"نمونه ای" از راه رشد "غیر" سرمایه داری

برگردان : امیر حسینی

" شرکت موندراگون " بزرگترین شرکت و فدراسیون کئوپراتیوی [[1]] کارگری در جهان است که در سال ١٩٥٦ توسط پنج نفر از فارغ التحصیلان " مدرسه پلی تکنیک موندراگون " در همین شهر در ایالت باسک در شمال اسپانیا تأسیس شد. اولین کالای این شرکت بخاری نفتی بود.

در سال ٢٠١٢ این شرکت از نظر مالی هفتمین شرکت بزرگ اسپانیا, چهارمین شرکت بزرگ صنعتی در اسپانیا و بزرگترین شرکت در باسک بود. این شرکت مجموعه ایست از ٢٨٩ شرکت های کوچکتر که بیش از ٨٠ هزار نفر در آنها شاغلند. در آخر سال ٢٠١٢ درآمد " موندراگون " بیش از ١٤ میلیارد یورو ثبت شده است.

" موندراگون " فعالیت های خود را به چهار بخش تقسیم کرده است: مالی,  صنعتی , خرده فروشی و دانش.

در بخش مالی " موندراگون " شرکت داوطلبانه ای تأسیس کرده که اعضای آن در صورت مرگ یا از کارافتادگی نان آور خانواده , کمک هزینه ( اضافه برکمک هزینه دولتی) دریافت می کنند. " موندراگون "  یک شرکت بیمه دارد. همچنین بانک " کاخالابورال " نیزمتعلق به " موندراگون " است که در آخر سال ٢٠٠٩ حدود ١٨ میلیارد یورو سپرده داشت و بیش از ١٦ میلیارد یورو وام های شخصی و وام به شرکت های متوسط و کوچک واگذار کرده بود.

در بخش صنعتی " موندراگون " دارای کارخانه ها و کارگاه های فراوانی است و در چندین حوزه صنعتی فعال است. در حوزه تولید کالاهای مصرفی یخچال , فریزر , اجاق , ماشین رخت شویی , مبلمان , دوچرخه , لوازم ورزشی و غیره تولید می کند. در حوزه ماشین آلات صنعتی, تولید کننده ماشین های اتوماتیک بسته بندی , ماشین های خط مونتاژ, ماشین های قالب سازی, ماشین های اتوماتیک برای شکل گیری و خم کردن آلومینیوم وآهن و غیره است. در حوزه اتومبیل سازی تولید کننده ترمز, کمک فنر, چرخ آلومینیومی و لوازم یدکی است. در حوزه ساختمان سازی تولید کننده قالب های بتونی  پیش ساخته و لوازم ساختمانی است. همچنین " موندراگون " یک شرکت طراحی و آرشیتکت و مشاوره مهندسی نیز دارد.

در بخش خرده فروشی " موندراگون " با شرکت فرانسوی " ماسکاتیر" و شرکت آلمانی " ادکا " همکاری نزدیک دارد." موندراگون " شرکتی به نام " اروسکی" را تأسیس کرده که بیش از ٢٤٠٠ مغازه دارد که شامل سوپرمارکت , پمپ بنزین , فروشگاه های ورزشی و غیره است. مشتری های "اروسکی" می توانند عضو شده و در تصمیم گیری ها شرکت کنند. [[2]]

در بخش دانش، " موندراگون " دو حوزه تمرکز دارد: آموزش - تربیت و نوآوری. آموزش و تربیت در " دانشگاه کئوپراتیو موندراگون " و " کالج اوتالورا" برای تربیت مدیران انجام می گیرد. " موندراگون " دارای چندین مرکز پژوهشی است که نقش مهمی در رشد این شرکت داشته اند." موندراگون " تا بحال ٥٦٤  نوآوری را به نام خود ثبت کرده است.

نقش جهانی " موندراگون " در سال های اخیر در حال افزایش بوده است. در سال ١٩٩٠ اولین کارخانه خود را در مکزیک باز کرد و در سال ٢٠١٢ , دارای ١٠٥ مرکز تولیدی در مکزیک بود.

" موندراگون "  سعی در افزایش سهم خود در بازار " بریک " که متشکل از کشورهای : برزیل , روسیه , هندوستان و چین است , داشته است.

در سال ٢٠٠٩, " اتحادیه کارگران فولاد آمریکا " آمادگی خود را برای ایجاد کئوپراتیوهای کارگری در آمریکا با همکاری " موندراگون " اعلام کرده است.

****

روزنامه گاردین چاپ انگلیس , در تاریخ ۲۴ ژوئن ۲۰۱۲ مقاله ای از ریچارد ولف چاپ کرده است به نام : " بله , جایگزینی برای سرمایه داری وجود دارد."  که به گوشه ای از آن اشاره می شود:

" ... چرا به ما می گویند که یک سیستم ویران که بانی نابرابری های عظیمی است, تنها گزینه است ؟ آیا جایگزینی برای سرمایه داری وجود ندارد؟ باید مارگارت تاچر را باور کرد که این سیستم اقتصادی با بحران های تناوبی پایان ناپذیر, تقبل ضررهای پرهزینه سرمایه گذاران توسط دولت و اخیرأ ریاضت کشی برای اکثر مردم , بهترین کاری است که می توان انجام داد؟ تکرار و افزایش تصاعدی نابرابری ها در درآمد , ثروت , قدرت سیاسی و قدرت فرهنگی در سرمایه داری باید پذیرفته شوند - چرا که گزینه دیگری موجود نیست؟ برای من قابل درک است که چرا رهبران چنین سیستمی علاقه دارند ما این حرف را باور کنیم, ولی بقیه چرا؟ راه دیگری وجود دارد. راه چاره همیشه وجود دارد.

هر جامعه ای - آگاهانه یا غیر آگاهانه , بطور دمکراتیک یا غیر دمکراتیک - برای هماهنگ کردن تولید و توزیع کالا و ارائه خدمات برای ادامه زندگی شخصی و اجتماعی - راهی را برمی گزیند. اکثر جوامع امروزی شیوه تولید سرمایه داری را برگزیده اند.

در سرمایه داری , صاحبان شخصی, شرکت های اقتصادی خود را تأسیس می کنند و برای آن هیئت مدیره ( مدیر ) انتخاب می کنند. مدیر این شرکت تصمیم می گیرد که : چه تولید شود , این تولید در کجا انجام گیرد و با سود بدست آمده چه شود. این گروه کوچک تمامی تصمیمات اقتصادی را برای کسانی می گیرند که کار تولیدی حقیقی را انجام می دهند. اکثریت باید تصمیمات هیئت مدیره را ( که توسط سهام گذاران اصلی انتخاب می شوند) بپذیرد.این هیئت مدیره جانشین خود  - هیئت مدیره بعدی را - انتخاب می کند. در نتیجه , سرمایه داری باعث و بازتولید کننده یک شیوه تولید بسیار غیر دمکراتیک در درون شرکت است.

طرفداران سرمایه داری روی این مسئله پافشاری می کنند که هیچ شیوه دیگری نمی تواند به خوبی سرمایه داری برای بالا بردن کارآئی روند کار و افزایش سود بدست آمده , عمل کند.اشتباه بودن این ادعا به سادگی قابل نشان دادن است. در حقیقت اشتباه بودن این ادعا در هفته های گذشته به من نشان داده شد.

‫در ۸ ماه می ۲۰۱۲ به بازدید از مرکز شرکت " موندراگون " در اسپانیا رفتم. " موندراگون " شرکتی است بسیار موفق که شیوه تولید آن غیر سرمایه داری است. این شرکت تحت مالکیت اعضای آن - بیش از٨٠ درصد از کارگران شاغل در شرکت - بوده و توسط همان اعضا مدیریت می شود. در جلسه سالانه , کارگران مدیر شرکت را انتخاب و استخدام می کنند. مدیر شرکت سپس تصمیم می گیرد که : چه تولید شود , این تولید در کجا انجام گیرد و با سود بدست آمده جه شود....

یکی از قوانین کئوپراتیو و دمکراسی حاکم بر " موندراگون " اختلاف کم بین کمترین سطح دستمزد و بیشترین سطح دستمزد است. اختلاف بین بیشترین دستمزد و کمترین دستمزد نمی تواند از حدود شش برابرفراتر رود. هیچ چیز بهتر از این قانون نشان دهنده اختلاف کئوپراتیوها با شرکت های سرمایه داری نیست. دستمزد مدیران شرکت های آمریکائی بطور میانگین ٤٠٠ بار بیشتر از دستمزد کارگران است. ( این اختلاف در اوایل دهه شصت میلادی حدود ٢٠ برابر بود.) [[3]]

امنیت شغلی در " موندراگون " با شرکت های سرمایه داری قابل مقایسه نیست. اعضای " موندراگون " سیستمی را بوجود آورده اند که در صورت نیاز کارگران از یک شرکت به شرکت دیگر منتقل می شوند. این امنیت شغلی زندگی کارگران, خانواده هایشان و جامعه ای که در آن زندگی می کنند را به طرز مشخصی تغییر داده است. ....

نکته دیگر برابری حقوق زن و مرد در این کئوپراتیو است. زنان بیش از ٤٠ درصد از نیروی کار " موندراگون " را تشکیل می دهند...

‫در سال تحصیلی ۲۰۰۹−۲۰۱۰ تعداد کار آموزان و دانشجویان در مراکز آموزشی « موندراگون » بیش از ۹۰۰۰ نفر بود. در همان سال تحصیلی ، ۳۴۰۰ دانشجو در « دانشگاه موندراگون » − که مدرک  آن مورد قبول دولت اسپانیا می باشد− ثبت نام کرده بودند....

" موندراگون " ثابت کرده است که توانائی رشد و کامیابی داشته و رقیبی برای شیوه تولید سرمایه داری می باشد....

در این بازدید میزبان ما گفت : " ما بهشت نیستیم ,بلکه یک خانواده کئوپراتیویم که تلاشمان برای ساختن یک زندگی بهتر حول شیوه متفاوتی از کار است."

...با توجه به عملکرد سرمایه داری در اسپانیا, وجود ٢٥ درصد بیکاری , سیستم بانکی ورشکسته و ریاضت کشی اجباری مردم ( مثل اینکه راه دیگری وجود نداشت ! ) , " موندراگون " مانند مرغزاری در کویر سرمایه داری است."

 

مطلب را به بالاترین بفرستید: مطلب را به آزادگی بفرستید: