تعليق غني سازي وبازيافت از سوي ايران باشد مخالف روح ومتن  NPT است.

حقيقت آن است كه اجازه  NPT براي توسعه فن آوري هسته اي صلح آميزبه ملت ها از سوي جرج بوش « گريزگاهي » در پيمان خوانده شده است .

بعنوان مثال در سخنراني 2004 بوش پافشاري كرد كه: چنين رفتارهايي مي تواند بعنوان اصرار بر« فسخ يكجانبه پيمان»  تلقي شود.هانس بليكس، رئيس پيشين بازرسان هسته اي سازمان ملل،نگراني خودرا نسبت به بي فايدگي الزام ايران به تعليق غني سازي وتوسعه تحقيقات بعنوان پيش شرط مذاكره اظهارداشت:

« من كمي درباره شرايط مطرح شده  توسط شوراي امنيت كه بر اساس آن  ايران بايد ابتدا برنامه تحقيقات خودرا به تعليق در آورد ، تا بعد از آن اعضا شورا ، امريكا ، بريتانيا ، فرانسه ، آلمان ، روسيه وچين خواهان نشست شوند نگرانم . اگرموضوع مذاكرات است ، من دورنمايي براي اين  كه يك  طرف ، در اين مورد ايران ، بتواند براي پيشرفت مدام  موضوعات عمده مذاكره ، مثلا  شرايط غني سازي كاري انجام دهد نمي بينم .

روسيه وچين

هرچند الما ن در حال حاضر عضو شوراي امنيت نيست ، اما به گفتگوهاي  پنج عضو دائم شوراي امنيت در مورد تهيه  قطعنامه 1737 پيوست ودر راي گيري تصويب قطعنامه در شوراي امنيت دريكشنبه 23دسامبر2006 حضور داشت .

روسيه وچين در بيانيه هايي كه پس از تصويب قطعنامه صادر كردند گفتندكه آن ها از قطعنامه عليه ايران به خاطراصرار بر بازگشت به مذاكره با آژانس بين المللي انرژي اتمي حمايت كرده اند.بسياري از اعضاي غير دائم شوراي امنيت اعلام كردند كه آن ها نيز انگيزه مشابهي در تاييد قطعنامه داشته اند.اگرچه هيچ نشانه اي دال براين كه هيچ يك از اعضا شوراي امنيت در جهت درك مشكلي كه ايران در مواجهه باروند آژانس بين المللي انرژي هسته اي داشت تلاش كرده باشند وجود ندارد . آژانس بين المللي انرژي هسته اي اساسا خواهان  تاييد كردن آن بوده است كه ايران در برنامه هسته اي خود اهدا ف تسليحاتي نداشته است .

همانند نا ممكن بودن اثبات به آژانس بين المللي انرژي هسته اي كه عراق « سلاح هاي كشتار جمعي » نداشته است، اكنون ايران با لزوم اثبات عدم مقاصد نامشروع در برنامه انرژي هسته اي اش مواجه شده است .به جاي الزام به اثبات تهمت وارده توسط مدعي ، متهم با صدور حكم گناهكارشناخته شده است .  

كشورهاي غير متعهد در بيانيه اي كه در سپتامبر 2006 منتشر شد ، از حق ايران براي توسعه وتحقيق غني سازي هسته اي حمايت كردند.اعلاميه هاي بسيار ديگري نيز در حمايت از موضع ايران ، از جمله از سوي هند وپاكستان وجود داشته است .

قطر كه در حال حاضر يكي از اعضا غير دائم شوراي امنيت است ،در قطعنامه پيشين شوراي امنيت عليه ايران، قطعنامه 1696(2006) كه ايران را به تعليق غني سازي تا 31اوت 2006  ملزم مي كرد راي منفي داد،  

تنها دو روز قبل از تصويب قطعنامه 1737 سفير قطر در سازمان ملل به خبرنگاران گفت كه او ازقطعنامه جديد بيمناك است كه تنها مي تواند تنس در خاورميانه را افزايش مي دهد واحتمال اين را كه ايران براي گفتگوي بيشتر در اطراف اختلاف  احساس حمايت نمايد كمترمي سازد. اما قطر بعد از راي به سود قطعنامه1737،در توضيح راي خود اظهار داشت كه قطر مخالف تكثير هسته اي بوده  است و پيگيري گسترش هسته اي خارج از مقدورات فني وعدم اطلاع آژانس  بين المللي انرژي هسته اي مي تواند براي ايران خطرناك باشد .

دولت ايران با اعلام اين كه اجازه نخواهدداد حق او براي فن آوري هسته اي صلح آميز سلب شود به قطعنامه پاسخ داد.قطعنامه ايران را در تحقق اهداف هسته اي مصمم تر كرد.

به سازمان جهاني انرژي هسته اي اعلام شده است كه ظرف 60روز پيشرفت مذاكرات با ايران را به شوراي امنيت گزارش نمايد.براي موفقيت مذاكرات هر دو طرف بايد خواهان مذاكره باشند. ايران اعلام كرده است كه  خواهان مذاكره است، اما التيماتوم را نمي  پذيرد . ايران كشورهاي اروپايي وبه ويژه امريكا را به تهيه قطعنامه شوراي امنيت وقصوردر گفتگوي سازنده ودر عوض خلق بهانه  براي اجراي دستور كار تجاوزكارانه عليه ايران متهم مي كند .

بوش در اظهاراتش در سخنراني سال 2002در سازمان ملل، ايران را در كنار كره شمالي وعراق بخشي از «محورشيطان» ناميد. از آن پس امريكا تحرك در شوراي امنيت را براي جلب نظر شورا براي عمليات عليه اين سه كشور مستقل آغاز كرده است .آيا درس هاي تجربه چگونگي وادارشدن سازمان ملل به ايجاد زمينه  تجاوزامريكا  به عراق  به هشياري كشورها وملت هاي جهان كمك خواهد كرد كه نگران ادعا هاي مشابه در مقابل ساير ملت ها باشند؟ قطعنامه اخير 1737 شوراي امنيت هشداري است كه آنچه در عراق افتاد مي تواند دوباره و دوباره تكرار شود.

Artikel-URL: http://www.heise.de/tp/r4/artikel/24/24319/1.html

بازگشت به صفحه نخست