|
نویدنو 4/03/1397
ارزش زائی برای که؟
امیر حسینی
دستگاه تبلیغاتی سرمایه داری موفق شده است ارزش را به یک حقیقت طبیعی
مبدل کند. در صورتی که ارزش در جامعه بوجود آمده و از شیوه تولید خاصی
برمی خیزد. ارزش در مقدار کار اجتماعی لازم برای تولید کالا نهفته است.
ارزش محصول تاریخی یک جامعه است. سرمایه تنها بوسیله استثمار طبقه
کارگر ارزش زائی نمی کند. کالائی که به فروش نرسد ارزشی برای سرمایه
ایجاد نمی کند. انباشت بدوی (بعنوان مثال جنگ های امپریالیستی که هزینه
آنها با میانجیگری دولت به طبقه کارگر و اقشار متوسط منتقل می شود و
سودشان به حساب سرمایه داران ریخته می شود ) سهم زیادی در این ارزش
زائی برای طبقه سرمایه دار داشته اند. علیرغم پیشرفت های علمی فنی و
کسب سودهای نجومی که همه به حساب سرمایه داران واریز شده اند ، مشکل
اصلی اکثریت مردم جهان هنوز " نان " است.
دگرگون کردن جامعه بدون براندازی ارزش سرمایه داری و جابجائی آن با
سامانه متفاوتی از ارزش ، ممکن نیست. با توجه به این که ایجاد یک شکل
اقتصادی متفاوت در درون سامانه سرمایه داری غیرممکن و براندازی سرمایه
داری بدون لغو مالکیت خصوصی بر ابزار تولید امکان ندارد ، آیا تلاش
برای تولید ارزش بر مبنای نیازهای انسان و نه بر مبنای سود آفرینی برای
سرمایه داران ، در درون سامانه سرمایه داری امکان پذیر است؟
جهانی شدن سرمایه داری و عقب نشینی مبارزه طبقاتی ، متشکل کردن
کارگران در جهان را مشکل تر کرده است و این یک موفقیت بزرگ سیاسی برای
سرمایه داران به حساب می آید. وارد کردن ارتش ذخیره بیکاران ، کارگران
نیمه وقت ، کارگران فصلی به صفوف طبقه کارگر همیشه با دشواری روبرو
بوده و این بخش از جمعیت به هنگام جنگ به سادگی در خدمت امپریالیسم
قرار گرفته و یا در دوران بحران سرمایه داری به پایگاه اجتماعی انواع
مختلف فاشیسم مبدل شده است. در سال های اخیر بسیاری از فعالین
اتحادیه های کارگری و نیروهای ضد سرمایه داری توجه خاصی نسبت به متشکل
کردن این لایه های اجتماعی در شرکت های تعاونی تولیدی ( کئوپراتیو ها )
داشته اند. یکی از دلایل این توجه ، تجربه تاریخی کئوپراتیوها است.
تجربه نشان داده است که شرکت های تعاونی تولیدی می توانند روابط مفید
اجتماعی را به میان اعضای خود، بویژه در محروم ترین مناطق، برده و بدون
ایجاد ارزش اضافه برای سرمایه داران برای اعضای خود ارزش بیافرینند.
تجربه کئوپراتیوها در روسیه پر اهمیت است. فعالیت کئوپراتیوهای
کشاورزی در روسیه -بیشتر بخاطر شرایط سخت اقلیمی ، کمبود سرمایه اولیه
و کمبودهای فنی – سال ها پیش از انقلاب اکتبر آغاز شد. در سال ۱۹۲۱
برنامه نوین اقتصادی (نپ) به اجرا در آمد که نقش مهمی در بسط
کئوپراتیوها داشت. دلیل اصلی نپ ، احیای بخش کشاورزی توسط کئوپراتیوها
بود. دلایل موفقیت این شرکت ها عضویت آزاد و داوطلبانه، تصمیم گیری و
کنترل دمکراتیک ، کمک متقابل ، روحیه همکاری و مشارکت بود. در دوران نپ
رهبری سیاسی تلاش زیادی برای بسط کئوپراتیوها به دیگر بخش های اقتصادی
می کرد. پس از تجزیه اتحاد شوروی بسیاری بر این باور بودند که
کئوپراتیوها به سرعت خصوصی خواهند شد ولی چنین نشد. سال ها پس از تجزیه
اتحاد شوروی، این شرکت ها هنوز نقش مهمی در روسیه دارند. این شرکت ها
به دلیل تجربه تاریخی اعضا خود و روندهای سیاسی از بین نرفتند.
در سال های اخیر مقاومت بر علیه ارزش زائی سرمایه داری شکل های
گوناگونی داشته است. اقتصادهای آلترناتیو، سامانه پولی متفاوت،
اقتصادهای پایاپای محلی، اقتصادهای تعاونی، حتی ارزهای دیجیتالی،" ارزش
" در سامانه سرمایه داری را به چالش کشیده اند. بسیاری از این جنبش ها
بطور مستقل عمل کرده و رهبری سیاسی مشخصی ندارند. از آنجا که مزایای
مادی و اجتماعی شرکت در این جنبش ها برای کارگران قابل لمس است (
تجریدی نیست ) ، گرایشات ضد سرمایه داری و سوسیالیستی شدیدی دارند.
سرمایه داری جهانی بوسیله نیروی عظیم اقتصادی، نظامی و فرهنگی خود
هرگونه مقاومتی را سرکوب کرده است، ولی مبارزه با سرمایه به شکل های
گوناگون ادامه داشته است.
|
