2018-07-27

نویدنو  05/05/1397 

• ماندلا پنج سال پیش درگذشت ولی آرمان‌های صلح‌دوستانه و عدالت‌جویانهٔ او در دفاع از حقوق زحمتکشان و محرومان، در دفاع از حقوق بشر، و تأمین زندگی شایسته برای مردم عادی همچنان در سراسر جهان زنده است. آنچه نام و میراث ماندلا را جاودانی کرد نه طول مدّت زندان یا اخلاق خوب او، بلکه همین آرمان‌های مردمی و ترقی‌خواهانهٔ او و مبارزهٔ پیگیرش در راه تحقق آنها بود.

  به مناسبت ۱۰۰مین سال زاد نلسون ماندلا، رهبر فقید آفریقای جنوبی:

آرمان‌های «مادیبا» زنده است

چهارشنبهٔ گذشته ۲۷ تیر (۱۸ ژوییه) صدمین سالگرد تولد نلسون ماندلا «مادیبا» بود. صد سال پیش، در روز ۱۸ ژوییه ۱۹۱۸، کودکی به دنیا آمد که بعدها پیشاهنگ برجستهٔ مبارزه با نژادپرستی و جدایی نژادی (آپارتاید) در آفریقای جنوبی و سوسیالیستی وطن‌دوست شد، و پس از گذراندن ۲۷ سال در زندان، در پی پیروزی جنبش ضد آپارتاید و آزادی زندانیان سیاسی، در مقام رئیس کنگرهٔ ملّی آفریقا در نخستین انتخابات چندنژادی در آن کشور (۱۳۷۳/۱۹۹۴) نامزد ریاست‌جمهوری شد و با کسب ۶۲درصد آرا به پیروزی رسید.

او نخستین رئیس‌جمهور سیاه‌پوست آفریقای جنوبی (از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۸) بود. ماندلا به خاطر فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی توده‌یی‌اش در راه تأمین زندگی شایسته و مسالمت‌آمیز برای انسان‌ها، به نماد صلح‌جویی در جهان تبدیل شد و همراه با دوکلرک رئیس‌جمهور سفیدپوست اسبق آفریقای جنوبی در سال ۱۹۷۲/۱۹۹۳جایزهٔ صلح نوبل را نیز دریافت کرد.
نلسون رولیهلاهلا ماندِلا در دهکده‌ای کوچک به نام اِموِه‌زو در آفریقای جنوبی به دنیا آمد. پدرش سال‌ها مشاور سران قبیله‌یی بود و بعدها به خاطر مشاجره با مقام‌های استعمار بریتانیا، مقام و موقعیتش را از دست داد. نلسون نخستین فرزند خانواده بود که به مدرسه رفت. در نه سالگی، پدرش را به علّت بیماری ریه از دست داد و زندگی‌اش زیر و رو شد. در همین زمان بود که یکی از سران قبیله‌یی او را به فرزندی پذیرفت. 
سال‌ها بعد، هم‌زمان با تحصیل دانشگاهی و اشتغال به کارهایی مثل نگهبانی و کارمندی در یک دفتر وکالت، نلسون ماندلا به خاطر علاقه به فعالیت‌های سیاسی با سازمان‌های آزادی‌خواه تماس گرفت و چندی نگذشت که عضو کنگرهٔ ملی آفریقا (ANC) شد، سازمانی که برای برابری نژادی مبارزه می‌کرد. چندی بعد، در سال ۱۳۲۳، به یاری عده‌ای دیگر از رفقایش،‌ سازمان جوانان کنگرهٔ ملّی آفریقا را بنیاد گذارد که خیلی زود به نیرویی مبارز و قدرتمند در راه ایجاد تغییرهای بنیادی در کشور تبدیل شد. ماندلا در دوران فعالیت‌های سیاسی‌اش در آن دوران، در سازمان‌دهی و برگزاری اعتصاب‌ها و اعتراض‌های گوناگون شرکت کرد. در همین دوره بود که همکاری با کمونیست‌ها و مبارزان سفیدپوست را نیز ترویج و تشویق می‌کرد. پس از تصویب قانون «سرکوب کمونیسم» در آفریقای جنوبی در سال ۱۹۵۰/۱۳۲۹، هم حزب کمونیست و هم کنگرهٔ ملّی آفریقا غیرقانونی اعلام شدند و فعالیت آنها ممنوع شد. دو سال بعد ماندلا به جرم فعالیت‌های کمونیستی و خرابکارانه دستگیر شد و حکم زندان تعلیقی گرفت. اما هم‌زمان با تشدید فعالیت‌های آزادی‌خواهانهٔ هواداران حزب کمونیست و کنگرهٔ ملّی، سرکوب نیروهای ترقی‌خواه نیز شدت گرفت. ماندلا با همکاری حزب کمونیست یک گروه مقاومت مسلّح به نام «پیکان ملّت» تشکیل داد که مدّت کوتاهی فعالیت کرد. ولی سرانجام به لطف اطلاعات امنیتی سازمان سیا، ماندلا دستگیر و به خیانت و توطئهٔ تروریستی برضد دولت به پنج سال زندان محکوم شد و به زندان افتاد (۱۳۴۲/۱۹۶۲). چندی بعد، پلیس در جریان یورش به یکی از مراکز مقاومت، مدارکی از سازمان «پیکان ملّت» پیدا کرد و بر اساس آنها، ماندلا را به جرم توطئه برای براندازی دولت به حبس ابد محکوم کرد.
ماندلا ۲۷ سال را در زندان گذراند و بر اثر فشار جنبش ضد آپارتاید، آزادی‌اش را دوباره به دست آورد (۱۳۶۹). در همین زمان فعالیت کنگرهٔ ملّی آفریقا و حزب کمونیست نیز قانونی شد. ماندلا در سال ۱۳۷۰ به ریاست کنگرهٔ ملّی آفریقا برگزیده شد. بعدها آشکار شد که نلسون ماندلا در زمان دستگیری خود عضو برجستهٔ کمیتهٔ مرکزی حزب کمونیست آفریقای جنوبی بوده است. فقط پس از درگذشت او بود که حزب کمونیست آن کشور هم‌زمان با کنگرهٔ ملّی آفریقا این حقیقت تاریخی را اعلام کردند. بر اساس هزاران «سند محرمانه» دستگاه‌های امنیتی آمریکا که اخیراً در پی شکایت و درخواست سازمان‌های غیردولتی و مدنی از دولت آمریکا، از بایگانی محرمانه خارج و در دسترس عموم قرار داده شد، ماندلا از دید دولت‌های آمریکا همیشه یک تهدید «کمونیستی» محسوب می‌شده است. طبق اسناد منتشر شده، پلیس فدرال آمریکا (اف.بی.‌آی) جنبش‌های ضدنژادپرستی در آمریکا و آفریقای جنوبی را برنامه‌های احتمالی جریان‌های کمونیستی برای تضعیف امنیت غرب می‌دانسته است. ماندلا پس از آزاد شدن از زندان، تا سال ۱۳۸۷، یعنی تا همین ده سال پیش و حتّی در زمانی که رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی بود، در «فهرست تهدیدهای بالقوهٔ تروریستی» آمریکا قرار داشت. فقط پنج سال پیش از درگذشت نلسون ماندلا بود که نام او از این فهرست برداشته شد. نلسون ماندلا در زمان ریاست‌جمهوری‌اش برای برچیدن نهادهای آپارتاید و تثبیت عدالت نژادی، زندگی مسالمت‌آمیز نژادهای ساکن آفریقای جنوبی، و بهبودی شرایط زندگی و معیشت توده‌های مردم کوشید. از جمله دستاوردهای قابل‌توجه او در دورهٔ ریاست‌جمهوری‌اش، برق‌رسانی گسترده به سراسر کشور، تأمین مسکن برای مردم، بهبود حقوق کارگران، و تأمین بهداشت و درمان همگانی بود. همچنین، با همکاری دِزموند توتو، کشیش آزادی‌خواه، برای ترمیم زخم‌های جنایت‌های صورت گرفته توسط رژیم آپارتاید نیز تلاش زیادی کرد. اگرچه نیروهای رادیکال انتظار داشتند که ماندلا دست به اقدام‌های ریشه‌یی‌تری مثل ملّی کردن بانک‌ها و معادن و کوتاه کردن دست سرمایه‌های بزرگ و انحصاری بزند، ولی چنین نشد. برخی معتقدند که فکر ماندلا و یارانش این بود که در آن دوره، به علّت فروپاشی اتحاد شوروی و دولت‌های سوسیالیستی اروپای شرقی، سرمایهٔ انحصاری قدرت زیادی داشت و زمان برای مبارزه با آن مناسب نبود.
ماندلا پس از یک دوره ریاست‌جمهوری از این مقام کناره گرفت ولی به فعالیت‌های مردم‌دوستانهٔ خود و تلاش در راه صلح و عدالت اجتماعی ادامه داد. او آشکارا مخالفت خود را با جنگ عراق اعلام کرد و در کارزار مبارزه با ایدز نیز بسیار کوشا بود. ماندلا پنج سال پیش درگذشت ولی آرمان‌های صلح‌دوستانه و عدالت‌جویانهٔ او در دفاع از حقوق زحمتکشان و محرومان، در دفاع از حقوق بشر، و تأمین زندگی شایسته برای مردم عادی همچنان در سراسر جهان زنده است. آنچه نام و میراث ماندلا را جاودانی کرد نه طول مدّت زندان یا اخلاق خوب او، بلکه همین آرمان‌های مردمی و ترقی‌خواهانهٔ او و مبارزهٔ پیگیرش در راه تحقق آنها بود.

به نقل از «نامۀ مردم»، شمارۀ ۱۰۵۶، ۱ مرداد ماه ۱۳۹۷

بازگشت به صفحه نخست

مطلب را به بالاترین بفرستید:

نامه ها ومقالات خودرا به نشانی webmaster@rahman-hatefi.net  بقرستید