نویدنو 24/07/1400
چاپ مطلب
کرملین در زوال؟
ایلیا ماتیف و ایلیا بودرایتسکیس- برگردان : هاتف رحمانی
روز 19 سپتامبر انتخابات سه روزه روسیه با نتایج قابل پیشبینی به
پایان رسید- روسیه متحد، حزبکرملین، باز هم اکثریت قانونی را در دوما،
مجلس عوام روسیه
کسب کرد، حزب از زمان تشکیل خود در سال 2001، همیشه اکثریت کرسی ها را
حفظ کرده است. اگرچه انتخابات در روسیه نه آزاد است و نه منصفانه، اما
نتایج هم 100 درصد دستکاری می شوند. اعمال سیاسی رژیم هر زمان بی آن
که به جریان ازدست دادن اعتبار اشاره ای کند به پژواک پرطنین پیروزی
نیاز دارد. به ویژه در دوره کنونی انتخابات، چالش ها بی مانند
بود:محبوبیت روسیه متحد، حتی طبق پیمایش های رسمی، روی 30 درصد بود، که
عملا برای اکثریت قانونی در مجلس کافی نیست. با این حال، حزب 324 کرسی
از 450 صندلی مجلس، یعنی 16 کرسی کمتر از انخابات سال 2016را کسب کرد.
برای این نتیجه ، اعتبار باید قربانی می شد- وشد.
Source: Meduza.io
نمودار پراکندگی بالا ساده ترین اثبات بصری تقلب انتخاباتی سراسری در
روسیه است. نقطهها نشانگر حوزههای انخاباتی تک نامزد است، محورافقی
نشان دهنده رقم درصد آرا و محورعمودی نشان دهنده درصد سهم رای روسیه
متحد است. شکل ستاره دنباله دارحاکی ازارتباطی قوی بین درصد آرا
ودرصدرای به حزب کرملین است- درصد بالاتر درحوزه، درصد رای بیشتری برای
روسیه متحد. سرِستاره دنباله دار-چگالی اَبرِنقطهها- حوزههای
انتخاباتی را با نتایجی کم و بیش درست متحد میکند. اما، "دنباله"
دربردارنده حوزههای دارای اختلال است. برای توضیح یک چنین ارتباط قوی
بین تعداد آرا و رای روسیه متحد تنها یک راه وجود دارد: صندوق های آرا
با اشکال و اندازههای مختلف
(البته
عکسها و ویدیوهای بسیارزیادی نشان دهنده چنین شیوه هایی است).
درحقیقت، نقطهها در مرکزسمت راست نمودار محدودههایی هسند که هم درصد
تعداد و هم درصد آرا روسیه متحد به 100 درصد نزدیکند- نتایج درتمامیت
خود تحریف شده اند. چنین محدوده هایی عمدتا در به اصطلاح "قلمروهای
مرکزی" قراردارند، که تقلب به ویژه درآنجا گسترده تراست. بخش اعظم
قفقاز دراین مقوله جای میگیرد.
استفاده از نمودارپراکندگی نشان داده شده دربالا تنها برای یافتن تقلب
نیست. این نمودار به ما اجازه میدهد تا به نتایج واقعی انتخابات هم
نگاه کنیم. مرکزسرستاره دنباله دارارقام ملی و رای به روسیه متحد را که
از تقلب به دور بودند به تقریب نشان میدهد. ستاره دنباله دار از زمان
آخرین انتخابات، که درسال 2016 برگزارشد، سقوط میکند- که به معنای این
است که حمایت واقعی ازروسیه متحد حدود 10 درصد کاهش می یابد، از 40
درصد به 30 درصد ( آماری که با نظرسنجی قبل از انتخابات تطبیق میکند).
اما، عدم کاهش نتایج رسمی به این حد، نشان میدهد که مقیاس تقلب شاید
به صورت بیسابقه ای نسبت به سال 2016 آفزایش یافته است.
