نویدنو -  کتاب -   رحمان هاتفی  درباره ما -  آرشیو

از همین قلم

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

2014-11-13

نویدنو  22/08/1393 

 

 

 

دریغی بزرگ

خسرو باقری

زندگی سایه سرگردان

سخنان لغو یک دلقک

 پنجه تدریجا خفه کننده یک سرنوشت دژخیم

پرپر احتضار یک پروانه در تابش فرار آفتاب نیست.

جویی جوینده است

غلتان بر ریگ های زرین

رزمنده با خزه ها و جلبک ها

که همواره به سوی دریای فراخ نیل فام می رود

تا به بخشی از تاریخ بدل شود.

در آن رزم و رنج توامانند

تا قلب تپنده را به سنگواره ای از لعل بدل کنند

و به گنجور زمانه بسپرند.

آن را زنگ و کپک و موریانه نمی جود

از آن آجری برای کاخ سرنوشت

 در سیاره لاژوردی ما می سازند. 

احسان طبری "از میان ریگ ها و الماس ها"

 

مجله "مهرنامه" در آخرین شماره خود(37) به " بررسی میراث سیاسی و ادبی احسان طبری " پرداخته و نام پرونده را هم " مرده ریگ مارکسیسم ایرانی" گذاشته است. کاربرد واژه مرده ریگ به معنای " مال و اسبابی که از مرده باقی مانده باشد"؛ نه برای طبری و نه برای حزب توده ایران بلکه برای مارکسیسم و کاربرد برچسب " ایرانی" برای جهانبینی جهانشمول  مارکسیسم از همان آغاز تردید خواننده را نسبت به غرض مهرنامه برمی انگیزد.

این پرونده پنج مقاله را در برمی گیرد که نویسندگان آن عبارتند از: بیژن مومیوند، دبیر بخش تاریخ مهرنامه؛ فرزین وحدت، مولف کتاب رویارویی ایران و مدنیت؛ مهدی یزدانی خرم، دبیر گروه ادبیات و هنر مهرنامه؛ علی رضا پنجه ای، شاعر و پژوهشگر ادبی و فتح الله بی نیاز، نویسنده ومنتقد ادبی. از این پنج مقاله سه مقاله ( یزدانی خرم، پنجه ای و بی نیاز) حتا یک منبع ندارند. فقدان حتا یک منبع برا ی نوشته هایی که به نظریه پردازی دست می زنند؛ حیرت آور نیست؟ جالب این که در مقاله بی نیاز حتی یک بار هم نامی از طبری آورده نشده است و خواننده از حضور این مقاله در پرونده احسان طبری در شگفت می ماند. در اینجا تنها بخشی از این نظریه های بی منبع آورده می شود.

1. گاهی مخاطب او ( طبری) از میزان شناخت تاریخی و فلسفی او در این حوزه ها حیرت می کند اما فقدان استنتاج عالمانه و توسل به ایده های ژدانفی عملا" طبری را به مبلغی برای رئالیسم سوسیالیستی تبدیل می کند. ( یزدانی خرم، ص193)

2. نظریات طبری در حمایت از خلقی بودن هنر چیزی نیست جز تایید هنر مردم باور که نازل ترین نوع هنر بازاری و عوامانه است.(یزدانی خرم،ص193)

3.او در دهه بیست و در کنگره نویسندگان و شاعران ایران که در سال 1325 برگزار شد احتمالا نظری ترین مقاله اجتماع مذکور را خواند و تلویحا" از آزادی ذاتی هنر سخن گفت. اما دیری نپایید و با فرمان استالین و بخش نامه های ژدانف ، او سمت و سوی نگاه نظری مذکور را به این گرایش سوق داد. در واقع می توان اذعان کرد که دانش وشناخت طبری تحت دستورالعمل حزبی برای توجیه رئالیسم سوسیالیستی به کار برده شد. ( یزدانی خرم،ص 193)

4.از نمونه شاعرانی که در چارچوب تحزب ابتدا نامدار شدند اما پس از چندی از غنا وپیشرفت شعرشان کاسته شد می توان به سیاوش کسرایی، میرزاآقا عسگری، خسرو گلسرخی، سعید سلطان پور، هوشنگ ابتهاج و...اشاره کرد.( پنجه ای ص196)

