 |
دشمن دشمن شما لزوما دوست شما نيست
نویدنو:18/8/1385
دشمن دشمن شما لزوما دوست شما نيست
صدورحکم اعدام برای صدام رهبر سابق
عراق، که به دليل اعمال تدابير شديد امنيتی در آستانه اعلام اين حکم،
انتظار آن می رفت، ممکن است بسياری از ايرانيانی را که خاطرات تلخ جنگ هشت
ساله ايران و عراق را به ياد دارند، خوشحال کند، اما دستگاه حکومتی ايران
برای ابراز شادمانی با تناقضاتی روبرو است.
در دنيای ديپلماسی اصلی وجود دارد که می گويد دشمن دشمن تو دوست توست، اما
اين اصل در روابط دو سويه ايران با صدام و آمريکا مصداق ندارد.
صدام حسين و آمريکا دشمن يکديگرند اما دشمنی آنها با يکديگر، سبب دوستی
هيچکدام با ايران نشده است.
قاعدتا حکومت ايران از اصل سرنگونی رژيم صدام حسين به گرمی استقبال کرد و
حتی برخی از مقام های ايرانی سقوط دولت او را تحقق گفته آيت الله خمينی
مبنی بر اينکه "صدام بايد برود" دانستند.
مشکل اما شايد اينجا باشد که صدام حسين نه توسط ايران و نه از راه يک حرکت
انقلابی درونزا، بلکه با دخالت نظامی آمريکا در عراق سرنگون شد و اين مساله
با توجه به مخالفت شديد ايران با حمله نظامی به عراق و روابط خصومت آميزش
با آمريکا، چندان افتخاری برای سران جمهوری اسلامی تلقی نمی شد.
به همين سبب بود که مقام های رسمی جمهوری اسلامی به تدريج راه احتياط در
پيش گرفتند و حتی رسانه های رسمی ايران سقوط صدام از قدرت و به اسارت در
آمدن او را وسواس گونه پوشش دادند تا اين موضوع در افکار عمومی ايرانيان به
عنوان موفقيت استراتژی آمريکا در عراق تلقی نشود.
در واقع، پس از سقوط رژيم بعث در عراق، ديگر سرنوشت صدام حسين برای ايران
چندان اهميتی نداشته است، اما با اين همه، در جريان تشکيل پرونده قضايی
برای محاکمه صدام، دولت ايران بارها خواستار طرح موضوع جنگ ايران و عراق به
عنوان يکی از موارد اتهامی صدام حسين شد، خواستی که توسط دولت تحت کنترل
شيعيان در عراق محترمانه، ناديده گرفته شد.
به نظر می رسد ايران علاقه مند بود که با طرح موضوع جنگ ايران و عراق در
دادگاه صدام حسين، از يک سو با معرفی کردن صدام به عنوان آغازگر جنگ با
ايران در يک دادگاه عراقی، زمينه حقوقی دريافت غرامت جنگی از عراق را فراهم
آورد و از ديگر سو، با متهم کردن آمريکا به حمايت از حمله صدام به ايران،
ضربه ای به موقعيت آمريکا در عراق وارد آورد.
عدم پذيرش درخواست ايران از سوی مقام های عراقی اما زمينه چنين تحرکی را از
بين برد و در نهايت دستگاه قضايی ايران به ارسال پرونده ای به دادگاه مامور
رسيدگی به اقدامات صدام حسين مبنی بر انجام جنايات جنگی از سوی وی در جريان
جنگ هشت ساله اکتفا کرد.
در عين حال، جنبه ديگری از سرنوشت صدام حسين نيز برای دولت ايران مساله ساز
شد.
در طول جنگ ايران و عراق، حکومت جمهوری اسلامی، صدام را به عنوان آلت دست
آمريکا و اسراييل و اين دو کشور را نيز حامی سرسخت صدام معرفی کرده بود و
افکار عمومی نيز اين مساله را به عنوان امری بديهی پذيرفته بود.
با درگير شدن عراق و آمريکا در ماجرای اشغال کويت در سال
۱۹۹۰ ميلادی، اين پرسش کمابيش
در جامعه ايران مطرح شد که اگر آمريکا حامی صدام حسين است، چرا دو طرف با
يکديگر وارد جنگ شده اند؟
پاسخ محافل رسمی ايران به اين پرسش اين بود که در واقع صدام حسين با اشغال
کويت به برنامه آمريکا برای استقرار نيروهايش در منطقه خليج فارس کمک کرده
است و همينکه آمريکا پس از آزادسازی کويت، اقدام به سرنگونی رژيم صدام حسين
نکرد، شاهدی بر تبانی پنهان دو طرف است.
چنين پاسخی اما با حمله ماه مارس سال ۲۰۰۳
آمريکا به عراق که منجر به سرنگونی صدام حسين شد، ضعف خود را نمايان ساخت.
در اين دوره بسياری از ايرانيان به اين نتيجه رسيدند که خصومت بين صدام
حسين و دولت آمريکا واقعی است، هر چند که رسانه های وابسته به طيف افراطی
حکومت ايران ساقط کردن صدام حسين از قدرت را «بی اثر شدن يک مهره سوخته
آمريکا» و لزوم حذف او از قدرت تحليل کردند. به هر حال، محکوميت صدام حسين
به مرگ، تناقضاتی را که سرنوشت او در برابر جمهوری اسلامی قرار داده حل نمی
کند.
به احتمال زياد، مقام ها و رسانه های دولتی ايران، ضمن استقبال از حکم
اعدام صدام حسين، همزمانی اين حکم با برگزاری انتخابات ميان دوره ای کنگره
آمريکا را تلاش دولت جرج بوش به منظور تاثيرگذاری بر افکار عمومی مردم
آمريکا تلقی خواهند کرد. (1)
ضمن اينکه رسانه های وابسته به مراکر قدرت در ايران، همزمان با توصيف کردن
فعاليت های نظامی هواداران صدام حسين به «عمليات مقاومت» در عراق، از
«توطئه» مشترک بعثی ها و ارتش آمريکا برای ساقط کردن دولت نوری المالکی و
بازگرداندن سران حزب بعث به قدرت سخن خواهند گفت.
شايد صدام حسين برای اکثريت مردم کشورش و اغلب مردم دنيا سمبل يک ديکتاتور
بی رحم باشد، اما برای حکومت ايران، افزون بر اين، او نماد تناقض هم به
شمار می رود.
منبع: بی بی سی
توضیح نویدنو: 1- آقای زید آبادی البته قطعا نمی توانند همزمانی حکم با برگزاری انتخابات میان دوره ای را انکار نمایند.