حمایت اساسی ازرژیم درحال کاهش است. پس از یک دهه کسادی اقتصادی که با
بحرانهای ژرفی همراه بوده است، دولت ازهرابتکاری تهی است و هیچ
چشماندازی برای آینده ندارد. "افزایش محبوبیت کوتاه مدت " ناشی
ازماجرای کریمه ازبین رفته است، و درد اقدامات ریاضتی، به ویژه افزایش
سن بازنشستگی در سال 2018، از سوی مردم احساس میشود. کرملین دراین
شرایط نامطلوب، ناچار به برگزاری انتخاباتی شد که به ویژه برای آینده
آن پرمعنا بود: انتخابات دومای سپتامبرسال جاری روی تلاش پوتین برای
انتخاب مجدد خود بهعنوان رئیس جمهور درسال 2024 ، که تا الان مهمترین
مانع برای رژیم است سایه خواهد افکند. با درنظرگرفتن این امر، کرملین
به صورت فزاینده ای بی رحمانه و بی ملاحظه عمل کرده است. الکسی ناوالنی
مسموم و بعد زندانی شد، سازمان او به عنوان"افراطی" ممنوع گشت،
انتشاررسانههای مستقل بسیاری بسته شد، فعالان اپوزیسیون یا زندانی
شدند یا تعید. انتخاب درطی سه روز برگزارشد، که فرصت بیشتری را برای
تقلب فراهم آورد. راهبرد (استراتژی) کرملین بسیج گروههای وابسته به
دولت مانند کارمندان دولتی و کارگران کارخانههای دولتی (به رای دادن
به حزب روسیه متحد)،درعین حال اجتناب از تجمع جمعیت بالای "واقعی" بود
که میتوانست به اعتراض به رای منجرشود.
حزب روسیه متحد کارزارانتخاباتی خود را دربهار گذشته با برگزاری
انتخابات به اصطلاح "مقدماتی" بهراه انداخت. هدف رسمی آنها شناختن
قویترین نامزدهای حزب درمناطق تک نماینده بود، اما در واقعیت این امر
بهآنها اجازه داد تا ظرفیت ماشین دولتی گسترده برای آرا اجباری را
آزمایش کنند. کارگران دولتی ازسوی روئسای خود مجبورشده بودند بهعنوان
مشارکت کننده در "مقدماتی" ثبت نام کنند، که درنهایت 12 میلیون
رایدهنده ( نیمی ازآنها با رای الکترونیک) را جذب کرد. این آماربیش
از 40 درصد ازنمایش روسیه متحد در انتخابات پارلمانی گذشته بیشتربود.
ازاین رو روسیه متحد به بیش از 15 میلیون رای دیگر برای دست یابی به
هدف خود و کسب اکثریت قانونی (حداقل 300 نماینده) مجلس نیازداشت. با
کاهش پیوسته رتبه حزب روسیه متحد، موفقیت تنها میتوانست با توسعه رای
اجباری بیشتر تضمین شود.
برای گسترش حمایت ازروسیه متحد، که درچشم اکثریت روسها با کاهش
استانداردهای زندگی و افزایش سرکوب همراه است، درراس لیست انخاباتی حزب
دو نفرازمحبوبترین اعضا دولت– سرگئی لاوروف وزیرامورخارجه و سرگئی
شویگو وزیر دفاع- قرارداده شدند، و دولت هم 10.000 روبل (117 یورو)
فقط برای یک باربه مستمری بگیران و خانوادههای بچه دارپرداخت، که
رسانههای دولتی آنرا ابتکارحزب حاکم تصویرکردند. پیام اصلی کارزار
انتخاباتی روسیه متحد نیاز به حفظ ثبات بود، چون هراقدامی برای بهچالش
کشیدن وضع موجود تنها میتوانست وضعیت را خرابترکند و مورد استفاده
دشمنان خارجی برای تضعیف کشورقرارگیرد.
ازاینرو انخابات به شبه رفراندومی تبدل شد که رای دهندگان از حق پذیرش
یا عدم پذیرش رژیم برخوردارشدند. دراین سیستم دوتایی حزبکمنیست
فدراسیون روسیه سرانجام به آشکارترین راه برای ثبت اختلاف تبدیل شد. با
وجود همنوایی سنتی رهبری آن و ارتباط نزدیک آن با کرملین، حزب کمونیست
فدراسیون روسیه مخالفترین تمام احزاب مقدماتی دردومای سابق بود: تنها
حزبی که بی تناقض علیه اصلاحات بازنشستگی سال 2018 و اصلاح قانون اساسی
سال 2020 ، که به پوتین اجازه داد تا برای دو دوره دیگر به ریاست
جمهوری انتخاب شود رای داد. این موضع رایدهندگان جدیدی را درسالهای
اخیر به سوی حزبکمونیست فدراسیون روسیه جلب کرد: ساکنان شهرهای بزرگ،
جوانان نومید (ازحاکمیت) و طبقه متوسط تحصیل کرده، که برای آنها
ایدئولوزی سنتی حزب – ترکیبی ازاستالینیسم، ملیگرایی و سوسیال
دموکراسی- کمتر از توانایی شورشی آن مهم بود. ظهور این حوزههای
انتخابیه جدید لفاظیهای حزب ( که به صورت فزایندهای روی دموکراسی
وعدالت اجتماعی متمرکزاست) ونیز کادرهای آنرا هم تغییرداده است. درطی
چند سال گذشته، تعدادی از رهبران درخشان جوان حزب در مناطق مختلف کشور،
با برجسته کردن گسست از تصویر قدیمی حزب کمونیست فدراسیون روسیه به
عنوان تکه ای قدیمی از ماشین دولتی شوروی خوش درخشیده اند.
بهعنوان مثال، درساراتف، نیکولیا بندرنکو 35 ساله، عضو رهبری محلی
حزبکمونیست روسیه و یکی از محبوبترین سیاستمداران ویدیو بلاگرها در
روسیه به عنوان نامزد دربخش تک نماینده درانتخابات شرکت کرد. کانال
یوتیوب او، که بیش از 1.5 میلیون مشترک دارد، گزارشهای زنده ای از
اعتراضها و نشستهای پارلمان منطقه ای ارائه میکند، که درآنها
بندارنکو معمولا با نمایندگان روسیه متحد مقابله میکند. مقامات
تلاشهای استثنایی را برای بازداشتن بندرنکو از ورود به دومای دولتی
انجام دادند: حامیان ومشاهده کنندگان ویدیوهای او پیوسته ازسوی پلیس
بازاشت شدند. بندرنکو درنهایت انتخابات را به یک کارگزارنه چندان معروف
روسیه متحد اهل ساراتف باخت.
با
اینحال، درمنطقه شمالی جمهوری کومی، اولگ میخائیلف رهبرمحلی 34
سالهی حزبکمونیست فدراسیون روسیه، پس ازآنکه معلوم شد رقیب او از
حزب روسیه متحد یکی از روئسای دست نشاندهی اعتراضعلیه ساختن یک محل
دفن زباله بزرگ است برای شکست او تلاش کرد. درمسکو، حزب کمونیست از
نامزدی میخائیل لوبانوف، ریاضیدان 37 ساله و فعال اتحادیه کارکنان
دانشگاه، پشتیبانی کرد. کارزارانتخاباتی اوازسوی اعضا گروههای چپ
رادیکال ماند جنبش سوسیالیستی روسیه حمایت واداره میشد. لوبانوف که
خود را آشکارا سوسیالیست دموکراتیک توصیف میکند، توانست حمایت حوزه
وسیعی از رایدهندگان را جلب نماید و چالش قدرتمندی را بررقیب خود از
روسیه متحد، مجری گفتگوهای داغ تبلیغاتی معروف در تلویزیون روسیه وارد
نماید، که با اختلاف 12 درصدی (بیش از 10.000 رای) براوغلبه کرد، اگرچه
این پیروزی در نهایت با تقلب انتخاباتی روسیه متحد دزدیده شد.
یکی از مشکلات اساسی کرملین در طی این نتخابات راهبرد "رای دهی هوشمند"
پیشنهاد دوسال قبل آلکسی ناوالنی بود. عصاره این راهبرد شناسایی
قویترین مخالف روسیه متحد دربخش نامزد واحد و درخواست از رایدهندگان
تمام اپوزیسیون به رای دادن به این نامزد صرف نظرازوابستگی حزبی او، با
هدف یگانهی کاهش تعداد کرسیهای قابل دستیابی به حزبروسیه متحد بود.
با کاهش پیوسته اعتبارحزبحاکم، رای دادن هوشمند به تهدیدی جدی برای
فرصت کسب اکثیت قانونی در مجلس جدید روسیه متحد تبدیل شده است. نیروهای
امنیتی روسیه تلاش عظیمی برای مسدود کردن تمام صفحاتی که پیشنهاد
رایگیری هوشمند را مطرح میکردند به عمل آوردند (حتی اپل و گوگل ناچار
شدند همراهی کنند و نرم افزار تلفنی ناوالنی را چند روز قبل از
انتخابات پاک کردند). با این حال لیست های رای هوشمند، که بیشترآن را
نمایندگان حزبکمونیست روسیه اشغال کرده بودند وسیعا در اینترنت دست به
دست میشد. هواداران ناوالنی در ویدیوهای بیشماری بریک لیست انتخابات
حزبی از حزبکمونیست روسیه به عنوان تنها حزب اپوزیسیونی که آستانه 5
درصد آن برای نمایندگی مجلس تضمین شده بود صحه گذاشتند.
زمانی که اولین نتایج انتخابات، براساس رایگیری آرا درحوزههای عادی
اما نه براساس رایگیری الکترونیک منتشرشد، آرا افزایش عظیمی را
درحمایت از حزبکمونیست روسیه نشان میداد، که نامزدهای آن حزب
درتعدادی از بخشهای تک نماینده توفانی از پیروزی ایجاد کردند. درمسکو،
نامزدهای حزبکمونیست و حزبلیبرال یابلوکو 8 کرسی از 15کرسی بخش را به
دست آوردند. درمسکو به طورکلی، حزبکمونیست با کسب 31 درصد آرا( روسیه
متحد29 درصد) مقام اول را در لیست حزبی به دست آورد. اما صبح روز بعد،
زمانی که نتایج آرا الکترونیک اعلام شد، تصویر وارونه شده بود: حزب
روسیه متحد حالا برنده تمام بخشهای تک نامزد مسکو، همراه با یک پیروزی
مطلق درلیستهای حزبی بود. رایگیری الکترونیک ثابت کرد که برگ برنده
کرملین است، وآنها را قادر ساخت نتایج رابه سود خود دستکاری کنند.
با
این حال، حتی پس از تمام نقشههای زیرکانه کرملین، نتایج انتخابات
افزایش مهمی را در حمایت از حزبکمونیست نشان داد. درمقایسه با
انتخابات پیشین، حزب سه میلیون رای بیشتر کسب کرد وبا 18.9 درصد آرا در
چهارمنطقه ( خاباروسک آرا، یاکوتیا، ماری ال و بخش خود مختار ننتسکی)
روسیه متحد را در جایگاه دوم قرار داد. حزبکمونیست باغلبه برحزب حاکم
اول شد. با وجود پیروزی رسمی حزب روسیه متحد (49.8 در لیستهای حزبی و
کسب 198 کرسی از 225 کرسی در بخشهای تک نماینده)، جایگاه آن
ضعیفترازقبل است. حزب اکنون بدون اجبار رای دهندگان و تقلب، غیرممکن
است اکثریت را کسب کند. افزایش ازدست دادن حمایت مقامات را بهسوی
روشهای آشکارا سرکوبگر و تسریع تحول بیدرنگ رژیم به یک دیکتاتوری هل
خواهد داد.
نتیجه اصلی دیگرانتخابات موفقیت حزبکمونیست بود، که سرانجام به نیروی
اصلی اپوزیسیون قانونی روسیه تبدیل شد. درمقابل، حزبپوپولیست راست
ولادیمیر ژیرنوسکی تصویر خود را به عنوان حزب اعتراض ویران کرد و
تقریبا نیمی از آرا خود (7.4 درصد در مقایسه با 13.1 درصد در انتخابات
گذشته ) را از دست داد. جایگاه جدید حزبکمونیست فدراسیون روسیه به
طوراجتنابناپذیری تضاد داخلی بین رهبری قدیمی حزب، که معتاد بهعمل در
محدوده های تعیین شده ازسوی دولت پوتین است، و نسل جدید فعالین حزبی،
که مصمم به تبدیل حزبکمونیست روسیه به یک حزب اعتراض توده ای غیر
پارلمانی است فعال خواهد کرد. چپ رادیکال، که همیشه حزب را به عنوان
کنفورمیستی باقی مانده از بوروکراسی شوروی، عاجز ازرزمندگی، عاجزاز
درپیش گرفتن سیاستهای مستقل تلقی میکند، مشی آنرا نیز تنظیم
خواهدکرد.
پی نوشت: رفقای چپنو
ما دو کلید واژه مشخص در تحلیل پدیدههای اجتماعی دارند: «استالینیسم و
بوروکراسی». از این دو مقوله که بخشی از "ارثیه معنوی" تروتسکیستی است
بیاستثنا درهمه تحلیلها استفاده میکنند و گاهی تاجایی پیش میروند
که مبارزه با »استالینیسم و بورکراسی» جایگزین مبارزه طبقاتی در تحول
اجتماعی میشود. این تحلیل هم از این قاعده مستثنی نیست.
نویسندگان محترم به لطایفالحیل تلاش میکنند پیروزی حزبکمونیست روسیه
را( که منهم به نوبهی خود انتقادهایی برآن دارم) کمرنگ کنند و برای
این موفقیت شرکایی چون «هواداران ناوالنی» یا «
ساکنان شهرهای بزرگ، جوانان نومید (ازحاکمیت) و طبقه متوسط تحصیل کرده،
که برای آنها ایدئولوزی سنتی حزب – ترکیبی ازاستالینیسم، ملیگرایی و
سوسیال دموکراسی- کمتر از توانایی شورشی آن مهم بود.» بتراشد. اگرچه در
جای جای تحلیل ناگزیر ازبیان تلاشِ درخشان رهبری جوان حزب هستند، اما
تلاش میکنند با گفتن آنکه «جایگاه
جدید حزبکمونیست فدراسیون روسیه بهطور اجتنابناپذیری تضاد داخلی بین
رهبری قدیمی حزب، که معتاد بهعمل در محدودههای تعیین شده ازسوی
دولتپوتین است، و نسل جدید فعالین حزبی، که مصمم به تبدیل حزبکمونیست
روسیه به یک حزب اعتراض توده ای غیر پارلمانی است فعال خواهد کرد.»
همین
نکته راهم کمرنگ کنند.
https://newleftreview.org/sidecar/posts/kremlin-in-decline
|