5. یک شاعر سیاسی و ایدئولوژیک وقتی بیشترینه وقتش برای اعتقادات و مناسبات مربوط به آن معطوف است بنابراین دغدغه اش سرودنی ست که بتواند از مخاطبان در الویت خود، پاسخ بگیرد، این جاست که تعهد او به ذات هنر که بیان زیبایی ست نخ نما می شود.( پنجه ای ص 196)

6. اصولا" تفکر حزبی همه چیز را در خدمت نه فرم که محتوا می داند و محتوایی که در خدمت بنیان های فکری مارکسیسم نباشد، جایگاهی در کارگاه فکری طبری و جریانات ملهم از مارکسیسم –لنینیسم نمی توانست داشته باشد، آن ها به هر چیزی به عنوان وسیله ای برای رسیدن به آمال حزبی می نگریستند.( پنجه ای ص196)

7. آن چه موجب تاثیر معنا و اسلوب کار نویسندگان روسیه بعد از 1917 بر داستان سرایی ایرانی شد، امری مربوط به حوزه ادبیات نیست بلکه کاملا ایدئولوژیک-سیاسی بوده است.( بی نیازص 199)

8. پراتیک سیاسی استالین، که می توان به هر چیزی متهمش کرد جز عدول از راه لنین، به خودی خود ذهنیتی پدید آورد که موجب شد نویسندگان ایرانی همان شیوه ها و الگوهایی را در دستور کار خود قرار دهند که اتحادیه دولتی نویسندگان شوروی برای نویسندگان آن کشور و کل جهان تعیین کرده بود.( بی نیازص 199)

9. برشت از اعدام های میلیونی استالین دفاع کرد و به مخالفین خودش گفت:" هر چه این اعدامی ها بی گناه تر باشند، بیشتر مستحق مجازاتند."( بی نیازص 199)

مقا له چهارم، مقاله دبیر بخش تاریخ، ظاهری علمی دارد یعنی دارای سه منبع است اما این منابع هیچ کدام به آثار طبری استناد نمی کنند. هر سه منبع از نویسندگانی هستند که به مخالفت با اندیشه های طبری مشهورند.( مازیار بهروز، عبدالله شهبازی و اصغر شیرازی) دبیر محترم، حتی برای نقل قول از آثار طبری، به این منابع استناد کرده و زحمت مراجعه به آثار طبری را بر خود هموار نکرده است. آیا این روش استفاده از منابع، در خور دبیر بخش تاریخ مجله مهرنامه هست؟

با این همه باید از نبوغ حیرت آور دبیر محترم در سر هم بندی کردن ناجوانمردانه مسائلی که از آن ها بوی خطر به مشام می  رسد  یاد کرد: " بعد از دستگیری و بازداشت سال62، نگاه و رویکرد طبری به اسلام و مارکسیسم دگرگون شد که این تحول در دو کتاب " شناخت و سنجش مارکسیسم" و "کژراهه" به خوبی قابل رد یابی است." ( مومیوند ص 185) دبیر بخش از خود نمی پرسد که چه تفاوتی بین دو واژه دستگیری و بازداشت وجود دارد و آیا مرحله دستگیری و بازداشت باید از اردیبهشت 62 تا اردیبهشت 68 طول بکشد؟ آیا یک مورخ نباید از خود بپرسد که دادگاه طبری کی تشکیل شده و محکومیت وی چند سال بوده است؟ اما ناجوانمردی های دبیر به همین جا پایان نمی یابد؛ او به نقل از عبداله شهبازی می نویسد: " اقامت کوتاه در محیط بازداشگاه وی را به مطالعه وسیع کتاب های اسلامی  و بحث های جدی و طولانی با برخی صاحب نظران اسلامی فراخواند."( مومیوند ص 185) آیا تا کنون به " به هم آیی " دو واژه اقامت و زندان فکر کرده بودید؟ آیا تا کنون به "به هم آیی "واژه " کوتاه " و عبارت " زندان از سال 62 تا 68 ( که مرگ به آن پایان داد)" اندیشیده بودید؟ به " به هم آیی"، " آقامت کوتاه " و" مطالعه وسیع" و " بحث های طولانی" چطور؟ ناراحت نباشید بین منطق شما که آدم معمولی هستید و منطق نبوغ آمیز آقایان مومیوند و شهبازی تفاوت وجود دارد! باز آفرین بر " پیر تاریخ "، انور خامه ای و  انصاف شرمگینانه مازیار بهروز.

