2020-08-20

نویدنو  30/05/1399                چاپ مطلب

• در تاریخ پسا شوروی؛ با همگرایی کشورهای بالتیک و لهستان به ناتو و استقرار رژیم طرف دار غرب در اکرایین از سال 2014؛ اتحاد غربی بیش از همیشه به روسیه نزدیک تر شده است.  اگر در دوران جنگ سرد؛ نزدیک ترین قدرت ناتو در 1600 کیلومتری سن پترزبورگ بود؛ این فاصله امروز به 160 کیلومتری رسیده است . 

   

اهمیت موضع مفید اتحادیه اروپا برای روسیه در بلاروس

ام.کی.بهادراکمار- برگردان : هاتف رحمانی

روسیه منافع مشروعی در بلاروس دارد و ترجیح مسکو انتقال منظم در بلاروس از طریق مشاوره بین لوکاشنکو و اپوزیسیون سیاسی است .

الکساندر لوکاشنکو رپیس جمهور متلون بلاروس متحد آسانی برای کرملین نبوده است. اما افزایش دخالت از سوی همسایگان جدید "اروپایی" راه را برای یک انقلاب رنگی بامنشا  بالقوه ضد روسی هموار می کند. لهستان با تحریک امریکا ؛ خود را متقاعد کرده است که به یک کشور سنگین وزن منطقه ای تبدیل شده است وبه بلاروس به عنوان قطعه ارزشمندی از خاک که می تواند تعادل نظامی علیه روسیه را در مرزهای غربی تغییر دهد چشم دارد.

در واقع ، بلاروسِ امروز شاخص چهار تجاوز عمده به روسیه از قرن هجدهم است- از سوی اتحادسوئد با لهستان(1708/1709)، از جانب ناپليون از طریق جلگه اروپای شمالی(1812)؛ و از سوی المان دو بار(1914و1941). این امر به سادگی اجازه می دهد بلاروس یک منطقه حیاتی میانگیر برای امنیت ملی روسیه را شکل دهد.

در تاریخ پسا شوروی؛ با همگرایی کشورهای بالتیک و لهستان به ناتو و استقرار رژیم طرف دار غرب در اکرایین از سال 2014؛ اتحاد غربی بیش از همیشه به روسیه نزدیک تر شده است.  اگر در دوران جنگ سرد؛ نزدیک ترین قدرت ناتو در 1600 کیلومتری سن پترزبورگ بود؛ این فاصله امروز به 160 کیلومتری رسیده است . 

علاوه براین؛ امضا موافقت نامه همکاری دفاعی پیشرفته بین امریکا و لهستان در 15 اوت لهستان را » به یک عنصر حیاتی برای امنیت خارجی«( همان گونه که وزارت خارجه امریکا لهستان را توصیف می کند) تبدیل ساخته است. قرار داد امضا شده در ورشو برای استقرارپایگاه  نظامی امریکا در لهستان مبنای قانونی فراهم می کند؛ که از لحاظ تاریخی خصومت علیه روسیه را حمل می کند.

وزیر خارجه روسیه در 17 اوت گفت که افزایش حضور نظامی امریکا در لهستان» وضعیت دشوارنزدیک مرزهای غربی روسیه را وخیم تر می کند، گسترش تنش را آسان می سازد و خطر اقدامات ناسنجیده را افزایش می دهد.؛ او تاکید کرد که موافقت نامه اخیر امریکا- لهستان» به تقویت کًمی ظرفیت تهاجمی نیروهای امریکایی در لهستان«؛ کمک خواهد کرد.

برای اطمینان ؛ تحولات بلاروس را نمی توان در انزوا(دور از رخ داد های پیرامون) دید. یک بیانیه کرملین در 15 اوت می گوید که؛ لوکاشنکو با رپیس جمهور پوتین برای شرح مختصری از تحولات بلاروس گفتگو کرد. بیانیه می گوید که دو رهبر ناآرامی های بلاروس متعاقب انتخابات ریاست جمهوری 9 اوت را مورد بحث قرار دادند و هر دو طرف» اطمینان خود را که مشکلات موجود خیلی زود بر طرف خواهد شد« بیان کردند.

