نویدنو:20/09/1386                                                                     صفحه قابل چاپ است

همراه کردن روسیه برای تحریم ایران، کار دشواری است

فیل گوردون, فایننشال تایمز, - مترجم : کامیار توانمند

.

با ارایه گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی و با مشخص شدن این امر که ایران هنوز به وظایف هسته ای خود عمل نمی کند، این امید برای آمریکا زنده شد که بتواند فشارهای دیپلماتیک بین المللی و تحریم های اقتصادی بر ایران را سخت تر کند.

گزارش آژانس اما آنقدر که واشینگتن آرزو می کرد، محکوم کننده نبود اما محمد البرادعی، دبیرکل آژانس در گزارش خود گفت که ایران هنوز تضیمن های لازم را نداده و همچنین از دستور شورای امنیت سازمان ملل مبنی بر توقف فعالیت های غنی سازی اورانیوم، سرپیچی می کند. با آخرین اعلام موضع از سوی چین که گفته با تحریم بیشتر ایران موافق است، واشینگتن این انتظار را پیدا کرده که دیگر حالا، سازمان ملل وارد عمل می شود.

هدف دیپلماتیک آمریکا متمرکز و مشخص است. تحریم های تازه سازمان ملل، پیامی را نه فقط به ایران، که به دیگر کشورهایی که پتانسیل تخطی از ان پی تی را دارند، می فرستد. با این کار آمریکا می گوید که نمی توان سر را پایین انداخت و به دنبال بمب اتمی بود، شورای امنیت سازمان ملل هم با این کار تقویت می شود و با این کار، آمریکا می تواند فشاری که در واشینگتن خواهان اقدام نظامی علیه ایران است را، ساکت کند. آمریکا اما، باید یک راه دیگر را هم بپیماید و آن روسیه است که به رغم گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی، حاضر به تحریم بیشتر ایران نیست. نتیجه این کار، نه تنها بی اثر شدن فشارها بر ایران است، که روابط دوطرفه آمریکا و روسیه هم آسیب می بیند.

در این فضای منجمد حمایت از تحریم های شدیدترعلیه ایران، آمریکا فعلا نگران کشورهای اروپایی نیست. بریتانیا، فرانسه و آلمان، خود روابط تجاری و دیپلماتیک خود با ایران را محدود کرده اند چرا که ایران حاضر به حل این مساله نیست. بیشتر بانک های اروپایی، روابط مالی خود با ایران را قطع کرده اند و اعتبارهای صادر شده برای پروانه های صادرات و واردات، در دوسال گذشته در حد پنجاه درصد کاهش یافته است و به عبارتی، نصف شده است.

سرمایه گذاری های خارجی بزرگ در بخش انرژی ایران، از سوی کشورهای اروپایی، به دفعات به تاخیر افتاده است. کشوری مانند آلمان اما، هنوز هم روابط تجاری گسترده ای با ایران دارد اما برای نرساندن رییس جمهوری فرانسه به نقطه ای که میان ایران با بمب یا بمباران ایران یکی را انتخاب کند، آلمان ترجیح می دهد فشارها را بر ایران افزایش داده و روابط خود را کاهش دهد.

چین اما دردسر بزرگ تری است.هر قدر اروپایی ها خود را از ایران بیرون کشیده اند، چینی ها جای پای خود را در ایران محکم تر کرده و سقف روابط خود با ایران را به 14 میلیارد دلار رسانده اند. برعکس دیگر کشورها، چین خطر استراتژیکی از سوی ایران برای خود نمی بیند و منافع ملی اش هم آن طور نیست که بخواهد به کمک حل مشکلات ژئوپولتیک دیگر کشورها برود. با این حال، اقدام چین برای تحریم بیشتر ایران، حتی اگر این تحریم ممنوعیت سفر مقامات رسمی ایرانی و قطع رابطه با چند شرکت و بانک ایرانی باشد، باز هم دلگرم کننده است.

توافق ها و موفقیت های اخیر، تمرکز را به سوی روسیه متوجه کرده و نشان می دهد که خیلی هم نمی توان امیدوار بود. از زمان تصویب قعطنامه دوم شورای امنیت علیه ایران در ماه مارس گذشته، دیگر روسیه حاضر نشده فشار بیشتری را بر ایران وارد کند. روسیه می گوید که حاضر نیست ایران به بمب اتمی مجهز شود، اما به نظر می رسد بیشتر متوجه بی اثر کردن اقدام دیپلماتیک آمریکا و جلوگیری از پیروزی آمریکا در هژمونی خاورمیانه است. به عقیده برخی، روسیه مشغول معامله با آمریکا در مسایلی چون آینده کوزوو، گسترش ناتو و برنامه سپر دفاع موشکی در جمهوری چک و لهستان است تا در مقابل آن حاضر شود در موضوع ایران، با آمریکا همکاری کند. شاید بتوان این تفسیر را قبول کرد اما روایت دردسرساز دیگری هم موجود است: ممکن است روسیه از این بی ثباتی استقبال کند.

نه تنها مخالفت با تحریم ها در شورای امنیت سازمان ملل، آمریکا را بی اثر می کند، که فشار بر ایران، قیمت نفت را بالا می برد که روسیه از آن نفع مستقیم می برد. فشار بیشتر اروپایی ها به ایران هم روسیه را به یک جهت می برد که در آن از سه جهت برای روس ها برد محسوب می شود: قیمت نفت بالا می رود، آمریکا در جهان منزوی می شود و در آن واحد، روسیه برنامه اتمی ایران را به عقب می راند.

الان خیلی زود است که بتوان گفت روسیه در شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران همکاری نمی کند اما به نظر هم نمی رسد که خیلی هم مشتاق انجام این کار باشد. آمریکا باید خیلی زود با روسیه وارد تعامل شود و بداند بهای جلب حمایت دیپلماتیک روسیه برای فشار بر ایران، چقدر است. باید این تعامل به این شکل باشد که آمریکا تشویق های اعطایی به ایران را افزایش دهد و در گفت وگو با ایرانی ها شرکت کند و نشان دهد که دیگر بهای مخالفت با این اقدام می تواند خیلی سنگین باشد. چین هم باید با این کار تشویق شود که یا جدیت به خرج دهد و آن را حل کند و یا این که روابط دوجانبه خود با آمریکا را به خطر بیاندازد.

اگر روسیه در شورای امنیت و برای فشار بر ایران همکاری کند، آن گاه تصویر روسیه هم به عنوان شریک جهانی آمریکا تقویت می شود و نقش شورای امنیت سازمان ملل هم در کنترل برنامه هسته ای ایران هم بهتر می شود.اگر این طور نشود، عکس این قضایا اتفاق می افتد. شاید واشینگتن به این نتیجه برسد که روسیه شریک خوبی نیست و دیگر آمریکا به این نتیجه برسد که راه صلح آمیزی برای مقابله با ایران باقی نمانده است. نتیجه آن، تبدیل دنیا به مکانی بسیار خطرناک است.■

مترجم : کامیار توانمند

منبع : ایران در جهان 46

بازگشت به صفحه نخست                                   

Free Web Counters & Statistics