-" اعترافاتش بی خود است و مطالب بی خودی گفته و دلیل های اشتباهی آورده است.( انور خامه ای ص 186)

-" چون این متن ها در شرایط ویژه نوشته شده اند، استناد به آن ها باید مشخص و با حفظ در نظر گیری شرایط نگارش صورت پذیرد. "( بهروزص 187)

تنها مقاله ای که می توان از آن با عنوان " خوب و منصفانه " نام برد؛ مقاله فرزین وحدت است که در آن از منابعی که به احسان طبری تعلق دارد؛ استفاده شده است. او به رابطه فرد وفردیت از نگاه طبری  می پردازد و نقل قولی را از او می آورد: " ترکیب زندگی مستقل فردی با زندگی به هم بسته جمعی بر پایه قبول داوطلبانه هر انسانی است. زیرا که هرگز نباید اقتدار جمع، شخصیت فردی را خرد و ناچیز کند و هرگز نباید استقلال فرد، نظام و انظباط و هم زیستی جمعی را خدشه دار سازد. یافتن تناسب درست این دو قطب متضاد و دیالکتیکی که در عین حال، یافتن تناسب بین "آزادی" انسان ها و انتظام اجتماعی است، از بغرنج ترین مسائلی است که لازمه حل آن، حل مقدماتی انبوهی از معضلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است و حل جداگانه ممکن نیست. سرمایه داری هرگز نتوانسته این معضل را حل کند. محصول او یا هرج و مرج بود یا استبداد یا هر دو در عین حال. سوسیالیسم نیز هنوز با همه دستاوردها در این زمینه امکان ندارد در زیر فشار سرمایه داری ونیز در سطح تکامل امروزی انسان آن را تماما" حل کند.( وحدت ص 192) با این وجود وحدت از بیان چنین جمله ای آن هم بدون هیچ منبع معتبری خودداری نمی کند: " شکی نیست که طبری به جزم های کلاسیک مارکسی اعتقاد داشت."( وحدت ص 192)

از میان مصاحبه ها، گفتگو با انور خامه ای و مقاله یا گفتگو – واقعا معلوم نیست- با ابراهیم گلستان از هیچ اطلاع سودمندی برخوردار نیستند وآکنده اند از یادآوری های پریشان پیر مردانی عاشق مصاحبه که به راحتی  به آلت دست دیگران تبدیل می شوند.از مهرنامه باید پرسید که ایا این مقاله یا گفتگو یا هرچیز دیگر، که از ابراهیم گلستان آورده ارزش چاپ دارد؟

"طفلک طبری اساسا گل خاری بود که باد آن را می راند و می کشاند. شکل آن گل را داشت اما مثل همان گل بذرهایی بود که با باد می رفت. و چندان هم بارآور نبود تا به کلی رفت. وقتی که پس از شهریور20از زندان در آمد، در محیط هایی بود که او خود را بشناساند. این از برجستگی او نبود از خلا محیطی او بود. هر چه شد از خردسالی دیگران بود نه از سالخوردی یا عقل سالخورده شخصی او.  آدمی ساده بود که بدجوری در موقعیت خاص آدم های پیچیده و غامض افتاده بود. قضا و قدر کار کرده بود نه قوت و قدرت شخصی... هنری که طبری داشت همان بی هنری محیط بود." (ابرهیم گلستان ص 198)

