نویدنو:28/1/1388                                                                     صفحه قابل چاپ است

 نویدنو

 

ایران در سال87

سیامک طاهری

اقتصاد

سال پیش با گرانی سرسام آور مسکن آغاز شدوبا گرانی مواد غذایی ادامه یافت.اخبار بد در این زمینه یکی پس از دیگری از راه می رسید.تسلط شرایط رکود تورمی کاهش درامدهای نفتی ؛ کاهش بی حساب صندوق ذخیره ارزی گسترش لجام گسیخته بیکاری گفته وزیر رفاه مبنی بر اینکه 700000نفر زیر خط فقر شدید قرار دارند واظهارات دیگر کارشنا سان که شمار این گروه رابسیار بیشتر ارزیابی کرده اند.گفته های آقای عیسی کلانتری دبیرکل خانه کشاورزان که 3میلیون نفر را محتاج نان شب اعلام کرد ؛وضعیت وخیم کشاورزی ؛ وضعیت بحرانی صنایع ؛ خصوصی سازی افسار گسیخته ؛گفته آقای ناطق نوری مبنی بر این که "اعلام می کنیم که سهام یک کارخانه در عرض ده دقیقه به فروش رفت  ؛ اما بعدا معلوم می شود که دستگاه دولتی یا عمومی آن را خریده است "بدیگر سخن فروش اموال دولتی به نهادها ؛ گسترش فاصله طبقاتی وفقیر تر شدن بی چیزان وثروتمند تر شدن توانمندان ؛ فقط نمونه هایی از این اخبار نگران کننده بود وسرانجام زمستان بی رمق امسال در حالی به پایان رسید که نگرانی از آینده وچگونگی زندگی بخش بزرگی از مردم را در بر گرفته بود. تا روزهای پایانی سال هنوز مردم  ایران نمی دانستند که در سال آینده با توجه به پایین آمدن درآمدهای نفتی وخطربرچیدن یارانه ها چه بر سر آن ها خواهد آمد.جنگ بین مجلس ودولت نیز فقط بر سردرگمی آنان افزود.تاکید واصرار دیوان محاسبات برگم شدن یک میلیارد دلار وجنجال حاصل از آن ؛ سخنان رییس جمهور در سیما که به مجلس حمله کرده وبا لحن شماتت آمیزی آنرا به نفهمی متهم کردو پاسخ تند آقایان خوش چهره وتوکلی به اوواعلام این نکته از سوی آقای توکلی که حتی اگر تا 6-7 سال دیگر هم هیچ طرح جدید اقتصادی در کشور آغاز نشود بازهم منابع کشور برای به انجام رساندن طرح های ناتمام کفایت نمی کند وافزودن بازهم بیشتر طرح های جدید از سوی مجلس بر طرح های پیشین و...چهره پژمرده ای از اقتصاد ایران را به نمایش گذاشت.تنها خبر دلگرم کننده اقتصادی در این میان تعلیق موقت ونسبی طرح نقدی کردن یارانه ها – علی رغم مخالفت جدی دولت با این تعویق- بود در حالی که مشکل یارانه ها را می توان با تصاعدی کردن قیمت آب ؛ برق ؛ گاز ؛ تلفن و...به شکل عادلانه ای حل کردمعلوم نیست چرا دولتمردان ما اصرار بر اجرای این طرح تورم زا وغیر عادلانه وپرریخت وپاش دارند.

 

بالایی ها

آغاز در گیری ها درسال پیش با دیدار احمدی نژاد با زن دکتر فاطمی وزیر خارجه دکتر مصدق و انتقاد نشریه پرتو سخن نشریه حامی آقای مصباح یزدی از این عمل کلید خورد.وبا برکناری وزیران کشور واقتصاد ودارایی وپیوستن این دو به منتقدین دولت آقای احمدی نژاد و نامه 150نماینده در حمایت از آقای پورمحمدی ادامه یافت.برکناری آقای حدادعادل از ریاست مجلس وحمایت اصلاح طلبان از این امر؛ ابلاغ قانون از سوی رییس مجلس و حمله معنا دار آقای مهدوی کنی به احمدی نژاد واعلام این که روحانیت دیگر بر بساط روضه خوانی باز نخواهد گشت وابزار برخی سیاست ها نخواهد شد . مخالفت رهبر با سخنان مشایی؛ وسخنان آقای مکارم شیرازی علیه مشایی  ومخالفت کیهان ؛ سپاه وآقای لاریجانی با او؛ اختلاف شهبازی با امام جمعه شیراز واستعفای او ، حمایت تلویحی شهبازی از پالیز دار، سخنان محتشمی علیه مصباح یزدی وبکار بردن عنوان فرقه مصباحیه از سوی او،  تلاش ناکام برای استیضاح وزیران کشاورزی وآموزش وپرورش ؛ در گیری بین آقایان جاسبی وسلیمی نمین ؛ اختلاف رییس جمهور وقوه قضاییه برسر باز پس گیری وام هایی که باز پرداخت نشده اند، که طی آن آقای احمدی نژاد از قوه قضاییه به علت عدم اقدام در این مورد انتقاد کردواقای شاهرودی عدم ایفای تعهد را جرم ندانست وگفت "در همه جای دنیای جلوی پول شویی را از طریق سیستم بانکی می گیرند" ، استیضاح جنجالی وبرکناری کردان با وجود دفاع سرسختانه رییس جمهور ، افشاگری های پالیزدارومتهم کردن مردان مهم حکومتی، دستگیری او واصرار او بر موضع اش ، پرونده های فروش سوالات کنکور، رییس اسبق دادگستری خراسان ؛ رییس سابق دادگستری خوزستان ؛ پارکینگ فرودگاه مهرآباد و پرونده های مفاسد اقتصادی ؛ اورینتال کیش ؛ سلطان شکر؛ بزرگترین زمین خوار کشور ؛ شائبه عملکرد گزینشی وجهت گیری هیات تحقیق وتفحص و... از یک سو نشانگر میزان وعمق درگیری ها در بین بالایی را داشت واز سوی دیگر با افزایش  آمار بالای جنایت ودستگیری ها در رابطه با مواد مخدر ، قتل ، سرقت وتجاوز، نشانی ازگسترش فساد در جامعه را بدست می دهد که خود دلیلی بر گسترش فاصله طبقاتی است.

در سه سال گذشته رتبه ايران در ميان كشورهايي با بالاترين سطح فساد مالي 54 رتبه بدتر شده است؛ يعني در سال 1383 رتبه ايران 87 بوده كه در سال 84 رتبه ايران 88 و امسال به 141 رسیده است؛ يعني از 84 تا 87، اقتصاد ايران 53 رتبه در زمينه فساد مالي پس‌رفت داشته است.واین هیچ دلیلی ندارد جز اجرای سیاست های نولیبرالی در ایران.

کاندیداتوری آقای خاتمی وکناره گیری او در آخرین روزهای سال وآمدن آقای میر حسین موسوی  از دیگر وقایع مهم سال بود. آقای خاتمی که پیشینه اش نمایانگرعدم وجود اراده کافی برای مقابله با سختی ها ودر گیری های سیاسی است تاب تحمل حملات جناح رقیب را نیاورد وهمانطور که پیش بینی می شد عقب نشست. آین که چرا آقای موسوی که بیش از بیست سال گوشه نشینی اختیار کرده بود و دوبار به درخواست اصلاح طلبان مینی بر این که تنها کاندیدای آنان برای انتخابات باشد جواب منفی داده بود ؛ این بار به میدان آمد بی گمان از یک سو ریشه در تحولات جهانی واز سوی دیگر ریشه در مسائل داخلی دارد.

1-دلیل جهانی آن شکست سیاست های نولیبرالی وبحران عمومی جهان سرمایه داری است.بی اعتباری این سیاست ها که به پیدایی امواج سهمگین ضد سرمایه داری انجامید، و طبیعی بودن سرایت امواج این توفان به ایران بود. باید توجه داشت که ایران رانمی توان با کشورهایی چون بنگلادش , پاکستان ؛ ویا سودان مقایسه کرد .ایران دریکی از شاهراه های جهانی قراردارد حوادث واندیشه های جهانی به سرعت در ایران منتشرمی شوند. گسترش اندیشه های هواداری ازآلمان؛ گسترش افکار هواداری از سوسیالیسم پس از انقلاب 1905و 1917 شوروی ، گسترش نسبی افکار مائوئیستی وسپس چریکی در ایران پس از انقلابات چین وکوبا و..وسرانجام اشاعه افکار لیبرالی پس از فروپاشی کشورهای شوروی واروپای شرقی و...همه نشان از تاثیر پذیری سریع ایرانیان از حوادث جهان دارد. گسترش افکار ضد لیبرالی در میان مردم وفعال شدن اقتصاد دانان نهاد گرا ومخالف سرمایه داری –از جمله حول سایت البرز-نشانی از جنب وجوش جدید با جهت گیری های نوین دارد

