نویدنو:29/06/1386                                                                     صفحه قابل چاپ است

مجتمع مالی- نظامی

سعید هادی

مطلب رسیده

سرمایه داری درمرحلۀ امپریالیستی خودباتسلطِ سرمایۀ مالی مشّخص می شود. بانک ها، شرکت های بیمه وسایرمؤسسه های مالی نه تنهاشرکت های کوچکترهم نوع خودرازیرفشارقرارداده ومی بلعند، بلکه تمامی انواع کمپانی های صنعتی رانیزبه زیرسلطه درآورده، تابع خودساخته وخطِ تولیدآن هارابه سوی ساخته های سودآورتر سوق داده وشکی نیست که دراین سوداگری، شرکت های سازندۀ اسلحه چون خامۀ روی شیرهستند.

برطبق رده بندی سال 2007 مجلۀ فوربس، بزرگ ترین پنج شرکتِ سراسردوران، نه شرکت های صنعتی بلکه مؤسسه های مالی به شرح زیرمی باشند:

الف- سیتی گروپ(بانکِ آمریکائی)، بادارائی تقریبی 1.9 تریلیون دلار.

ب- اِچ اِس بی سی هولد ینگز(بانکِ سهامی انگلیسی)، بادارائی تقریبی 1.6 تریلیون دلار.

پ- بانک آواَمِریکا(بانکِ آمریکائی)، بادارائی تقریبی 1.46 تریلیون دلار.

ج- جی پی مورگان چیس(بانکِ آمریکائی)، بادارائی تقریبی 1.36 تریلیون دلار.

د- آمریکن اینترنشنال گروپ(بانکِ رهنی آمریکائی)، بادارائی تقریبی 980 بیلیون دلار.

وبرطبق همین منبع، پنج کمپانی اوّل اسلحه سازی جهان عبارتنداز:

الف- بوئینگ، بادارائی تقریبی 52 بیلیون دلار.

ب- نورتروپ گرومَن، بادارائی تقریبی 32 بیلیون دلار.

پ- لاکهیدمارتین، بادارائی تقریبی 28.2 بیلیون دلار.

ج- ری تئون، بادارائی تقریبی 25.2 بیلیون دلار.

د- جنرال دینامیکز، بادارائی تقریبی 22.3 بیلیون دلار.

همانگونه که می بینیم پنج کمپانی اوّل مالی به طورمیانگین 40 باربزرگترازپنج کمپانی اوّل اسلحه سازی می باشند.

بانک هانفوذخودرابرصنعت بوسیلۀ ایجادتسهیلاتِ اعتباری که برای فروش داخلی وخارجی کالاهائی مثل مصنوعاتِ نظامی لازم هستند، اعمال می دارند. درموردفروش های نظامی، دولت های گوناگون برای تضمین خریدهای خودبایدپیشاپیش مبلغ موردمعامله رابه بانک هاواریزنمایند. آژانس های رده بندی کننده، ازشرکت هاانتظاردارندکه وثیقۀ چشمگیراطمینان برانگیزی دربانک هاداشته وآن رابه هنگام بررسی امکان زیان یک شرکت منظورمی دارند.

داشتن اعتباربهترمنجربه نرخ بهرۀ ارزان تربرای یک شرکت صنعتی به هنگام وام گیری ازیک مؤسسۀ مالی می شود. مؤسسۀ های مالی همچنین خزانه داری های شرکت های صنعتی رابرای تنظیم بهترترازنامه ها وسرمایه گذاری هاراهنمائی کرده وشناختِ لازم رادرموردچگونگی تسلط های عدوانی، ادغام ها، خلع یدهاو معامله های شراکتی ارائه داده وامنیّت دربرابرنوسان های ارزهای خارجی راتأمین کرده ودسترسی به بازارهای سرمایه رازمانی که شرکتی می خواهددست به ایجادسهام واوراق قرضه بزندمیّسرمی سازند. بانک هاهمچنین سرمایه گذاری صندوق های حقوق بازنشستگی وسرانجام تمامی امورمالی لازم رابرای پروژه های شرکت هاانجام می دهند. آشکاراست که این خدمات به رایگان انجام نمی شوند.

بوئینگ که بزرگترین شرکت سازندۀ اسلحه می باشد، نه تنهابه ساخت هواپیماهای مسافربری، هواپیماهای نظامی، سیستم های دفاع موشکی وانجام خدماتِ فضائی وارتباطی دست می زند، بلکه درنتیجۀ وجودبانک های تضمین کننده اش قادراست خودامورمالی مشتریان ونیزامورمالی مربوط به دادوستدراانجام دهد. بیش ازسی بانک درآمریکای شمالی، اروپاوآسیا-اقیانوس آرام ارائه دهندۀ خدماتِ خودبه بوئینگ هستند.

نورتروپ گرومَن، که یک شرکتِ فراملی نظامی وفن آوری می باشد، به وسیلۀ بانک آواَمریکا، جی پی مورگان چیس، بانکِ آلمان(ردۀ 27)، بانکِ اعتباری سویس-بوستن(ردۀ 31)، بانکِ سهامی برادران لِهمن(ردۀ 84) وبسیاری دیگرتضمین می شود.

لاکهیدمارتین، درنتیجۀ ارتباط های دولتی بانفوذی که دارد، پیمانکارشمارۀ یک امورنظامی درجهان بوده، سازندۀ اف-16 وانواع دیگرجت های جنگی، موشک های پاتریوت، قمرهای مصنوعی وطیفِ وسیعی ازسیستم های باکاربُرد دولتی می باشد. یکی ازضامن هاوکارپردازهای لاکهیدمارتین، بانکِ جی پی مورگان چیس می باشدکه تضمین کننده وتأمین کنندۀ امنیّت دارائی های این شرکت درسراسرجهان است.

شرکتِ فراملی ری تئون، یکی دیگرازسازندگان اسلحه است که بیشتربه وسیلۀ سیتی گروپ، بانک آواَمریکا، بانکِ اعتباری سویس- بوستن وجی پی مورگان چیس ضمانت می شود.

جنرال دینامیکز، که زره پوش های استرایکر، تانک های آبرامزوبتازگی زره پوش های اِم راپ(مقاوم دربرابرمین) رامی سازد، خدماتِ موردلزوم خودرابیشترازبانک آواَمریکاوجی پی مورگان چیس دریافت می دارد.

میانگین قیمت انواع جت های جنگی دربازاردرحدود 80 میلیون دلارمی باشد، برای مثال قیمتِ یک اف-35 که بوسیلۀ لاکهید مارتین ساخته می شودحدود 50 میلیون دلاراست. قیمتِ یک زره پوش استرایکردرحدود 2 میلیون دلار، قیمتِ یک تانکِ آبرامزدرحدود4.3 میلیون دلار، قیمتِ یک اِم راپ درحدود 2 میلیون دلاروسرانجام قیمتِ یک موشکِ پاتریوت درحدود 2میلیون دلارمی باشد. برای این است که به عنوان مثال لاکهید مارتین، "خبرازافزایش غیرمنتظرۀ سود 34درصددرسه ماهِ دوّم سال می دهدکه ناشی ازدرآمدحاصله ازفروش هواپیماهای جنگی، واحدهای سیستم های الکترونیکی ونیزکم کردن حقوق ومزایای بازنشستگی کارگران وکارمندان می باشد." (24 ژوئیۀ 2007، اینترنشنال بیزنس تایمز). به علتِ جنگ درافغانستان، عراق وتشنج درجهان، میانگین درآمدسالانۀ کمپانی 41.1 بیلیون دلارخواهدبود. ونیزواشنگتن پست دربارۀ کمپانی دیگری که اسلحه می سازدنوشت، "جنرال دینامیکزدرمیدان های جنگ است که سودمی برد."(20  ژوئیۀ 2007)

ژنرال اِسمِدلی باتلِر(1881-1940)، پرمدال ترین تفنگداردریائی آمریکا، زمانی درکتابِ کوچکِ خودبه نام "جنگ ابزاری برای پرش است" نوشت، "سودطبیعی یک شرکت درآمریکا، شش، هشت، ده وگاهی دوازده درصداست. امّاسودهای زمان جنگ- آه! داستان دیگری است، بیست، شصت، صدوحتاهزاروهشتصددرصداست. وقتی یک شرکت تولیدعادی خودرابه تولیدنظامی تبدیل می کند، سودآن سربه آسمان می زند."

به غیرازجنگ، تروریسم نیزسودهای کلانی رانصیبِ این غول-شرکت هامی کند. به عنوان مثال، درخبرهامی خوانیم که، لاکهیدمارتینن - حامی اصلی کودتای سال 1973درشیلی- به وسیلۀ "مرکزپیشگیری وکنترل بیماری ها" انتخاب شدتابه تجهیز"آژانس هماهنگ کنندۀ آمادگی برای تروریسم ومقابله بافوریت ها" ادامه دهد. این تنها یک قراردادپنج ساله، بامبلغی حدود 135 میلیون دلارمی باشد.

درموضوع جنگ باعراق، هالی برتن(ردۀ 291)، بادارائی 16.52 بیلیون دلاری خود، به عملیاتِ اکتشاف- بهره برداری و"بازسازی "آن کشورپس ازاشغال، مشغول است. هالی برتن، ارتباط های نیرومندی باخاندان سلطنتی عربستان سعودی داردوبوسیلۀ جی پی مورگان چیس، اِچ اِس بی سی- بخش آمریکا، بانک رویال اسکاتلندضمانت شده وسیتی گروپ امورمالی آن رابه عهده دارد. سیتی گروپ، بانکِ سعودی- اَمریکن(سامبا)، راتاسال2003 به طوررسمی اداره می کرد، امّاپس ازاشغال عراق ازپس پرده آن رامی گرداند. نخست وزیرکنونی پاکستان، شوکت عزیز-  که بوسیلۀ ژنرال مُشرّف به این سمت گماره شده است- درسال های 90، مدیرعامل سامبابوده است. شگفت آورنیست که حکمرانان عربستان سعودی وپاکستان هردوازجنگِ عراق سودمی اندوزند.

گروهِ شا، به لوله گذاری برای نفت وگازوبه امور"بازسازی" ومهندسی درمستعمرۀ عراق می پردازد. این شرکتِ مُرّکبِ فراملی بوسیلۀ بانک آواَمریکا، جی پی مورگان چیس، بانک رویال کانادا(ردۀ77) وبانک نووا اِسکوشیا-کانادا(ردۀ127) ضمانت می شود.

ِبچتِل، غول- شرکت دیگری است که در عراق به امورمهندسی و"بازسازی" مشغول است وبوسیلۀ بانک آواَمریکاوبانک واردات وصادرات آمریکاحمایت می شود. این شرکت باحکومت های گوناگون آمریکا ارتباط های نزدیک وصمیمی داشته ودارد- جمهوری خواهان ودموکرات هاهردو- وروابط تنگاتنگی نیزباخاندان سلطنتی سعودی دارد. ِریلی ِبچتِل، مالک اصلی این شرکت را، جرج دبلیو. بوش به عنوان مشاورخودبرگزید.

برای آماده سازی لایه های گوناگون حکومت وافکارعمومی به قبول جنگ- افغانستان وعراق- شرکت های فراملی ازوجودمحافل نظریه پردازی مانند" شورای روابط خارجی" استفاده کرده ومبالغ هنگفتی پول به آن می پردازند. درنتیجه به کارگزاران دولتی رشوه پرداخته شده وافکارعمومی ازطریق رسانه های گروهی بادروغ وتحریف بطوردائم بمباران می شوند.

برای استحکام بخشیدن به ائتلاف تشکیل یافته ازحکومت ها، سرمایۀ مالی وصنعت نظامی، وبرای مبادلۀ تجربه هاو ترفندهامیان خود، مسئولان ردۀ بالا، مدیران ورئیس ها، به طوردائم ازبانک ها، به دولت هاوبه شرکت هاوبرعکس پاس داده می شوند. برای نمونه ، دوتن ازرؤسای ِبچتِل به عنوان وزیرخارجه ووزیردفاع دردولت ریگان کارمی کرده اند. جرج شولتز، وزیرخارجۀ پیشین آمریکاورئیس سابق ِبچتِل ازحامیان پروپاقرص جنگ باعراق بودوچنین است دیک چینی که ازهالی برتن بیرون آمدتابه عنوان معاون رئیس جمهوری دردولت جرج دبلیو. بوش مشغول به کارشود. به عنوان مثالی دیگر، در26 فوریۀ 2001، نورتروپ گرومَن اعلام کردکه لوئیس دبلیو. کلمن رئیس سابق امنیّتِ بانک آواَمریکا، اِل. اِل. سی، به عضویت هیئت مدیرۀ آن شرکت گماره شده است.

 

وبرای تأکیداین که چگونه سرمایۀ مالی یک حکومت راکنترل می کند، ذکراین نکته لازم است که غول های مالی مانندسیتی گروپ- که دارائی اصلی اوّلیه اش رادراوائل سدۀ بیستم ازغارت بانک مرکزی هائیتی به دست آورده است- جی پی مورگان چیس واِچ اِس بی سی هولدینگز، بانک مرکزی فدرال آمریکا راازطریق دراختیارداشتن سهام های آن بانک کنترل می کنند.

درحالی که زندگی مردم عادی زیرفشارانواع مالیات هاسخت ترمی گردد، کمپانی ها به ویژه هرچه بزرگترباشند ازمعافیت های مالیاتی بیشتری برخوردارمی شوندوچنین است که فسادهمۀ عرصه هاوهمۀ سطوح جامعه رافرامی گیرد، به عنوان مثال درمعاملاتِ جهانی اسلحه هرسال حدود 2.5 میلیارد دلاررشوه پرداخت می شود. سرمایۀ مالی بازارهای تازه رابارشوه های کلان ودرصورت لزوم بانیروی قهری می گشاید.

به تازگی حکومتِ آمریکااعلام نمودکه اجازۀ فروش 60میلیارددلارسلاح رابه اسرائیل، مصر، عربستان سعودی وسایرکشورهای حوزۀ خلیج فارس- البته به بهانۀ خطرایران- صادرخواهدکرد، (اِی بی سی نیوز، 29 ژوئیۀ 2007). درهمین روزسفیرآمریکادرسازمان ملل، عربستان سعودی وسایرمتحدان آمریکادرمنطقه رامتهّم به تحلیل بردن کوشش های آن کشوربرای فرونشانی خشونت درعراق نمود. به عبارت دیگر، آنچه برای سرمایۀ کلان اهمیّت داردسودبیشتروبیشترازمعاملاتِ شیرین اسلحه است ونه زندگی تلخ میلیون ها عراقی وهزاران آمریکائی که درباتلاق جنگِ عراق به دام افتاده اند.

دراینجااین پرسش پیش می آیدکه، این پول هاازکجامی آیند؟ پاسخ این است که- بجزدرمورداسرائیل- این پول هااز فروش ارزان ذخائرطبیعی کشورهای عقب نگه داشته شده ونیزازگرفتن وام های پربهره توسط این کشورهااز همین بانک های فراملی حاصل می شوند. وام هائی که به علتِ بهره روی بهره روی بهره هرگزقابل پرداخت نخواهندبود. ودرمورددولتِ آمریکا، بودجۀ آن کشورازپول مالیات پردازان آمریکائی تأمین می شودکه بجای مصرف برای رفاهِ مردم آن دیار، صرفِ پرکردن جیب گشادسوداگران جنگ می شود. حدود 41 درصدبودجۀ سالانۀ دولتِ آمریکایابیشتراز650 بیلیون دلارهرساله به کام جنگ می رود.

ائتلافِ میان سرمایۀ مالی، دولت هاوصنعتِ نظامی تأثیرعظیمی برهمۀ شئون جامعه وسلامتِ طبیعت دارد. این ائتلاف جوامع راباغریزۀ حیوانی خودبه حرکت وامی دارد. این ائتلاف کشوری رانابودکرده وبزوروام می دهد تاآنرادوباره سرهم بندی کندوبازنابودکرده وازنوسرهم بندی کند- حتابرروی کاغذ- تادرمعامله ای چندسویه سودروی سوداندوخته وازهمه مهم تربادستکاری کردن عرضه وتقاضای یک کالای ویژه همچون نفت، برارزش سهام های خوددربورس سهام بازهم بیافزاید.

یک باردیگربه موضوع عراق می پردازیم که گزارشی می گوید، "وزرای عراقی اکنون قادرخواهندبودکه میلیارد هادلاروام گرفته وآن راصرف خرید لوازم بسیار- ضروری ازتولید کنندگان آن سوی دریاهابنمایند. این کارباید باوثیقه گذاشتن درآمدفروش نفتِ آن کشوردرجی پی مورگان چیس، نیویورک انجام پذیرد، (کورپ واچ، چهارم فوریۀ 2004.)

به نتیجه گیری می رسیم که، ائتلافِ میان سرمایۀ مالی، دولت هاوصنعتِ نظامی، بانام مجتمع مالی- نظامی قابل توضیح است. نام دادن مجتمع نظامی- صنعتی به این ائتلاف منعکس کنندۀ کامل این سوداگری هانیست، زیرا صنعت، خود بوسیلۀ سرمایۀ مالی کنترل می شود

. شهریور1386

بازگشت به صفحه نخست                                   

Free Web Counters & Statistics