گفتگو با محمود معتقدی ، گفتگو با مردی شرمسار و فاقد جسارت است. او حقیقت را می داند: " احسان طبری دانشی مردی بود که در روزگارش چهره ای سختکوش و مدرن بوده است، که به عبارتی از جایگاه و آرمانگرایی به چشم انداز ادبیات زمانه نظر داشت و در آن چه که می گفت و می نوشت؛ مردمی و عدالت خواهانه حرکت می کرد." (معتقدی ص197) اما چون از دفاع جسورانه واهمه دارد ؛ شرمسارانه پشت واژگان و عبارت های بی معنایی چون  " تفکرات و نظریه پردازی ارتدوکسی"، "تعلقات مسلکی اش به اردوگاه شرق"، " چپ سنتی"، " جزمیتی خاص" و... پنهان می شود وسرانجام با بیان جمله ای دو پهلو به رنج میان حقیقت و دروغ ایستادن دردناک خود پایان می دهد. "احسان طبری بیش از نیم قرن، در افت و خیزهای اجتماعی و سیاسی ، همواره حضوری فعال داشت؛ چه در ایران ، چه در غربت. در حوزه نگرش سیاسی و اجتماعی ، چهره ای برجسته و صاحب نظر بوده است اما در قلمرو فرهنگ ، در زمانه خودش، چهره ای عامیانه بود و به همین خاطر با خاموشی اش در این سال ها ، جز پژوهشگران و اهل نظر ، کمتر کسی به سراغ یافته هایش رفته و می روند." ( معتقدی ص 198)  

در مصاحبه ای دیگر، مازیار بهروز که عنوان دانشیار تاریخ دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو را یدک می کشد؛ با آن که طبری را " نویسنده ای قابل، اهل نظر و نظریه پرداز حزب می داند "؛ اما از زدن اتهامات بدون دلیل و مدرک ابایی ندارد:"وظیفه وی همانند وظیفه تمامی نظریه پردازان احزاب کمونیست موجه جلوه دادن سیاست های گوناگون حزب بود که توسط رهبری پی ریزی می شد."( بهروزص 187) یا " از گزارشات دوستان وهم رزمان وی برمی آید که وی از شهامت شخصی بالایی برخوردار نبوده است و راحتی شخصی برایش مهم بود و شاید این دلیل دیگری برای غایب بودن نقد وی در زمان تعلق به حزب و اردوگاه شوروی باشد." (بهروزص 187) بهروز با این سطح از دانش احتمالا" باید بداند که اعضای حزب کمونیست نظرات و انتقادات خود را در نشست ها ی حزبی مطرح می کنند تا پس از بحث و بررسی و با در نظر داشتن قانون محوری " سانترالیسم دموکراتیک" به راهنمای گفتار و رفتار تمام حزب تبدیل شود. اعضای حزب کمونیست برای جلوه فروشی های بورژوایی در مبارزات سیاسی و اجتماعی شر کت نمی کنند، آن ها می خواهند همراه با یاران خود ، در عمل، در جهت بهبود جامعه خویش بکوشند. اتهام راحت طلبی  به احسان طبری – آن هم از طرف "بهروز" که هرگز در مبارزات مردم ایران مشارکت نداشته – نشان دهنده آنست که اتهام زننده چیزی از معنای فروتنی درک نمی کند. ما شاهد را از خود مطالب همین شماره مهرنامه می آوریم که تصادفا" از زبان یکی از منتقدان طبری آورده شده است: "سرانجام من احسان طبری را پس از سی سال دوری از وطن دیدم. مردی خوش اندام و خوش سیما با بیانی گرم و شیوا. بی هیج پرده پوشی گفتم: من شما را شخصی اهل علم و حکمت شناخته ام. امیدوارم شما دیگر کار سیاست را به سیاست پیشگان واگذاشته باشید و فرصت کنید به نشر نوشته ها و کتاب های خود بپردازید. ظاهرا از این حرف خوشش نیامد. چون بی درنگ گفت: من بزرگ علوی نیستم که آرمان های خود را رها کرده وبه ایران آمده تا حق تالیف کتاب های خود را دریافت کند و به سر کار درس و تدریسش در آلمان برگردد. و بعد این شعر را خواند: " من نمی گویم سمندر باش یا پروانه باش – چون برای سوختن استاده ای، مردانه باش. من آمده ام که در این جا بمانم و بمیرم." ( پارسی نژاد ص 195)

چهارمین گفتگو با هوشنگ ماهرویان است که ظاهرا" هیچ تخصصی جز پریشان گویی حیرت آور ندارد. بارها مصاحبه گر می کوشد تا اورا به گفتگو باز گرداند، اما ماهرویان بدون توجه به پرسشگر هر چه را در دل تنگش جمع کرده بدون لحظه ای تامل بیرون می ریزد. او حداقل سه بار به اعترافات و نوشته های دوران زندان – که دیگر طشت رسوایی آن ها از آسمان به زمین افتاده – به عنوان منبع استدلالش استناد می کند: " کژراهه طبری زیر سوال بردن لنینیسم است." (ماهرویان ص 190) " به نظر من کتاب کژراهه یکی از کتاب های بسیار خوب در نقد سوسیالیسم روسی است." ( ماهرویان ص190) " به نظر من تردیدهایی در ذهن خود طبری وجود داشت و فقط از ترس زندان و اعدام این نقد ها را ننوشته است. از نظر من کتاب کژراهه کتاب قابل استنادی است." ( ماهرویان ص191) بعید است بعد از خواندن نظر خامه ای و بهروز در باره این کتاب ها ونوشته ها ، به وجدان ماهرویان تلنگری وارد شود.او بی باکانه از حق نصیری رئیس ساواک وفرخ رو پارسا برای داشتن وکیل – که البته بر حق است – دفاع می کند، اما یادش می رود که حتی همان دادگاه بدون وکیل برای طبری تشکیل نشد: "شما وقتی نصیری، رئیس ساواک را محاکمه می کنید، نصیری حق داشت که وکیل داشته باشد. این ها حقوق متهم است." ( ماهرویان ص191) خبر نگار که از پاسخ های بدون استناد ماهرویان شگفت زده شده ، از او می پرسد: " پس چرا هیچ وقت حزب توده دست به کودتا نزد؟ در تاریخ هیچ جا سندی از اقدام حزب توده برای کودتا وجود ندارد." اما ماهرویان بیدی نیست که از این حقیقت ها بلرزد، بنابراین خیلی ماهرانه آسمان را به ریسمان می بافد و پاسخ می دهد: " حزب توده هیچ وقت کارگران و دهقانان را دنبال خود نداشت بلکه همیشه یک چشمش به افغانستان بود که شوروی در آن جا کودتا کرده بود. همیشه به فکر همین کودتا بود. اگر کودتا نکرد، ارباب مجوز نداده بود." ( ماهرویان ص191) گاهی پریشان گویی هایش جنبه خنده آور پیدا می کند: "من البته طبری را شاعر نمی دانم اما طبری دوست داشت که خودش را شاعر قلمداد کند." ( ماهرویان ص 190 ) آیا او که مدعی است آثار طبری را خوانده، به این جمله احسان طبری برخورد نکرده است؟: " با آن که سراسرعمر، در طیفی فراخ " شعر " سروده ام ، با این حال هرگز خود را " شاعر" نپنداشته ام. و این سخنی است به حق، بی فروتنی دروغین و ریاکارانه." ( احسان طبری، پچپچه پاییز، ص 3) " من این موضوع را برجستگی طبری می دانم که وقتی می بیند واقعیت های قرن بیستم چیست و چگونه سوسیالیسم باعث بوجود آمدن توتالیتاریسم شده است، آن را نقد می کند حتی اگر این نقد در سن 80 سالگی باشد."( ماهرویان ص 190) کینه است و هزار درد بی درمان. او فراموش کرده است که طبری در زمان جان باختن تنها 73 ( 1295- 1368) سال داشت.

ایرج پارسی نژاد که "نیمی از سال را در آمریکا به سر میبرد و نیمی را در ایران مشغول تحقیقات و پژوهش ها ی خود است " (پارسی نژاد ص 194) و بر این باور است که "طبری دلیری آن را نداشته که با نظریات تعصب آمیز کمونیسم روسی در آویزد و با احکام جزمی آن در باره ادبیات و هنر ستیز کند" ( پارسی نژاد ص194) و بدون آن که رئالیسم  سوسیالیستی را تعریف کند یا به نقل از پیروان این نوع از رئالیسم تعریفی ارائه کند با حمله شدید به این مکتب ادبی می نویسد که " مکتبی که نبوغ هنرمندانی چون ماتیس و پیکاسو را به عنوان مدرنیسم منحط سرمایه داری مردود می شمارد و رئالیسم نویسند گان میان مایه ای چون گورکی و شولوخوف را بر شاهکارهای کافکا و جویس و پروست و فاکنر ترجیح می داد "(  پارسی نژاد ص194) - پارسی نژاد فراموش می کند که شولوخوف برنده جایزه نوبل ادبیات است –آکادمیک تر و صریح تر از دیگران نظر خود و مجله مهرنامه را بیان می کند. " حرف آخر من در باره احسان طبری بیان این واقعیت است که سهم واقعی او را در ترویج تفکر انتقادی و گسترش ادبیات و هنر نوین باید به جا آورد و حساب کارهای سیاسی اش را از کارنامه علمی اش جدا کرد. او به راستی از استعداد های شگفت نسل خود بود که به جای بهره گرفتن از هوشمندی و فرزانگی خود برای روشنگری زوایای تاریک تاریخ و ادبیات و فلسفه و فرهنگ ایران و پرورش دانشجویان با استعداد ایرانی به  کژراهه رفت وبال سیاست او را رها نکرد و بخش مهمی از اوقات خود را در خدمت سیاست پیشگان وابسته به بیگانه صرف کرد و سرانجام در پی حبس و گرفتاری و بیماری و سکته قلبی و فلج پاره ای از بدن به تلخی جان داد." ( پارسی نژاد ص195)

با مطالعه مقاله پارسی نژاد، خواننده احساس می کند که خود طبری در پی حبس ، گرفتاری و بیماری و سکته قلبی و فلج پاره ای از بدن و سرانجام جان باختن خود در زندان بوده است. هیچ یک از مقاله نویسان و گفتگو کنند گان از خود نپرسیده اند که چرا احسان طبری در زندان بوده است؟

به طور کلی این پرونده می خواهد بگوید: 1. احسان طبری چندان آدم مهم وتاثیر گذاری نبوده است. 2 . اگر هم استعدادی داشته به خاطر عضویت در حزب – به ویژه اگر این حزب ، حزب توده ایران باشد-  این استعداد نابود شده است. با مطالعه این مقاله ها و مصاحبه ها و بررسی زاویه نگاه مهرنامه، خواننده از خود می پرسد که تحقیر و نفی سرمایه های معنوی بزرگ یک ملت – با اندیشه ها و آرا گوناگون – چه تاثیری بر روند بالندگی یک کشور باقی می گذارد؟ آیا کشورهایی که در قافله تمدن پیش گام ترند با فرهیختگان کشور خود چنین می کنند؟  جالب است که برخی نویسندگان ما که چنین بی رحمانه سرمایه های معنوی میهن ما را مورد تاخت و تاز قرار می دهند، در برابر نویسندگان و شخصیت های دیگر کشورها – بویژه اگر غربی باشند - با فروتنی خاضعانه سر فرود می آورند. در عین حال در حالی که اکثر روشنفکران کشور بر اهمیت حضور احزاب در کشور تاکید دارند و آن را یکی از ضرورت های پیشرفت کشور قلمداد می کنند؛ اما ظاهرا گروهی از روشنفکران – از جمله ماهرویان، یزدانی خرم، ایرج پارسی نژاد، پنجه ای و...- عضویت در احزاب را مانع داشتن اندیشه ای مستقل می دانند و آن را فلج کننده استعدادها و توانایی های روشنفکر و هنرمند تصور می کنند. آیا فقط استعداد طبری به خاطر عضویت در حزب توده ایران پژمرده شده است؟ آیا ناظم حکمت ، شاعر بزرگ ترکیه عضو حزب کمونیست ترکیه نبود؟ آیا پابلو نرودا، ویکتور خارا، عزیز نسین، میکوس تئودراکیس عضو احزاب چپ و پیشرو کشور خود نبوده اند؟

در عین حال باید از مجله مهرنامه به خاطر چا پ مقاله درخشان احسان طبری که در سال 1326 یعنی در 31 سالگی نویسنده نگاشته شده (ص188)، کتاب شناسی احسان طبری ، علیرغم کاستی ها و کلی گویی ها (حسین میرزایی ص 201) و سرانجام عکس تاریخی ودردناک صفحات 182و 183 سپاس گزاری کرد.  

ما ضمن دعوت از خوانندگان برای مطالعه آثار احسان طبری به ویژه " برخی بررسی ها در باره جهانبینی ها و جنبش های اجتماعی در ایران"، "نوشته های فلسفی و اجتماعی " و" گزیده ای از آثار احسان طبری" و آثار شعری او " با پچپچه ها ی پاییز"، " از میان ریگ ها و الماس ها (ترانه خوابگونه)" توجه آن ها را به برخی نقل قول ها که از او در پرونده مهرنامه آمده؛ جلب می کنیم.

طبری: "اگر محتوای زندگی انسانی را اندیشیدن، کوشیدن و رزمیدن در سمت تکامل عمومی تاریخ بشری بشمریم؛ نه تنها سخنی درست گفته ایم بلکه کاری بسزا کرده ایم. دراینجا آرام آرام به نوعی جاودان بودن، به نوعی پیروزی برمرگ دست می یابیم، زیرا اگر درست است که من نوایی از تندر تاریخ، برگی از بیشه اش، قطره ای از اقیانوسش، و پرتوی از خورشیدش هستم؛ پس هستی من، رنج من و تلاش من عبث نیست... اگر مرگ ازجهت شخصیت ویژه و معین من و تو مطلق است؛ ازجهت شخصیت بشری ما نسبی است، دراینجا مطلق، حرکت تکاملی تاریخ است." (وحدت ص 192)

طبری: "در نبرد انسان با طبیعت، انسان با مرگ، آری انسان نیرومندتر است. آری انسان پیروز نهایی است. او خاربن دوزخی نیستی را ریشه کن نخواهد ساخت ولی بر گوهر پرتکاپوی زندگی چندان خواهد افزود که مرگ درپرتو آن سایه ای بی رنگ شود." ( وحدت ص 192)

طبری: "برای آنکه مبارز تمام عیاری باشیم، کافی نیست که به زبان، مرام و نظام حزب را بپذیریم؛ در حوزه ای حاضر شویم، حق عضویت بپردازیم و کارت حزبی را در بغل نگه داریم؛ اینها تشریفات ظاهری برای پیوستن به صفوف پیش آهنگان کارزار اجتماعی است و قاعده مطلب نباید به همین تشریفات ظاهری ختم شود. ما باید در آستانه ی حزب، آن جبه چرکین آداب و رسوم، رفتار و پندار غلط را که اجتماع عقب مانده ی کنونی بردوش ما انداخته است؛ فرو افکنیم و روح خود را تجدید و تربیتی بدهیم و ازخود انسان نوینی بسازیم. پیکار حزب فقط در این راه نیست که احوال اقتصادی طبقات زحمتکش و مستمند رو به خوبی بگراید؛ این اگرچه سرفصل مبارزه است؛ ولی تمام موضوع مبارزه نیست. پیکار حزب همچنین در این راه است که شیوه نوین زندگی، شیوه متکی بر خردمندی، اصول بشری و روح اجتماعی جانشین اسلوب کهن، یعنی اسلوب متکی بر روح انفرادی وخودخواهانه شود. اگرچه دراثر تحول و تکامل وضع اقتصادی جامعه روح انفرادی که زاییده وضع اقتصادی موجود است به روح اجتماعی که محصول وضع اقتصادی مطلوب خواهد بود، بدل خواهد شد؛ ولی علاوه بر حرکت قسری وطبیعی، باید به افکار، حرکتی قصدی ومصنوعی نیز بدهیم تا تکامل روحی زودتر انجام پذیرد." ( احسان طبری ص 188)

طبری: "حضرت علی تا آخر عمر نماینده ی جناح دموکراتیک، برابری طلب و عدالت پرست اسلام بود و نهج البلاغه گواه دانش و صدق انقلابی و اسلامی اوست... دکتر شریعتی، دکتر یدالله سحابی و حتی مهندس بازرگان به خاطر آنکه برای مدرنیزه کردن اسلام تلاش کرده اند؛ مورد احترام مارکسیست ها هستند."( مومیوند ص 184)

احسان طبری در 19 بهمن 1295 در شهر ساری به دنیا آمد. او در سال 1316 ، در دوران استبداد رضا شاهی، در شمار گروه پنجاه و سه نفر یاران دکتر ارانی به زندان افتاد و تا سال 1320 در زندان باقی ماند. پس از شهریور 1320 در ایجاد جنبش توده ای و رهبری آن نقش بسزایی داشت. در سال 1328 ، به دنبال اتهام واهی ترور شاه به شکل غیابی به اعدام محکوم شد و بنا به دستور حزب کشور را ترک کرد. احسان طبری تحصیلات خود را در آکادمی علوم اجتماعی مسکو ادامه داد و مقام علمی نامزد علوم فلسفی را کسب کرد و سپس آن را در آکادمی علوم اجتماعی برلین ادامه داد و به مقام علمی دکتر هابیل در فلسفه رسید. او سراسر زندگی پربار خود را در مبارزات سیاسی و اجتماعی گذراند و آثار بسیاری را در زمینه های سیاسی ، اجتماعی، شعر کلاسیک و نو، قصه و رمان، پژوهش های ادبی و فلسفی، بررسی های لغوی و زبانی و فرهنگ عامیانه آفرید. طبری بر زبان های روسی، آلمانی، انگلیسی، فرانسوی، ترکی، عربی وپهلوی احاطه داشت.

 احسان طبری به محض پیروزی انقلاب سال 1357 به ایران بازگشت و تمام کوشش و دانش خود را در راه به سرانجام رساندن آرمان های انقلاب به کار بست. در اردیبهشت 1362 بازداشت وزندانی شد و همان طور که خود گفته بود در زندان سرزمینی که به آن عشق می ورزید، در 9 اردیبهشت 1368 جان باخت.

احسان طبری ، دانشمند فرهیخته و مبارز سیاسی و اجتماعی کم نظیر، و سرنوشت دردناک و اندوهبار او، برای مردم و تاریخ ایران و جهان نماد یک دریغ و حسرت بزرگ است. آفرینندگان معنوی بشر چه بسا در عصر خود ملعون و مطرود شدند، نا مفهوم ماندند، و پیش از زوال پیکر، روانشان با تیر افترا به قتل رسید وهنوزکه هنوز است، برخی از آن ها هزاران سال پس از مرگشان از این لعنت نرسته اند؛ آری دریغ و حسرت. دریغ و حسرتی از آن گونه که هنگام شنیدن نام هایی چون گالیله ئو گالیله ئی، کامپانلا، جوردانو برونو، میرزا تقی خان امیر کبیر، دکتر تقی ارانی، دکتر محمد مصدق، خسرو روزبه ، بیژن جزنی ، خسرو گلسرخی و...در جانمان طنین می اندازد.

آتشی مرد وسرا پر دود شد

ما زیان دیدیم و او نابود شد

آتشی خاموش شد در محبسی

درد آتش را چه می داند کسی

 او جهانی بود اندر خود نهان

 چند و چون خویش به داند جهان

بس که نقش آرزو در جان گرفت

خود جهان آرزو گشت آن شگفت

آن جهان خوبی و خیر بشر

 آن جهان خالی از آزار و شر

خلقت او خود خطا بود از نخست

 شیشه کی ماند به سنگستان درست

جان نازآیین آن آیینه رنگ

چون کند با سیلی این سیل سنگ

از شکست او که خواهد طرف بست

تنگی دست جهان است این شکست

هه. ا. سایه

http://khosrobagheri.blogfa.com/post-95.aspx

 

مطلب را به بالاترین بفرستید: Balatarin مطلب را به آزادگی بفرستید:Azadegi  

     بازگشت به صفحه نخست

نامه ها ومقالات خودرا به نشانی webmaster@rahman-hatefi.net  بقرستید

انتشار اخبار، مقالات و بیانیه ها در این صفحه الزاماً به معنای تایید آن‌ها نیست
 
    اشتراك در نویدنو

  

نشانی پست الکترونیک: