علی نیکویی
بررسی آماری فیس‌بوک و توییتر بین کاربران ایرانی
پیش از شروع بحث باید آماری از میزان استفادهٔ
کاربران ایرانی از شبکه‌های اجتماعی و به ویژه فیس‌بوک داشته باشیم. کونوی
(شرکتی ایرانی-اماراتی با همکاری شرکت خدمات اینترنتی پارس آنلاین) در
آبان‌ماه سال ۱۳۹۱ آماری
از کاربران شبکه‌های اجتماعی در ایران ارائه کرده است. این آمار از
استفادهٔ شصت درصدی کاربران ایرانی از فیس‌بوک خبر می‌دهد(۱)
اگر فرض کنیم که تعداد کاربران فیس‌بوک ظرف یک
سال گذشته تغییری نکرده باشد پس با توجه به آخرین آمار کاربران اینترنت در
ایران که ۱۸ تیرماه
۱۳۹۲ منتشر شده است(۲
) باید بیش از ۲۷
و نیم میلیون کاربر فیس‌بوک داشته باشیم. بیاید
از زاویهٔ دیگری به قضیه نگاه کنیم؛ این رقم به ما نشان می‌دهد که از هر سه
ایرانی(۳ )یک نفر عضو
فیس‌بوک است. پس تحلیل رفتار کاربران ایرانی فیس‌بوک تا حدی می‌تواند نگاه
و جهان‌بینی جامعهٔ ایران یا حداقل بخش قابل توجهی از آن (کاربران اینترنت)
را نشان دهد.
بر اساس این مقدمهٔ کوتاه پرسشی‌هایی اساسی حول
محور «فعالیت‌های این تعداد کاربران ایرانی در فیس‌بوک» مطرح می‌شود که از
آن جمله می‌توان به این پرسش‌ها اشاره کرد: توازن جنسیتی کاربران چگونه
است؟ موقعیت جغرافیایی آن‌ها چیست؟ به چه چیزهایی علاقه‌مندند؟ چه چیزهایی
آن‌ها را جذب می‌کند؟
تعداد کاربران به تفکیک جنس و سن
بر اساس آماری که مرکز آمار ایران در سال
۸۹ منتشر کرده است
۵۸ درصد کاربران اینترنت را
مردان و ۴۲ درصد کاربران
اینترنت را زنان تشکیل می‌دهند. می‌توان این آمار را با کمی اغماض به
کاربران فیس‌بوک هم تعمیم داد. این آمار همچنان عنوان می‌کند که از بین
کاربران اینترنت در ایران حدود ۴۳
درصد را گروه سنی ۲۰ تا
۲۹ سال،
۲۶ درصد را گروه سنی
۱۰ تا
۱۹ سال و ۲۱
درصد را گروه سنی ۳۰ تا
۴۵ سال به خود اختصاص
داده‌اند(۴.)
موقعیت جغرافیایی
همین آمار به سهم هشت درصدی روستاییان ایرانی در
مقابل سهم ۹۲ درصدی
شهرنشینان در دسترسی به اینترنت اشاره دارد. از سوی دیگر «سامانهٔ مدیریت
ضریب نفوذ اینترنت کشور» استان تهران را با ۹
میلیون و ۵۰۷ هزار و
۶۶۲ کاربر به عنوان
پرکاربر‌ترین استان و استان خراسان جنوبی را با ۲۶۳
هزار و ۷۹۷ کاربر به
عنوان کم‌کاربر‌ترین استان کشور معرفی کرده است(۵).
محبوب‌ترین صفحه‌های فیس‌بوک بین
ایرانیان صفحه‌های زیر هستند:
شبکهٔ ماهواره‌ای من و تو
ابی (خوانندهٔ پاپ)
شکیرا (خوانندهٔ پاپ)
شادمهر عقیلی (خوانندهٔ پاپ)
داریوش اقبالی (خوانندهٔ پاپ)
طنز سیاسی ماهواره‌ای پارازیت
گلشیفته فراهانی (بازیگر سینِما و تئا‌تر)
مهران مدیری (کارگردان و بازیگر تلوزیون و سینما)
گوگوش (خوانندهٔ پاپ)
انریکو اگلسیاس (خوانندهٔ پاپ)
در میان خوانندگان موسیقی محبوب پاپ حضور شبکهٔ
من و تو به عنوان محبوب‌ترین صفحه قابل توجه است؛ صفحهٔ دیگر این شبکه (من
و تو +) نیز در رتبهٔ ۳۸
قرار دارد. نباید فراموش کرد که صفحهٔ برنامهٔ پارازیت (با توجه به توقف
فعالیت آن از حدود ۲ سال
پیش) جایگاه ویژه‌ای بین کاربران ایرانی دارد.
