نویدنو - سیاست - اقتصاد-  کتاب -  زنان -صلح  - رحمان هاتفی فرهنگ وادب - درباره ما - پیوندها -  -دیدگاه نظری - ویژه نامه

د بلیو. تی. او *– اداره امورانحصارها

نویدنو:01/11/1385

د بلیو. تی. او *– اداره امورانحصارها

دکتر حسین سالاری

با گسترش غیرقا بل اجتنابِ بازارجهانی که با سلطه " سرمایه ما لی" صورت می پذ یرد، ما با مرحله ای از سرمایه داری بنام امپریا لیسم مواجه شده ایم که به غلط " گلوبا لیزاسیون" نام گرفته است. این پدیده که از اواخرسده نوزدهم آغازشده امروزه به اوج گسترش خود گام نهاده است.

دراین مرحله رونداقتصادی به سوی ایجاد پیمان نامه های اقتصادی وبازرگانی دو جا نبه، چند جانبه، قاره ای وجهانی که دربردارنده مفاد وقید وبند های لازم به سود ثروتمند ها، بزرگترها ونیرومند تر ها باشد، رانده می شود.

امروزه معروف ترین وشناخته شده ترین پیمان نامه های بازرگانی- اقتصادی عبارت از: پیمان نامه بازرگانی آزاد شمال آمریکا، پیمان نامه بازرگانی آزاد کشورهای قاره آمریکا، بازارمشترک اتحادیه اروپا، پیمان نامه بازرگانی آزاد کشورهای منطقه اقیانوس آرام، و نیزاتحادیه های ما لی انحصاری معروفی چون با نک جهانی وصندوق بین المللی پول، می باشند.

امّا سازمانی که اموربازرگانی- اقتصادی سراسرجهان راکنترل می کند، " دبلیو. تی. او. " نامیده می شود که اداره کننده، داوروتصمیم گیرنده نها یی درروابط میا ن قدرت های امپریالیستی با یکد یگروبا سایرکشورها می باشد. گرچه در این سازمان همچون سازمان ملل هر کشورعضودارای یک رأی می باشد، امّا درعمل هر دو سازمان به وسیله قدرت های بزرگ صنعتی و به ویژه آمریکا کنترل می شوند. در این جا برای توضیح سیاست ها وعملکردهای "دبلیو. تی. او."،به برخی از پیمان نامه های آن به گونه ای مختصراشاره می شود.

الف - پیمان نامه " دبلیو. تی. او. " در مورد کشاورزی : یکی از بندهای این پیمان نامه مقرّرمی دارد که تمامی کشورهای عضو باید به تولید محصولات کشاورزی ویژه ای که تعیین می شود پرداخته وموادغذایی مورد نیاز خود را از بازارهای جهانی خریداری نمایند. روشن است که مواد غذایی دربازارهای جهانی به وسیله شرکت های فرا ملّی ِ انحصاری، نه بوسیله کشاورزانی که فاقد هرگونه وسیله لازم برای رقا بت با ا ین غول ها هستند، تأ مین می شوند. این شیوه منجربه گران شدن محصول، ووابستگی بیشترکشورهای عقب نگه داشته شده به انحصارهای امپریالیستی می شود. بد یهی است کشوری که به اجباراغلبِ زمین های خود را به کشت فرآورده هایی چون پنبه ، قهوه، موز، نیشکرو... اختصاص می دهد، دربرابربازی های انحصارها ونوسان های بازارهای جها نی بسیارآسیب پذ یربوده وبه سرسپردگی بیشتری گردن می نهد. برای مثال مکزیک درتولید مواد غذایی اصلی مورد نیازخود مانند ذرّت، برنج وحبوبا ت خود کفا بود. این کشورتا سال 1989، احتیاجی به وارد کردن برنج نداشت،امّا اکنون نیمی از برنج مصرفی خود را ا زآمریکا وارد نموده ودوّمین بازارفروش برنج آمریکا محسوب می شود. پیش ازانعقاد پیمان نامه بازرگانی آزاد شمال آمریکا ( نفتا )، مکزیک تنها 2 درصد ازذرّتِ مورد نیازخود را وارد می نمود، این رقم اکنون به 25 درصد رسیده است.**

ب- پیمان نامه در باره موانع فنّی در بازرگانی : برطبق مفاد این پیمان نامه ،قوانین وضع شده بوسیله ارگان های انتخابی یک کشورموانع بازرگانی قلمداد شده ونادیده انگاشته می شوند. ازنظر " دبلیو. تی. او." ،بازرگانی جهانی بر همه چیزبرتری دارد. بیمه های بهداشتی ودرمانی، مدارس، دانشگاه ها، تأ مین اجتماعی وبازنشستگی و... باید به بخش خصوصی سپرده شوند. از نیروی اتحادیه های کارگران وکارکنان کاسته می شود. مبارزه برای افزایش دستمزد، شرایط کار بهتر، ایجاد بیمه های درمانی، بازنشستگی، از کارافتادگی وغیره ممنوع وحق اعتصاب لغومی گردد. شرایط باید چنان باشد که سرمایه بزرگ خارجی بتواند بیشترین بهره را ازاستثمار زحمتکشان وغارت منا بع داخلی نصیب خویش سازد.

پ- پیمان نامه همه جا نبه درمورد خریدوفروش خد مات : در" وب سا یتِ دبلیو. تی. او." در مورد این پیمان نامه آمده است، " ... نه تنها دادوستد میان کشورها، بلکه حق ایجاد مرکزی برای نظارت براموربازرگانی ِ کشورعضورانیزشامل می شود." این مرکزبر اجرای "صحیح" سیا ست های "دبلیو. تی. او " نظارت نموده ودرصورتِ" تخلّف" موارد را به دفترسازمان گزارش میدهد.

برطبق برخی از مواد این پیمان نامه حکومت های کشورها باید همان سوبسیدها وکمک های مالی را که مثلا در مورد مدارس و بیمارستان های دولتی منظورمی دارند، در مورد مدارس و بیمارستان های بخش خصوصی نیز اعما ل نما یند. یعنی پول ما لیات مردم یک کشورباید به جیب گشاد شرکت های خصوصی داخلی وخارجی سرازیرشود. لازم به ذکر است که سرمایه های بزرگ فرا ملی به آ سا نی می توانند شرکت های خصوصی داخلی یک کشور را با معامله ای ساده خریداری نمایند، در حالی که خرید شرکت های دولتی نیاز به گذراندن قوانین ویژه به وسیله ارگان های انتخابی دارد که اغلب با مقاومت این ارگان ها ومردم در کشور هایی که هنوز دموکراسی سیاسی دارند، روبرو می گردد.

واگذاری موً سسه های خدماتِ عمومی، همچون نیروگاه های تولید برق، منابع آب، پست، تلفن، حمل و نقل، گاز، نفت، بهداشت ودرمان و آموزش وپرورش به بخش خصوصی بکی از اهدافِ این پیمان نامه می باشد. به عنوان مثال، در موردآب نتیجه چنین است: درپاکستان قیمت آب در آلونک نشین ها که بوسیله بخش خصوصی تأ مین می شود، 85 برابرقیمت آبِ مناطق مرفه که از قدیم زیر پوشش آب دولتی هستند می باشد. دراندونزی این نسبت 60 برابرو در پرو 20 برابراست.*** حکومت های ضّد مردمی برای کسب حما یتِ غول- سرمایه های خارجی از رژیم های خود، توده های مردم راهرچه بیشتربه بینوایی می کشا نند.

ت- پیمان نامه در مورد سیاست های سرمایه گذاری دربازرگانی: دراینجا بر بر تری سرمایه گذاران فراملیّ تأ کید می شود. حقِ حکومت های کشورها برای برنامه ریزی در مورد سرمایه گذاری های داخلی اشان نا دیده گرفته شده ودرنتیجه تمامی بخش های اقتصادی یک کشوردر معرض هجوم سرمایه گذاری خارجی قرارمی گیرد. سرمایه ها ی کلا نی که صنا یع، منا بع و

خدماتِ خصوصی شده داخلی را به سرعت بلعیده و کشور ها را سرا نجام به مالکیّت کامل خود درمی آورند.

ج- پیمان نامه درباره فرآورده های فکری قا بل دادوستد: بر طبق موّادِ ا ین پیمان نامه، تولیداتِ مغزکالا محسوب شده وقابل خریدوفروش می باشند. حق تأ لیف، نشان های بازرگانی، نام، مشخّصاتِ جغرافیایی، طرح های صنعتی، طرح های مدارهای الکترونیک درچیپ های کامپیوتری و... شامل مفاد این پیمان نامه می شوند. برای مثال برخی از بند ها ی این پیمان نامه بهانه ای برای جلوگیری از تولید داروهای ژنریک درکشورهای عضو شده است. نتیجه بالا رفتن روزانه بهای داروهای تجاری به نفع شرکت های انحصاری دارویی بوده است. نمونه یگرمربوط به بذرهای اصلاح شده ژنتیکی است که بو سیله انحصارهای تولید کننده آن ها به ثبت رسیده اند.د راین مورد کشاورزان نه تنها هر ساله باید مبلغی را با بت حق مالکیّت بذرهای مزبوربپردازند،بلکه " دی. اِن. اِ" ی ِ بذ رها عقیم شده وکاشت دوباره اشان امکان پذیرنیست. ازاین روکشاورزان باید هرساله آن ها را با قیمت های گران تری خریداری نمایند. کشاورزانی که خود واجد ادشان نسل اند ر نسل به تولید وپرورش آن بذر ها می پرداخته اند.

د- پیمان نامه استاندارهای بهداشتی و بهداشتِ گیاهی: در این جا قوا نین کشورهای گوناگون که بر علیه ورود زهر های کشنده آفت های گیاهی، مواد غذایی پرورده شده با هورمون ها وموادآلی اصلاح شده با روش ژنتیکی وضع شده اند، نادیده انگاشته می شوند. با اجرای این مواد، قانون منع ورود گوشت پرورده شده با هورمون ها که بوسیله اتحادیه اروپا وضع شده بود، با طل اعلام شد. به زبان دیگرقانونی که توسّطِ ارگان های انتخا بی اتحادیه ای از کشور ها تصویب شده بود، به کناری نها ده می شود.هر شکا یتی درمورد چگونگی اجرای این پیمان نامه ها به دایره ای بنام " ُکدِ کس آ لیما نتاریوس" که همچون خود " دبلیو. تی. او. "، درژنو واقع است، ارجاع می شود. این دایره به جز برای برخی از شرکت های فراملی که قادر به نگهداشتن نمایند گانی دا یمی در این محل هستند، برای بقیه قابل دسترس نیست. تصمیم های " کدکس " اغلب بوسیله افرادی گرفته می شود که هیچگونه تعهّدی در قبا ل دولت های محّلی ومّلی نداشته وجوابگوی هیچ قانونی نیستند.

ر- پیمان نامه در مورد چگونگی حّل اختلاف ها: این پیمان نامه در بر گیرنده موادی است که به اموراختلاف ها درمیان کشور های عضووداوری درمورد آن ها می پردازد. اعضای کمیسیون رسیدگی کننده از میان عّد ه مشخصّی ازکارشناسان اموربازرگانی انتخاب می شوند که به طور

معمول فاقد تجربه قضاوت درموارد پیچیده ای که متضمن داشتن اطلاع ازقوانین وسیاست های

ویژه فرهنگی، اجتماعی، محیط زیستی وغیره می باشد، هستند. فرستادگان کشورهای طرف دعوا نیزاز میان بخش معینی از کارمندان اداره های بازرگانی محّلی برگزیده می شوند که ازهمان قماش بوده ودارای تنگ نظری های مشابه می باشند.

بررسی وحّل اختلاف ها درپشتِ درهای بسته صورت می گیرد. پیش از پیدایش" دبلیو. تی. او" اختلاف های بازرگانی با مذاکره وتوافق دوطرفه حّل می شد. به عنوان مثا ل: بر طبق ا صل های سلفِ "دبلیو. تی. او. " یعنی " پیمان نامه همه جا نبه تعرفه وبازرگانی"، هرگونه تحریم بازرگانی تلافی جویانه بر ضّد یک عضو" متخلّف"، باید دیدگاهِ عضو مزبور را درمورد چگونگی اجرای حکم در نظر می گرفت، امّا با اجرا ی اصول " دبلیو. تی او. " ، لزوم نظرخواهی ازعضو به اصطلاح محکوم حذ ف شده است وتصمیم ها بلا فاصله پس از اتخاذ قا بل اجرا می باشند. پس ازاعلام شکا یت ، تمامی مراحل حّل اختلاف، ازتحقیق گرفته تا صدورحکم ، ازپژوهش خواهی گرفته تا حکم نهایی بطورمعمول یک ساله پایان پذیرفته وعملیّا تِ تلافی جویانه وتحریم اقتصادی برعلیه عضو " متخّلف " به سرعت به اجرا د رمی آید.

نظیرچنین شیوه برخورد شتاب زده ای درهیچ رویّه قضا یی دیگری د رکشورهای دارای قا نون مشاهده نشده است. این سیا ست به انقیا د کامل کشورهای گوناگون ، حتا نیرومند ترین آ ن ها می انجا مد.

حا ل این پرسش پیش می آید که منبع چنین نیرویی در کجا ست که حتا نیرومند ترین کشورها نیز قادربه ایستادن دربرابرآن نیستند ؟

جواب را باید در نیروی سندیکاهای شرکت های انحصاری فراملّی جستجو نمود. شرکت هایی که مرکزتراکم" سرمایه ما لی" هستند. این " سرمایه های ما لی" آن چنان عظیم و آن چنان نیرومند ند که لاجرم ونه به میل این وآن، نفوذ خود را برهمه رابطه های اقتصادی وتما می رابطه ها ی بین المللی اعما ل کرده ودر واقع حتا کشور ها یی را که دارای بیشترین میزان استقلا ل سیا سی هستند به انقیاد خود در آورده ومی آورند.

تمرکزتولید وسرمایه دردست" سرمایه ما لی" به تشکیل انحصارهای امپریا لیستی منجرشده است. انحصارها یی که جهان را چه با ایجاد حکومت های دست نشانده وچه با اشغا ل مستقیم سرزمین ها، میان خود تقسیم کرده ومی کنند. انحصارهای رباخواری که با تصّرفِ زمین بر"ارزش ِ" سهام خود د ربازارهای بورس افزوده، رقبای دیگررا ا زمیدان بد رکرده وسرانجام اکتشا ف و استخراج مواد تازه ای را که برای فن آوری پیوسته تکا مل یا بنده ضروری هستند، به خود اختصا ص می دهند.

اداره وادامه این غارتگری ها به سازما نی متمّرکزومقتد رنیازدارد که " دبلیو. تی. او. " نام گرفته است. سازما نی که نظربه سرشتِ خود نه درجهتِ اهدافِ مردم، بلکه در راهِ منافع غارتگرا ن امپریا لیست گام برمی دارد. این روند با جا بجا یی این رییس جمهورلیبرا ل ویا آ ن نخست وزیر محا فظه کاردر این ویا آن کشورتغییرنمی کند. این روند تنها با تغییر سیستم غا لب یعنی سرمایه د اری پا یا ن می پذ یرد ! .

World Trade Organization* ترجمه  به سازمان بازرگانی جهانی قادرنیست عمق سیاست ها وعملکرد های این سازمان را منعکس کند. دبلیو.تی. او ، سازمانی به مراتب تعیین کننده ترازسی. آی. اِ (CIA  )، اف. بی. آی (FBI .) ، ناتو(NATO ). و... می باشد. نباید فراموش کرد که سازمان های ذکر شده همه در خدمت دبلیو. تی. او. ، هستند.

** Pamela K. Brubaker, Globalization at What Price ? 2001, page 46

***Lori Wallach and Michelle Sforza, Whose Trade Organization, 1999, page 165.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بازگشت به صفحه نخست  


Free Web Counters & Statistics