اما ؛ روز بعد؛ پوتین لوکاشنکو را به گفتگوی دیگری فراخواند. بیانیه کرملین اعلام می کند که » بعد از یک گفتگو و دریافت آن که دخالت خارجی ناآرامی های بلاروس را شعله ور می کند؛ طرف روسی آمادگی خود را در صورت نیاز به عرضه کمک های لازم برای حل چالش های پیش روی بلاروس بر مبنای اصول پیمان ایجاد کشور متحد؛ و نیز از طریق سازمان پیمان امنیت جمعی مورد تاکید قرار داد .«     

آن بیانیه با کاربست شوم دکترین امنیت جمعی گذشته روسیه بیانیه غم انگیزی بود. بیانیه ، به روشنی تاثیردلخواهی داشت. لوکاشنکودر 17 اوت آمادگی خود را برای برگزاری انتخابات جدید طبق قانون اساسی جدیدی که باید در چند ماه آینده نوشته شود اعلام کرد. 

اعتراض های بلاروس ممکن است به سادگی آرام نگیرد. انتقال قدرت در برخی نقاط اجتناب ناپذیر شده است و مسکو احساس می کند که اولویت باید حرکت تحولات اوضاع به سوی انتقال منظم (قدرت) باشد. اما ظرفیت مسکو زمانی که دخالت خارجی برای افزایش تنش ها ادامه دارد برای راندن بلاروس به سوی آب های آرامتر و تحریک یک گفتگوی سیاسی عقلانی محدود می شود.

در واقع؛ برای اولین بار از آغاز اعتراض ها در یک هفته قبل در بلاروس ؛ واشنگتن آشکارا به مسکو هشدار داده است تا دور از اوضاع بایستد.  یک عضو ارشد دولت ترامپ ؛ که خواست نامش فاش نشود در 17 اوت به رسانه ها گفت ؛» تعداد کثیری از بلاروسی هابا تظاهرات مسالمت امیز‌روشن کردند که دولت دیگر نمی تواند خواسته آن ها برای دموکراسی را نا دیده بگیرد... روس ها نیز باید به استقلال و حق مردم آن برای انتخاب آزادانه و منصفانه رهبرانشان احترام بگذارد.«

مایک پمپئو وزیر امورخارجه امریکانیز در 15 اوت( درحال دیدار از لهستان) گفت که امریکا در حال مذاکره با اتحادیه اروپا برای" تلاش برای بهترین کمکی "است "که می توانیم برای دست یابی به استقلال و آزادی به مردم بلاروس بکنیم."

مطمئن باشید، دخالت روسیه در بلاروس می تواند از سوی اروپابه عنوان تحولی منفی تلقی شود. از این رو، پوتین با احتیاط حرکت می کند. اما واقعیت آن است که کشورهای اروپایی در حال مبارزه با بیماری همه گیر و بحران شدید اقتصادی هم هستند. این که قدرت های بزرگ اروپایی مایل به دنبال کردن راه واشنگتن و لهستان برای تحریک روسیه باشند معلوم نیست.

قابل توجه آن که، انجلا مرکل صدر اعظم المان در 19 اوت در اولین تماس از این نوع  پس از آغاز اعتراض ها در مینسک با پوتین تلفنی صحبت کرد. یک بیانیه کرملین می گوید پوتین و مرکل وضعیت اضطراری را "کاملا مورد بحث " قرار دادند و " پوتین خاطرنشان کرد که تلاش برای دخالت خارجی در امور داخلی کشور غیر قابل قبول  است و می تواند به گسترش تنش ها کمک کند."

استفان زیبرت سخنگوی المان، با جمع بندی گفتگوی مرکل با پوتین اعلام کرد" صدر اعظم به دولت بلاروس گفت دولت باید از استفاده از زورعلیه اعتراض های مسالمت آمیز خود داری کند، زندانیان سیاسی را بی درنگ آزاد کند و با اپوزیسیون وارد گفتگوی ملی شود و جامعه بر بحران غلبه نماید."

به نظر می رسد همگرایی روسی- آلمانی بر سر بلاروس امکان پذیر است. قابل توجه آن که پوتین  در گفتگوی تلفنی با امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه دوباره"  تاکید کرد که دخالت در امور داخلی جمهوری(بلاروس) و فشار بر رهبری بلاروس می تواند غیر قابل قبول باشد." بیانیه کرملین می گوید پوتین و مکرون" علاقه خود را به یافتن راه حل مشکلات بیان کردند."

در ادامه، پوتین با چارلز میشل رئیس شورای اروپا نیزتماس گرفت که طی آن دوباره نگرانی خود را نسبت به "تلاش برخی کشور ها برای تحت فشار قرار دادن رهبری بلاروس و بی ثبات سازی وضعیت سیاسی داخلی" بیان کرد. این اشاره به لهستان و لیتونی، دو عضو اتحادیه اروپا و متحدان قوی امریکا بود، که اصولا استعداد بی ثبات سازی بلاروس را دارند.

اما مشکل بزرگ این است که جنگ طلبان سرد در واشنگتن و اروپایی های جدید در اروپای مرکزی ممکن است به چیزی کمتر از تغییر رژیم در بلاروس ، که آن کشور را به مدار آن ها می کشاند راضی نشوند. دخالت نظامی روسیه می تواند برای تز"روسیه انتقام گرای "آن ها کسب اعتبار کند.

یک متن فرعی در این جا آن است که نردیکی آلمان – روسیه واشنگتن و ورشو را به شدت آزار می دهد. سند جدیدی از سوی مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی در واشنگتن دی سی، یاد آورمی شود که " در مقایسه با بسیاری از همسایه ها، المان بستگی های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دیرینی با روسیه دارد- خط تردید نسبت به امریکا را که  بخش هایی از طبقه سیاسی آلمان را به هم دردی با دیدگاه های روسیه در باره نیاز به نظم بین المللی کمترامریکا محور می کشاند ذکر نمی کند."

به همان نسبت، متعاقب تهدید اخیرشرکت های المانی از سوی واشنگتن به ضربه های قانونی و تحریم های اقتصادی در صورتی که به هر شکلی در پروژه خط لوله گاز نورث استریم  2 ، که می تواند گاز طبیعی را از روسیه به المان منتقل کند شرکت کنند تندی رشد یابنده ای در روابط المان – امریکا وجود دارد. ( اتفاقا ، لهستان هم به شدت با پروژه نورث استریم 2 ، که از کنار آن می گذرد مخالفت می کند)

نیل آنن وزیر کشور المان به شدت تحریم های پیشنهادی امریکا را" رد" کرد وبا گفتن آن که " تهدید یک دوست و متحد نزدیک با تحریم ها، و استفاده از آن نوع زبان جواب نخواهد داد" پاسخ داد." سیاست انرژی اروپایی در بروکسل تعیین خواهد شد نه در واشنگتن دی سی."

این تبادل کلمات تند بین سیاستمداران  المانی و امریکایی و نیز حرکت اخیر از سوی دولت ترامپ برای خارج کردن بیش از 12.000 سربازاز المان ( و انتقال تعدادی از آن ها به لهستان) پیچیدگی روابط المان با امریکا و لهستان را برجسته می کند.  دولت دست راستی لهستان از عمل به عنوان اسب تروای امریکا در داخل اتحادیه اروپا خشنود است.

اما، تا زمانی که اتحادیه اروپا از تجمع پشت لهستان ، که رهبری پوپولیست دست راستی آن از قبل با تردید به مثابه چیزی از یک کودک وحشتناک در دروازه های اروپای قدیم تلقی می شود خود داری می کند ، مسکو فضای دیپلماتیکی به دست می آورد. محاسبات پوتین بر این مبنا عمل می کند.

آخرین گزارش ها از بلاروس آشکار می کند که در مکالمه 30 دقیقه ای روز سه شنبه بین پوتین و چارلز میشل ، آن ها " گزینه ها برای تسهیل دیالوگ بین مینسک و اپوزیسیون، از جمله میانجیگری سازمان همکاری و امنیت در اروپا OSCE را مورد بحث قرار داده اند. "

نیوز کلیک 19 Aug 2020

از این قلم :

ادامه:

آرشیوماهانه

نقل مطالب نوید نو با ذکرمنبع آزاد است

نامه ها ومقالات خودرا به نشانی webmaster@rahman-hatefi.net  بقرستید