2-دلیل داخلی آن نیز بن بست سیاست های نو لیبرالی در ایران است. بنا به همه آنچه که در بالا ذکر شد وبا توجه به این که نگرانی از آینده کشور بخش های نسبتا وسیعی از مسوولان کشوررا فرا گرفته است لزوم یک تغییر محتاطانه در سیاست های جاری و دوری  گزینی از سیاست های دیکته شده از سوی بانک جهانی وصندوق بین المللی پول احساس می شد. این نیاز از مدتی پیش نمود های خود را بروز داده بود. پیدایی گروه های رنگا رنگی در جناح راست که می کوشیدند با سرعت هایی متفاوت از سیاست

آقای احمدی نژاد فاصله بگیرند، طرح دولت وحدت ملی ؛ رایج شدن اصطلاحاتی چون اصولگرایان اصلاح طلب واصلاح طلبان اصولگرا ؛فاصله گرفتن آقای کروبی از اصلاح طلبان ؛ و...همه وهمه نشانه های بروز احساس نیاز به یک تغییر در میان عاقبت اندیشان حکومتی داشت. اما هر تغییری فرد مناسب خود را می طلبد.افراد منتسب به اصلاح طلبان وکارگزاران از نظر سابقه اقتصادی نمی توانستند ماموریت جدید را اجرا کنند. آقای احمدی نژاد نیز با وجود آنکه چند بار کوشید تا چهره ای مدرن از خود به جا بگذارد ولی از یکسو به دلیل عقب نشینی های سریعش ویا ناپیگیری هایش ویا به دلیل بی اعتمادی به او که ناشی از سابقه ویاران اوبود، مورداعتماد بخش های وسیعی از جامعه قرار نگرفت – نگاه کنید به سخنان او در مورد ورود خانم ها به ورزشگاه ها ومخالفت با ایجاد محدودیت های خیابانی از سوی پلیس برای جوانان وزنان – تلاش های آقای کروبی برای قرار گرفتن در چنین جایگاهی به نظر جندان موفقیت آمیز نمی نماید. بنا بر این؛ نیاز به یک فرد جدید برای ایفای نقش مورد نظر بیش از پیش احساس می شد. چنین می نماید که آقای موسوی این نیاز را به خوبی دریافته است در این راه احتمالا او افزون بر هوش خویش از رایزنی های پشت پرده نیز سود جسته است  اصرار آقای میر حسین بر اینکه او به عنوان کاندید صرف اصلاح طلبان شناخته نشود وسخنان او مبنی بر استفاده از تمام نیروها ودفاع همزمان او از سیاست های غنی سازی هسته ای وآزادی مطبوعات ودفاع گروه هایی از اصولگرایان از او.نشان های دیگری از جایگاهی دارد که اوقصد اشغال آن را دارد این که چقدر این تدبیربا موفقیت قرین باشد وچه مقدار حوادث گوناگونی که هنوز در راه است آن را با شکست مواجه کند در سال جدید معلوم خواهد شد.

 

پایینی ها

خود سوزی به صورت پدیده جدیدی درکشورما باعث نگرانی مردم شده است .دراولین خود سوزی درمقابل مجلس شورای اسلامی فردی که گفته می شد جانباز جنگ است در اعتراض به وضع معیشتی خود دست به این عمل زد .مسوولان مربوطه به جای رسیدگی به چرایی این مساله به تکذیب جانباز بودن او .سپس به ادعای معتاد بودن او پرداختند.درحالی که هنوز آسودگی خیال بر مسوولان مستولی نشده بود که دومین وسومین وچهارمین خود سوزی رخ دادبه گزارش به سایت تابناک:

و به نقل از شاهدان عینی، جوانی که خود را اهل کنگاور معرفی می‌کرد و از مشکلاتی به تنگ آمده بود، پس از آن‌که یک شیشه الکل صنعتی روی خود خالی نمود، در برابر دیدگان حیرت‌زده دانشجویان و در مقابل کتابخانه مرکزی دانشگاه خود را به آتش کشید  شاهدان از گلایه‌های فردی که خودکشی نموده، از رسیدگی به شکایتی نقل نموده‌اند.بنا به نوشته این سایت ، این سومین مورد خودسوزی است که در پایتخت گزارش می‌شود. از وضعیت فردی که خودسوزی نمود، هنوز گزارشی دریافت نشده است بدنال آن خبر خود سوزی یک دختر بلوچ به دلیل  فقرو نداری بر بهت همگان افزود.سوزاندن تن خود اقدامی به شدت دردناک است .گسترش اختلاف طبقاتی درکشور ونا امیدی بخش وسیعی از مردم از امکان رها شدن از تارهای عنکبوتی فقر وبی چاره گی باعث رواج این شیوه وحشتناک اعتراضی شده است.مسولان کشور اما بی توجه به خطراتی که کشور وحتی خود آنان را تهدید می کند همچنان به ادامه شیوه های گذشته مشغولند .آیا این احتمال که خودسوزانان روزی به دیگر سوزانان تبدیل شوند احتمالی ناممکن است.؟ این در دیگر نمی تواند بر همین پاشنه بچرخد .تغییرجدی در سیاست های کشور امری ضروری و واجب است .نگاهی به گسترش دستگیری ها وتنوع دستگیر شدگان نشانگر این وضعیت است.در دستگیری های دانشگاه امیر کبیر تعدادزیادی از ورودی های سال 86 دیده می شدند. – پدیده ای کاملا نو در دستگیری های دانشجویی- فشار بر دراویش ودستکیری آنان روزافزون است .درمیان بهایی ها نیز موارد بی شماری از دستگیری به چشم می خورد.حتی تعدادی از کسانی که به مسیحیت گرویده اند دستگیر شده اند.با وجود دستگیری گروهی از کارگران هفت تپه وفشار بر آنان ؛ موج امضا تومارهای کارگران که درآن به وضعیت معیشتی خود معترض هستند در حال افزایش است.اعتصاب معلمان به کمک فشارها وتهدیدها والبته با قول آقای رییس جمهور در مورد برآورده شدن خواست اصلی آنان –اجرای طرح هماهنگ – متوقف شد .اما همه این ها نشان گر وضعیت عدم ثبات درکشور است .خواست ها بر روی هم انباشت می شوند مسوولان هرگز تاکنون تا به این حد به ظاهر سازی نمی پرداختند. چه شده است که برای کشاندن مردم به تظاهرات 22بهمن ایستگاه های صلواتی را می اندازند وآب میوه توزیع می کنند . آیا در سال های آغازین انقلاب چنین موردی حتی به فکر کسی هم خطور می کرد.

اعتصاب کارگران کارخانه البرز ودستگیری گروهی از آنان؛ احکام سنگین برای سه تن از دانشجویان پلی تکنیک وسپس آزادی ودستگیری مجدد آنان ؛ دستگیری های دانشجویان  در16آذر؛ دستگیری های متعدد فعالان زنان،  اعتصاب در هفت تپه،  بستن جاده بین المللی تهران - قزوین بوسیله کارگران فرنخ ومه نخ در اعتراض به عدم پرداخت حقوق معوقه خود ؛ گفته های وزیر آموزش وپرورش مبنی بر اینکه "در همین تهران مقابل دانشگاه امام صادق ؛ مدرسه ای داریم که از مدارس کپری هم بدتر است و...مشابه همین وضعیت در گوشه وکنار کشور پیدا می شود که از نظر ما پنهان است." در کنار فعالیت شورای ملی صلح ، کمیته انتخابات آزاد ؛ کمیته پی گیری بازداشت های خود سرانه ؛ تشکیل سندیکای کارگران هفت تپه،  تصویب لایحه ارث بری زنان از همسران خود در زمینه عرصه واعیان -علی رغم ضعف های آن – نشان ازافزایش فشار بر پایینی ها از یک سو وگسترش تحرکا ت پایینی ها از سوی دیگر داشت.

 تحرکات پایینی ها وعکس العمل بالایی ها در سال گذشته بر امکان موفقیت میر حسین در انتخابات افزوده است.

 

 

بازگشت به صفحه نخست         

                            

Free Web Counters & Statistics