نویدنو 27/06/1399
چاپ مطلب
نوشتارهایی از ارژنگ شماره
9مرداد ماه 1399
برای
هر ستاره
محمد زهری/ مجموعۀ اشعار
براي هر ستاره اي كه ناگهان/ در آسمان/ غروب مي كند/ دلم هزار پاره
است/ دلِ هزار پاره را/ خيالِ آن كه آسمان/ هميشه وُ هنوز/ پُر از
ستاره است/ چاره است...
(مرداد
۱۳۰۵-
۱۵
اسفند
۱۳۷۳)
ارژنگ:
"برای هر ستاره" عنوان مجموعه اشعار "شاعرِ فردا"، زندهیاد
محمد زهری
است که چاپ نخست آن در بهار سال 1381 به همت همسر و یارانش در ایران
گردآوری و توسط نشر توس در 667 صفحه انتشار یافت. عنوان مجموعه پیشنهاد
دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی بوده و در این مجموعه علاوه بر دو دفتر جزیره
(48 قطعه) و گلایه (44 قطعه)، مُشت در جیب (24 قطعه)، غزلیات (21
قطعه)، و تتمّه (24 قطعه)، شبنامه،... و سروده ها و غزل های منتشرنشده
زیادی به همراه متن 24 نقد دیگران و سه شعر در وصف یا رثای شاعر از
زندهیادان سیاوش کسرایی، فریدون مشیری و نیز دکتر محمدرضا طاهریان
گنجانده شده است. فایل دانلود رایگان این مجموعۀ ارزشمند را به همراه
متن یادداشت کوتاه شاعر و یادداشت ویراستار مجموعه – بهمن حمیدی – را
تقدیم خوانندگان می کنیم.
یادداشتِ شاعر (محمد زهری)
در باغِ شعر و شاعری (به نحو اعمّ) و دربارهی خودم و شعرم (به نحو
اخصّ) هیچ حرفی ندارم و بیپیرایهتر آنکه نمیتوانم هم داشته باشم.
اصلا گفتوگو در این زمینه کارِ من نیست، زیرا دست یازیدن بدان، تجاوز
به حریمِ نقّاد است.
اما هرکس، هرچه بگوید، خواه در آن درستی گنجیده باشد و خواه صورتی از
خُبث در آن مندرج باشد، گوش میکنم و میسنجم و بهکارش میگیرم؛ زیرا
اعتقاد دارم که با این شیوه خواهم توانست سُستیهای کار خویش را دریابم
و در رفعِ آنها -اگرچه خوشایندِ دلم نیز باشند، دریغ نورزم. آنقدر
خواندهام و شنیدهام و دیدهام که این غرور بر من چیره نشود که کارِ
خویش را از هر لغزش و ناسازی تهی بدانم و آن را به کمال بیابم.
از همین روست که از هر خردهگیری، هر چند هم تابفرسا باشد، خاطر
نخواهم رنجاند. چشمداشتم این است که صاحبنظر، گناهِ غفلتام را بر من
نبخشاید و به چشم بکشد، باشد تا از این نَهج، زادی برای آیندهام
بیندوزم...
حرف را رها کنیم و بر سرِ کارِ خویش برویم! / محمد زهری
یادداشتِ ویراستار
(بهمن حمیدی)
بازخوانی -و نه ویرایش- مجموعهی آثارِ [محمد]زهری برای من، هم
افتخارآور بود و هم بهجتآفرین. زهری را از نزدیک میشناختم و به
دوستیِ یادگار و همسرِ انسانش -ماندانا- میبالم. لحظه لحظهای که دست
و چشم در کار بودند، زهری بر جانم چنگ داشت. بویش را که فروتن چون بوی
یاس بود، و نگاهش را که صمیمانه بر جسارتم یا بر لغزشم می لغزاند، و
لبخندش را که نجیبانه تابم میآورد، بر کارنامهام نقش زدهام. می
دانستم که زادهی سبزهاست و دلاستوار بودم که با سرخ و سفید بیگانه
نیست. از رنجی که برده بود تا مُغاکها همواری گیرند و از دردی که
برتافته بود تا سنگلاخها پایآزار نمانند، خبر داشتم. نُظّارگیِ خودش
نیز بود. گردنافراخته و بیدار، بُنمایهها را میپایید و نگرانِ حیات
بود. تا جُنبید، ماندنم نماند. خطِ نگاهش را کاویدم؛ به دریا راه
میبُرد...
سنگلاخِ / مطرود را/ می بینی/ افتاده/ بر کرانهی/ دریا؟/ آبش هست وُ/
آبزیاش نیز/ و آن سویتر/ تا چشم کار میکند/ سبز است وُ/ سرخ است وُ/
سپید،/ روییده از بُنِ هر سنگ./ ای آسمانِ زاینده/ ابرت را بازخوان/ تا
آب را بگذارد وُ/ مُشتی ماسه ببارد/ بر بیخدانهی هر سنگ.
این پایان کار بود، در کمتر از یک ماه با سامانی تازه: نقدها، موضوعی
و گزیده آماده شدند و برای هر دفتر به استقلال انتظام یافتند. به
زنهارِ خودِ زهری، هر جا کیانوش حضور داشت، او را تقدّم دادیم. بر
پیشانیِ کتاب، خوابِ شمعِ سیاوش کسرایی را نشاندیم که زهری را
"شبزندهدارِ
شمع" نامیده بود و از عشقِ زهری به او بیخبر نبودیم. تلاشمان برای
مشورتِ دوباره با "ماندانا" به ثمر نشست: او از سفر بازگشت و ما
دانستیم که "محمد" در سالهای پایانی، دستی نیز بر رُخسارهی دو دفتر
نخستاش -جزیره و گلایه- کشیده و برخی شعرها را ویراسته و بر آن بوده
که این اصلاحات را بر همه دفترهایش اعمال کند که دریغا مجال نیافته
است. از این اصلاحات، هر جا نشانی یافتیم، به کار بستیم و چنین است که
دو دفترِ یادشده با چاپهای پیشینِشان تفاوتهایی دارند غزلهای
منتشر ناشده و سرودههای نویافته را نیز با اصلِشان تطبیق دادیم و در
بخشی جدا آوردیم. بر تقویت نظامِ نشانهها و اِعرابگذاریِ مجموعه و
نظارت بر حروفنگاری علمی -بهویژه در تفکیک مُفردات از ترکیبات- نیز
حساس بودیم؛ با این امید که کارِ ناچیزمان نشانی باشد از اَرجی که ما
برای شعرِ انسانی یا به تعبیری دیگر برای شعرِ انسان قائلیم.
با احترام: بهمن
حمیدی
دانلود کتاب "برای هر ستاره"/ نشر توس/ چاپ اول/ بهار1381
http://s9.picofile.com/d/8278265700/585a7220-8e2c-448e-b202-976d4ecc36a9/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%B1_%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87.pdf
http://s9.picofile.com/file/8278265700/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%B1_%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87.pdf.html
|