نویدنو:26/12/1386                                                                     صفحه قابل چاپ است

جنبش زنان به مثابه جنبشی دموکراتیک

سیامک طاهری  

 

دریک جامعه سرگردان بین دنیای نو وکهنه همواره نگرش های گوناگونی شکل می گیرد.پاره ای ازاین نگاه ها روبه گذشته دارند وبرای دنیایی که گویا در گذشته ها وجود داشته ودرآن همه چیز بر وفق مراد بوده ؛دل می سوزانند وگروهی دیگر سکون را طلب می کنند واز هر تغییری بی توجه به سمت وسوی آن هراسناک ودل نگرانندوماندن درامروز را به هرتحولی ترجیح می دهند.دسته سوم کسانی هستند که بامنطق زندگی که همان تغییر مدام وهمیشگی ونوشدن لحظه به لحظه ودم به دم است ؛درآمیخته وپذیرای آن هستند

هر جنبش اجتماعی از دل زندگی می روید وبا کاستی ها وضعف ها وقوت های آن عجین است.این جنبش ها برای رویش وبالیدن به دو دسته از شرایط نبازمندند یعنی شرایطی عینی وذهنی جنبش زنان ایران نیز از این قاعده کلی مستثنا نیست.در سال های اخیر تحولات بزرگی درمیان خیل عظیم زنان ایران رخ داده است که شرایط عینی -برای یک تغییر پایه ای در نحوه نگرش به زن وموقعیت وحقوق او در جامعه-را فراهم آورده است.مهمترین این تغییرات؛عبارتند از:

1-گسترش سواد خواندن ونوشتن ونیز افزوده شدن تعداد ژنان تحصیل کرده چه در سطح دبیرستان وچه در سطح دانشگاهی تعداد زنان ودختران داننشجو از.تعداد پسران ومردان دانشجو پیشی گرفته است ومی رود که تا تعدادزنان ودختران دانش آموخته این کشور نیز بر مردان آن پیشی گیرد.

2-ورود زنان به مشاغل گوناگون پایه های اجتماعی ومادی نگاه سنتی به زن را تغییر داده است امروزه کمتر شاخه اقتصادی وحرفه ای است که صرفا مردانه مانده باشد پاره ای از ترفند های حکومت گران در جداسازی مردان وزنان ناخواسته به ورود بیشتر زنان به عرصه کار وجامعه انجامیده است.منظور تصمیماتی مانند ممنوعیت فروش پوشاک زنانه توسط مردان است که باعث شده است تا تعدادفروشندگان زن به نحو چشمگیری افزایش پیداکنندودربسیاری از مواقع وبخصوص درپاره ای از شهرستان ها زنان خود مالک فروشگاه ها شده اند.اجرای برنامه تنظیم خانواده و ورود تکنولوژی هایی نظیر ماشین های ظرفشویی ولباسشویی وجاروی برقی و.....ازشدت کار خانه در مورد زنان خانه دار کاسته است درجوامع اروپایی نیز همین دسته عوامل از دلایل رشد جنبش زنان در دهه هفتاد بوده است.

3-بسیاری از زنان امروزه یا نان آور خانواده هستند ویاکمک خرج خانواده نقش عینی آنان در اداره زندگی به آنان قدرتی واقعی داده است که با قوانین موجود ونگاه سنتی به زن –که همان زن خانه نشین ونفقه بگیر بوده است-هم خوانی وهم پوشی ندارد.مرد نمی تواند برای مخارج زندگی به حقوق زن چشم بدوزد ودرعین حال انتظار داشته باشد زن بی اجازه او آب هم  نخورد.گسترش دانشگا ه ها درشهرهای سراسر کشور باعث ورود خیل عظیم دختران جوان وبرابری خواه به این شهرهارا فراهم کرده است.وموجب گسترش این اندیشه در میان زنان ایرانی دربخش های وسیعی از این سرزمین گردیده است واز این نظر کشور ایران به لحاظ گسترش اندیشه برابری زن ومرد درمیان کشورهای همسایه ومشابه از جایگاه ویژه ای برخوردار است

آنچه در بالاآمد بخشی از تغییرات شرایط عینی است که در جامعه ما رخ داده است.وهیچ نیرویی را توانایی ایستادگی در برابر آن نیست.واما شرایط ذهنی:

شرایط ذهنی همواره پاشنه آشیل همه جنبش های مترقی در 100ساله اخیر مردم ایران بوده است و.این در درجه اول ناشی از قطع دوره های رشد تمدن واندیشه وعدم امکان انتقال تجارب به نسل های بعدی بوده است بطوری که هر نسل تجربه را از صفر آغاز نموده است جنبش زنان همچون جنبش دانشجویی وجنبش آزادیخواهی در ایران از گذشته ای طولانی در ایران برخوردار است.بطوری که پیشینه این جنبش به انقلاب مشروطه باز می گردد.شناخت این پیشینه وکوشش در جهت درس آموزی تجارب ارزنده وپرهیزازتکرار خطاهای احتمالی آن  وشناساندن چهره های شاخص پیشگامان این جنبش وآشنایی با نقطه نظرات وچگونکی ارائه راهکارها از سوی آنان؛ بیگمان بر توانایی های این جنبش خواهد افزود.بطور خلاصه شرایط ذهنی مجموعه ای از توان مندی های فردی وجمعی وتسلط بردانش های مبارزاتی ونیز تشکیلاتی است که مجموعه مبارزان یک جنبش بر آن تسلط دارند ؛ می باشد این دانش ها شامل تئوری؛ شناخت دقیق از مردمی که جنبش در رابطه ارگانیک با آنان قرار دارد؛ شناخت از موانع ومشکلات فرا روی؛ تنگناهای زمانی ومکانی؛ امکانات موجود وچگونکی کاربرد آنان؛ داشتن تشکیلات مناسب؛ قدرت انعطاف پذیری در شرایط ضرور وایستادگی وعدم نرمش در شرایطی دیگر وقدرت تشخیص تغییر شرایط وتوانایی پیشبرد نقطه نظرات است.

ضرورت شرکت مردان در جنبش زنان

برای شرکت مردان در جنبش زنان دودلیل عمده وجود دارد:

1-مردان هر چند خود مستقیما دراین مساله حقوقشان تضییع نمی گردد اما آنان در جامعه بغیر از نقش مرد بودن خواسته یا ناخواسته نقش های دیگری نیز؛ چون پدر بودن وبرادر بودن؛ را بازی می کنند.کدام مردمخالف برابری مرد ان وزنان رامی شناسید که وقتی خواهر ویا دخترتحصیل کرده اوناجوانمردانه به قتل می رسد ازاینکه نصف دیه قاتل را باید بپردازد راضی وخرسند باشد واین قانون را عین عدالت بداند.؟

2-دریک جامعه نابرابراین تنها قشرها وطبقات مورد ستم نیستند که در رنج ومحنت گرفتارهستند.یک جامعه نابرابر جامعه ای ناهنجار وبیمار است هر چند که ممکن است بخش هایی از آن به این بیماری خو گرفته وعادت کرده باشند.در چنین جامعه ای  همواره بخش قابل توجهی از توان ونیروی جامعه صرف حفظ وضع موجود می شود وضعیتی که هر روز بخش بزرگتری ازجامعه به مخالفت با آن برمی خیزد.هرنیروی دلسوز جامعه وکشورناچاراست در رفع این ناهنجاری هاشرکت کند.

همانطور که پیشتر ذکر شد تغییر شرایط عینی وذهنی در جامعه ایران به گونه ای است که فقط اقلیتی محدودحاضر به دفاع از پاره ای از قوانین مدنی جامعه است.  باکدام دلیل عقلی دریک جامعه پیشرفته می توان از قانونی حمایت کرد که دیه یک زن تحصیل کرده استاد دانشگاه را نصف دیه یک مرد معتاد و بیسواد می داند.هواداران نظم کهن که به هیچ استدلال ومنطقی مسلح نیستند دراین موارد پشت نقاب دین سنگر می گیرند ومی کوشند بااین حیلت عبث سد راه تکامل وبهروزی مردم گردند.نیروهای دوستدار مردم نباید تسلیم این ترفند کهنه گردند یک مصلح اجتماعی ضرورتا یک عالم دینی نیست.این وظیفه او نیست که برای مسائل اجتماعی دلایل وادله شرعی بیابد این وظیفه خود متولیان دین است که راههای منطبق با اعتقاداتشان برای اثبات آنچه که به آن معتقدند بیابند جامعه شناسان ؛اقتصاددانان ودیگر فعالان عرصه های اجتماعی فقط می توانند بگویندکه این یا آن قانون با روح زمان انطباق ندارد واینگونه یاآن گونه باید اصلاح گردد.مگر تاکنون کم بوده اندمواردی که عین دین وشرع شمرده می شدند  و امروز هیچ کدام از دینمداران حاضر به دفاع از آن نیستند.مگر فراموش کرده اند که در زمانی دراین کشور حمام دوش به علت آنکه امکان غسل کردن در آن نبوده حرام بوده است؛چه تعداد از پزشکان وخیرخواهان اجتماعی به دلیل دفاع از دوش حمام در این سرزمین تکفیر شده اند مگر در همین اوایل انقلاب شطرنج وماهی ازن برون حرام نبوده است درگیرکردن اندیشمندان عرصه جامعه وبه راه انداختن جنگ شرع وغیر شرع  به سود هیچ کس نیست وسرانجام دود آن به چشم همه مردم خواهد رفت.این آزموده ای چند باره است.می توان با روح زمان جنگید اما بی گمان زمان باکسی شوخی نمی کند.

   ادوار نیوز

بازگشت به صفحه نخست         

                             blog stats

Free Web Counters & Statistics