بد نیست کمی دقیق‌تر به این آمار نگاه کنیم. با
اندکی کند و کاو به آمار جالب توجهی می‌رسیم که هر کدام به تفکیک تقسیم
شده‌اند:
پنج مارک بر‌تر بین ایرانیان:
بی‌ام‌و (خودرو)
والت دیزنی (سینما)
زوسک (تارنمایی برای دوست‌یابی)
اسنیکرز (خوراکی)
زارا (پوشاک)
در بین پنج مارک محبوب بین ایرانیان حضور زوسک
به عنوان شبکه‌ای برای دوست‌یابی و قرارهای اینترنتی جالب است. نکتهٔ
تاسف‌بار در این فهرست نبودن هیچ مارک ایرانی بین
۲۰۰ مارک محبوب ایرانیان است که می‌توان دلیل آن
را غیر قانونی بودن این دست از شبکه‌های اجتماعی در ایران دانست.
هنرمندان محبوب بین ایرانیان:
ابی
شکیرا
شادمهر عقیلی
گلشیفته فراهانی
مهران مدیری
رسانه‌های محبوب بین ایرانیان:
شبکهٔ من و تو
رادیو جوان
بی‌بی‌سی فارسی
رادیو فردا
شبکهٔ جِم
شخصیت‌های سیاسی محبوب بین ایرانیان:
محمد جواد ظریف
باراک اوباما
میرحسین موسوی
نلسون ماندلا
کاخ سفید
نکتهٔ جالب این فهرست پس از جایگاه وزیر خارجهٔ
ایران، حضور میت رامنی (رقیب انتخاباتی باراک اوباما و یکی از موافقان
سرسخت حملهٔ نظامی به ایران) در رتبهٔ ۱۰،
آیت‌الله خامنه‌ای در رتبهٔ هفتم و دو دسته از نیروهای نظامی آمریکا در
رتبه‌های ۸ و
۹ است.
بد نیست نگاه کوتاهی به ۱۰
شناسه‌ای که بیشترین دنبال‌کنندهٔ توییتر را بین ایرانیان دارند بیاندازیم:
سامی یوسف (خوانندهٔ ایرانی)
حامد حدادیان (بازیکن بسکتبال)
حسن روحانی
سنجاب عمومی (شناسه‌ای برای مبارزه با سرطان)
بی‌بی‌سی فارسی
رامین کریملو (بازیگر ایرانی)
جواد ظریف
سلطان رحمتی (هنرمند و مالک
Diamond Water)
الدوز والنس (بازیگر ایرانی)
نیما اکبرپور (مجربی بی‌بی‌سی)
جالب‌ترین نکتهٔ این فهرست شناسه‌ای با نام
سنجاب عمومی است که برای مبارزه با سرطان ۱۵۰۰
دلار جمع‌آوری کرده است. مالک این شناسه ادعا می‌کند که در تهران است و
عمده توییت‌هایش عبارت‌هایی است دربارهٔ رفتارهای یک سنجاب (دویدن، پریدن و
…) که در بین این توییت‌ها جمله‌هایی چون «خب حالا یه مقدار کمک کنیم برای
سرطان» دیده می‌شود.
۱http:
//www. conovi. com/media/#/media/r۲۱۶n۰۹jd۷bmwwl۹kciu۴۳۷akpclhz
۲http:
//www. mehrnews. com/detail/News/۲۰۹۳۲۶۵
۳به
طور دقیق از هر۲. ۷۳ایرانی
یک نفر عضو فیس‌بوک است.
۴http:
//www. amar. org. ir/Portals/۰/Files/abstract/۱۳۸۹/n_IT_۸۹.
pdf
۵http:
//www. iriu. ir/matma/
برگفته
از مجله تابلو
مطلب
را به بالاترین بفرستید:
مطلب را به آزادگی بفرستید:
