 |
حراج نفت : گروه مطالعه عراق خصوصی سازی را پیشنهاد می کند
نویدنو:06/10/1385
حراج نفت : گروه مطالعه عراق خصوصی سازی را پیشنهاد می کند
نویسنده : آنتونیو جوهاسز- برگرداننده : هاتف رحمانی
گروه مطالعه عراق در گزارش غیر
منتظره اش ، منتشرشده در روز چهارشنبه 6 دسامبر حداقل 4پیشنهاد حقیقتا
بنیانی ارائه کرده است .
این گزارش امریکا را به
مشارکت در خصوصی سازی صنعت ملی نفت عراق ،بازکردن درهای عراق به روی شرکت
های نفت وانرژی خارجی ، مشروط کردن کمک های فنی مستقیم به « گذراندن» قانون
جدید ملی نفت وتضمین واریز در امد نفت به حساب دولت مرکزی فرا می خواند.
پرزیدنت بوش بیش از یک سال پیش
کارمندی را از شرکت مشاوره بیرینگ پوینت برای مشاوره وزیر نفت عراق در تهیه
پیش نویس وتصویب قانون جدید ملی نفت استخدام کرد. براساس پیش نویس ، قانون
جدید بخش ملی نفت عراق را به روی سرمایه گذاری شرکت های خصوصی خارجی باز
می کند اما خصوصی سازی کامل را متوقف می سازد.گزارش گروه مطالعات عراق ، از
این هم فراتر رفته واعلام می کند که «ایالات متحده باید رهبران عراق را
برای بازشناسی صنعت ملی نفت بعنوان بنگاه تجاری یاری نماید .» بعلاوه قانون
اساسی فعلی عراق در مورد چگونگی اداره نفت عراق میان ایالت های منطقه ای یا
باقی ماندن در دست دولت مرکزی مبهم است . گزارش به ویژه در خاتمه توصیه
می کند«درآمدهای نفتی باید در اختیار دولت مرکزی قرار گرفته وسپس بر مبنای
جمعیت تقسیم گردد. اگر این پیشنهادات پیگیری شوند،صنعت ملی نفت عراق ،
خصوصی وبه روی شرکت های خارجی باز گشته وتمام ثروت نفت عراق در کنترل
خواهد بود »
این پیشنهادات ، از آن
روکه نویسندگان آن جیمز بیکر ولورتس ایگلبرگر ،هردو بسیاری ازدوران سیاسی
وحقوقی خودرا صرف پیگیری دست رسی وسیع تر به منابع نفت وثروت عراق کرده
اند می تواند کمی غافلگیر کننده باشد.
«پراگماتیست» کلمه ای
است که اغلب برای توصیف جیمز بیکرسر گروه مطالعات عراق به کار برده می شود
.این کلمه عینا در خور لورنس ایگلبرگر هم هست .دوره استخدام برای تلاش هر
دو نفرآن ها جهت گسترش اشتغال اقتصادی با صدام حسین دردهه 1980واوایل دهه
1990 مفید بود. تلاش آن ها نه تنها مشارکت صدام وامریکا، به ویژه شرکت های
نفتی را غنی ساخت بلکه به منافع شرکت های خصوصی آن دو هم خدمت نمود.
در 21 آوریل
1990نماینده ای از سوی امریکا برای آرام کردن لفاظی های صدام علیه امریکا
و تهدید های ناشی از تشدید تجاوز به کویت به بغداد ارسال شد. پس از آن جیمز
بیکر وزیر دفاع جرج اچ .دبلیو بوش شخصا تلگرافی ، جهت راهنمایی سفیر
امریکا در ملاقات با صدام وروشن کردن این که « همانطور که مستحضرید ما به
برنامه سلاح های شیمیایی ، هسته ای و موشکی عراق نزدیک هستیم ، امابه هیچ
وجه در تدارک راهی برای تلاش نظامی انحصاری یک جانبه جهت نابودی این
برنامه ها نیستیم »* به سفارت امریکا در بغداد ارسال کرد.
در عوض علاقه بیکر بر
تجارت که آن را« عامل مرکزی در روابط عراق – امریکا » توصیف می کرد متمرکز
شده بود.از سال 1982 ، زمانی که ریگان عراق را از لیست کشورهای حامی
تروریسم خارج کرد،تا اوت 1990 که عراق کویت را مورد تجاوز قرار داد،بیکر
وایگلبرگر، همراه با سایرین در دولت های ریگان وبوش برای گسترش تحمیلی و
همراه با موفقیت این تجارت کوشیدند.
تاثیر چنین حرکتی شاید
بهتر باشد از یادداشتی که در1988 توسط گروه مذاکره کنندگان انتقالی نوشته
شده است نقل شود : ایالات متحده مجبور خواهد بود « عراق را یا بعنوان
دیکتاتوری نا خوش آیندی که تاحد امکان باید از او دوری کردتلقی نماید ، یا
وضع حاضر عراق وقدرت بالقوه عراق در منطقه را به رسمیت شناخته وبسته به
اولویت نسبتا بالای آن تصمیم گیری نماید. ما قویا برچشم انداز دوم اصرار می
کنیم . » .
دو دلیل عرضه شده ، یکی «ذخایر
نقتی وسیع » عراق که «بازار پرسودی برای کالاهای امریکایی » را وعده می
داد بود ودیگری این حقیقت که واردات نفت امریکا ازعراق به سرعت افزایش قیمت
می یافت .بوش وبیکر رایزنی تیم انتقالی را به کار گرفتند وبرای اجرای آن
اقدام کردند.
در حقیقت تجارت سالانه
بین عراق وامریکا از 1983تا 1989هفت برابر شد وانتظار می رفت تا سال 1990
قبل از تجاوز عراق به کویت دوبرابر گردد.در 1989 عراق به دومین شریک تجاری
امریکا در خاورمیانه تبدیل شد.عراق 5.2 میلیارد دلار از صادرات امریکارا
خرید ، در حالی که امریکا 5.5 میلیارد دلار از نفت خام عراقی را خریداری
نمود. از 1987تا جولای 1990،واردات نفت امریکا از عراق روزانه از 80.000
بشکه به 1.1میلیون بشکه افزایش یافت .
ایگلبرگر وبیکرکارهای زیادی
برای انجام با این تجارت رشد یابنده داشتند.در دسامبر 1983،ایگلبرگر معاون
وزیر دفاع شخصا به بانک صادرت وواردات امریکا برای اصرار در مورد
آغازتمدید وام های عراق نوشت که این امر« نشانه اعتماد ما به توانایی
اقتصاد عراق در آینده است وجای پای امریکا در بازار بالقوه بزرگ صادراتی
را تضمین می کند .» او یاد آوری کرد که عراق «نقشه بسیار پیشرفته ای رابرای
افزایش بیش از50درصد در صادرات نفت خود تا پایان 1984
طراحی کرده است
.»سرانجام وام های میلیاردی با حمایت دولت امریکا برای دیکتاتور عراق فراهم
شد ، پولی که صدام حسین برای خرید کالاهای امریکایی مورد استفاده قرارمی
داد .
در 1984 بیکر وزیر
خزانه داری امریکا شد ،ریگان باب روابط دیپلماتیک با عراق را باز کرد
وایگلبرگر رئیس شرکت مشاوره حقوقی هنری کیسینجر، کیسیجر آسوشیتز شد.
کیسینجر آسوشیتزدر مجمع
(فروم ) تجاری امریکا – عراق در دوران مدیرکلی الن استوگا شراکت داشت .
مجمع نماینده انجمن تجاری بود که بیش از 60شرکت امریکایی منجمله بکتل ،
لاکهید، تکزاکو، اکسون، مبایل، وهنت اویل را در بر می گرفت .سفیر عراق در
امریکا در یک ملاقات رسمی در1985در واشنگتن گفت :«ملت ما در بغداد- وقتی
که مقایسه ای بین دو شرکت وجود دارد- به شرکتی که عضو مجمع هست اولویت
خواهند داد.» استوگابه طور منظم در جریان مجمع قرار داشت وبنا به الزام
مجمع در 1989 به عراق سفر کرد وطی آن مستقیما با صدام حسین دیدار
نمود.بسیاری از مشتریان کیسینجر هم از اعضا مجمع وطرف قرارداد صدام حسین
بودند.
ایگلبرگر در 1989 به
عنوان معاون بیکر به کابینه بازگشت .پرزیدنت بوش در همان سال رهنمود امنیت
ملی را که اشعارمی داشت «ما باید تسهیلاتی را پیگیری وجستجو کنیم که
برای شرکت های امریکایی
فرصت شرکت در بازسازی اقتصاد عراق ، به ویژه در عرصه انرزی را فراهم نماید
»
امضا کرد.
سپس یک هفته قبل از
ملاقات بیکر با طارق عزیزدر وزارت خانه برای امضا قرار داد ، رئیس جمهور ،
مذاکره برای تضمین وام یک میلیارد دلاری برای عراق را آغاز کرد.
اما صدام حسین به طور
ناگهانی کویت را مورد تجاوز قرار داد وکلیه قرار ها لغو شد.بیکر برای حمایت
از عملیات نظامی علیه صدام به بهانه ای عمومی با این استدلال که « شاهراه
اقتصادی جهان صنعتی از خلیج می گذرد وما نمی توانیم اجازه دهیم چنین
دیکتاتوری سرراه شاهراه اقتصادی بنشیند »متوسل شد
بیکر باید از افزایش
دست رسی به نفت عراق بسیار سود برده باشد .بنا به نوشته روبرت بریس ،سرمایه
گذاری شخصی بیکر وخانواده بلافصل اودر صنعت نفت در زمان جنگ اول خلیج ،
سرمایه گذاری ها در اموکو، اکسون وتگزاکورا شامل می شد .
شرکت مشاوره حقوقی خانوادگی بیکر بوتز، از سال 1914نمایندگی شرکت های تگزاکو،اکسون،هالی برتون،وکونکو فیلیپس را در میان سایر شرکت ها در اکثر دعاوی ودر برخی دعاوی طی دهه هادر اختیار داشته است .(ایگلبرگر هم متصل به هالی برتون بوده است وتنها اخیرا مدیریت شرکت را رها کرده است )بیکر یکی از شرکای قدیمی ودرحال حاضر شریک ارشد بیکر بوتز است ، که امسال برای دومین سال پیاپی « جایزه بین المللی چه کسی از کدام شرکت حقوقی وکلای تجاری نفت وگاز » ر ا دریافت کرده است ، در عین ابن که خاورمیانه در مرکز توجه شرکت باقی است .
بودمن وزیر انرژی امریکا در
جولای گذشته در بغداد اعلام کرد که مدیران ارشد شرکت نفت امریکا ، بدون
تصویب قانون جدید وارد عراق تخواهند شد .مجله اقتصاد نفت بعدا گزارش کرد که
شرکت ها مقدم بر تگرانی های امنیتی تصویب قانون نفت را بعنوان عامل سرنوشت
ساز در ورود خود به عراق قرار داده اند. این امربه سادگی نشان می دهد شرکت
های نفتی در تلاش به دست آوردن چیزی هستند که قبل از جنگ یا درهر زمانی از
تاریخ معاصر عراق آن را انکار کرده بودند. یعنی دست رسی به منابع زیر زمینی
نفت عراق . آن ها دربه دست آوردن بهترین قراردادهای ممکن از دل ملتی جنگ
زده واشغال شده هم کوشیده اند.هرچند انتظار تصویب قانون جدید ونیاز به
تضمین امنیتی که شرکت های امریکایی یکبار دیگر به کار گرفته اند ممکن است
جوهرعامل کلیدی یک پیشنهاد از سوی گروه مطالعاتی عراق باشد که توجه
گسترده رسانه هارا جلب کرده است . ادامه حضور سربازان امریکایی در عراق
حداقل تاسال 2008.
چون پیشنهادهای گروه
مطالعات عراق بسیارجدی مطرح شده اند ، ما نیزباید در هر صورتی گوش به زنگ
ومحتاط یکی شدن سودجویان جنگ در لباس پراگماتیست ها باقی بمانیم .
·
تمام
نقل قول ها از کتاب «دستورکار بوش » نقل شده است .
آنتونیو جوهاسز پژوهشگر
موسسه مطالعات سیاسی و نویسنده کتاب « دستورکار بوش :هجوم جهانی ، یک
اقتصاد در یک دوران » است .
http://www.bushagenda.net/article.php?id=290&printsafe=1
هاتف رحمانی
5/10/1385