|
محمد البرادعی:
"فقط با ایراد فشار نمی توان به یک راه حل صلح آمیز و پایدار دست یافت."
مصاحبة جورج ماسکولو از
اشپیگل با البرادعی
آذین داد-
مصاحبة جورج ماسکولو از اشپیگل با البرادعی در حاشیة کنفرانس امنیت مونیخ
ایران آمریکا را با موشک های جدیدش تهدید می کند و آمریکا عوامل ملاها را
در عراق شکار می کند، و در نتیجه رو در رویی و تشنج در خاورمیانه دوباره
بالا می گیرد. محمد البرادعی، برندة جایزه نوبل، در یک مصاحبه با اشپیگل
اینترنتی هشدار می دهد که: "خاورمیانه در بدترین شرایطی قرار دارد که من تا
به حال دیده ام."
محمد البرادعی: "فقط با ایراد فشار نمی توان به یک راه حل صلح آمیز و
پایدار دست یافت."
اشپیگل: دولت ایالات متحد آمریکا تهدید می کند که عوامل ایران را در عراق
دستگیر یا به قتل خواهد رساند و ایران اعلام کرده است که هزاران سانتریفوژ
غنی سازی اورانیوم را در نطنز نصب خواهد کرد. آیا ما شاهد تشدید رو در رویی
ها هستیم؟
البرادعی: اگر اوضاع به همین ترتیب ادامه یابد، ما شاهد تشدید درگیری ها به
شکل تصاعدی خواهیم بود. در حال حاضر نیازی فوری به دیپلماسی و رهبری خلاق
وجود دارد. دیپلماسی مجموعه ای است از ایراد فشار و تماس و گفت و گو، و من
واقعاً امیدوارم که ما بتوانیم در این میان توازن درست را پیدا کنیم. فقط
با ایراد فشار نمی توان به یک راه حل صلح آمیز و پایدار دست یافت. این هدف
در نهایت بر سر میز مذاکره به دست خواهد آمد.
اشپیگل: شما خیلی خوشبین به نظر نمی رسید.
البرادعی: خود قطعنامة سازمان ملل بر اهمیتِ پیدا کردن راه حلی مبتنی بر
مذاکره تأکید دارد که امکان توسعة روابط و همکاری با ایران را به وجود می
آورد. واضح است که تحریم ها نشانة بارز نگرانی های جامعة جهانی اند. من فکر
می کنم که این پیام به طور واضح و بلند در ایران شنیده شده است.
اشپیگل: پس چرا خیلی ساده صبر نکنیم تا ایران تسلیم شود و برنامه هسته ای
اش را متوقف کند؟
البرادعی: نگرانی من این است که اگر ما فقط روی تحریم ها تمرکزکنیم، این
ممکن است به درگیری از هر دو طرف منجر شود، و به وقوع یک واکنش زنجیره ای
غیر قابل کنترل بینجامد. نگرانی من در حال حاضر این است که هر دو طرف روی
موضع خود ایستاده اند و کوتاه نمی آیند: جامعة جهانی می گوید "یا تحریم یا
هیچ"، و ایران می گوید "یا توانایی غنی سازی هسته ای یا هیچ". در نهایت
تحریم ها برای رساندن پیام مفیدند، ولی باید با تلاش برای ایجاد شرایط برای
مذاکرات پیگیری شوند.
اشپیگل: خوب این چگونه می تواند عملی شود؟
البرادعی: امروز من امیدوارم که ما بتوانیم فکرهایمان را روی هم بریزیم. من
خواستار یک وقفة همزمان شده ام، به این معنا که ایران تمام عملیات مربوط به
غنی سازی خود را متوقف کند و در همان زمان، شورای امنیت سازمان ملل اجرای
تحریم ها را به حالت تعلیق در آورد. ما از طریق مذاکره می توانیم بر روی
اهداف پایه ای و اصول حاکم بر مذاکرات توافق کنیم و سپس یک وقفة سه ماهه
داشته باشیم به امید دستیابی به راه حل جامعی که نه تنها مسایل هسته ای
بلکه موضوع های امنیتی، اقتصادی و سیاسی را هم در بر می گیرد.
اشپیگل: ایا شما هیچ نشانه ای می بینید مبنی بر این که ایران عملیات غنی
سازی خود را حتی برای یک مدت کوتاه هم که شده، متوقف کند؟
البرادعی: ایران خیلی مشتاق است که شاهد پذیرفتن حق خود برای غنی سازی
اورانیوم در چهارچوب معاهدة خلع سلاح هسته ای ) (NTP
باشد. هیچ کس این حق را زیر سؤال نمی برد؛ آنچه اهمیت دارد اعتماد سازی
است. تا زمانی که اعتماد بازسازی نشود ایران باید عملیات مرتبط با غنی سازی
را متوقف کند. برای کسب اعتماد، ایران باید شفافیت کامل را بپذیرد و به
سازمان انرژی اتمی دسترسی کاملی را که ما برای تحقیق و تأیید نیاز داریم،
بدهد. این شامل بازرسی در چهارچوب پروتکل الحاقی نیز می شود.
اشپیگل: آیا ایده "وقفه" مورد پشتیبانی وسیعی است؟
البرادعی: امیدوارم که مذاکرات در این آخر هفته در حاشیة کنفرانس امنیت
مونیخ شروع شود. صدر اعظم آلمان خانم مرکل، رییس جمهور روسیه ولادیمیر
پوتین، وزیر دفاع آمریکا رابرت گیتس، وعلی لاریجانی رییس شورای امنیت ملی
ایران در آنجا خواهند بود. من از همه می خواهم که از این فرصت استفاده
کنند.
اشپیگل: ولی به نظر خیلی روشن می آید که دولت ایالات متحد متقاعد شده است
که تنها چیزی که می تواند کمک کند اعمال فشار بیشتر بر تهران است.
البرادعی: در مورد نوع تاکتیک ها و چگونگی یافتن موازنة صحیح بین فشار و
مشوق ها نظرهای مختلفی وجود دارد. این موضوع ساده ای نیست؛ این مسئلة داوری
در مورد خط مشی هاست. من خودم فکر می کنم که در شرایطی مانند آنچه امروز در
خاورمیانه حاکم است، که به یک توپ شعله ور می ماند، باید بسیار هشیار و
محتاط بود. ما نمی توانیم روی این آتش نفت بریزیم. هر چه رو در رویی بیشتر
باشد، خاورمیانه خشمگین تر و مبارزه جوتر می شود. هرچه زودتر وارد حالت
آشتی جویی بشویم برای همه بهتر است.
اشپیگل: بنابراین شما امیدوارید که از دو طرف کمتر شعارهای دشمنانه بشنوید؟
البرادعی: مطلقاً همین طور است. ما نباید روی لبة تیز فاجعه راه برویم.
خاورمیانه در بدترین شرایطی قرار دارد که من تا کنون دیده ام. همین تازگی
گزارش هایی را دیدم که نشان می دهند کرة شمالی در شرف آغاز روند خلع سلاح
هسته ای است. این حرکت فقط از طریق مذاکره امکان پذیر شد ـ مذاکرة مستقیم ـ
که آمریکا هم در آن شرکت داشت. پس چرا ایران را هم به همان شکل وارد مذاکره
نکنیم؟
اشپیگل: ایران به تازگی اعلام کرده است که بعضی از بازرسان دیگر اجازة ورود
به آن کشور را نخواهند داشت. این ممنوعیت شامل کارشناسان کشورهایی می شود
که برای اعمال تحریم ها کوشیدند، مثل آلمان. تا چه مدت شما خواهید توانست
آنچه را که آنها به واقع در نطنز انجام می دهند پی جویی کنید؟
البرادعی: باعث تأسف است که ایران شمار بازرسان را محدود کرده است و ما به
آنها نوشتیم و از آنها تقاضا کردیم که در این تصمیم بازبینی کنند. این
انعطاف پذیری ما را محدود می کند. من امیدوارم که ایرانی ها متوجه بشوند که
شفافیت هرچه بیشتر به سود آنان است. البته این راهم باید بگویم که ایران
بیشتر از صد بازرس را پذیرفته است. بنابراین ما افراد کافی برای انجام
کارمان را داریم. ما تازه در نطنز بودیم و بزودی هم دوباره به آنجا خواهیم
رفت.
اشپیگل: آیا ایران به دنبال غنی کردن اورانیوم در سطح صنعتی است؟
البرادعی: ایرانی ها خودشان گفتند که می خواهند سه هزار سانتریفوژ نصب کنند
و الان دارند آن را عملی می کنند. آنها این را مرحلة دوم می نامند. این که
چه مدت نصب و راه اندازی اینها طول خواهد کشید بخشی است از گزارشی که من در
روز 21 فوریه [دوم اسفند] به شورای حکام آژانس ارائه خواهم داد. بنابراین
برای [توافق بر سر] یک "وقفة" فرصت زیادی نداریم. اگر در صورت نبود هر گونه
حرکتی از سوی ایران، گزارش من منفی باشد، آنگاه شورای امنیت بر روی تحریم
های جدیدی کار خواهد کرد. این به مفهوم تشدید درگیری ها است که برگرداندن
ان به عقب دشوارتر و دشوارتر می شود.
ترجمه متن مصاحبه منتشره در نشریه آلمانی «اشپیگل» به تاریخ 9 فوریه 2007
|
