 |
گزارش«خانه اقتصاد بين‌الملل» درباره شكاف جنسيتي جهان
نویدنو:20/9/1385
گزارش«خانه اقتصاد بين‌الملل» درباره شكاف جنسيتي جهان
ايران رتبه ۱۰۸ را به دست آورد
ترجمه: نيلوفر مهديان
خانهء اقتصاد بين‌الملل( WEF ) گزارش شكاف جنسيتي در جهان در سال 2006 را منتشر كرد. در اين گزارش برابري بين زن و مرد در 115 كشور جهان بر اساس چهار شاخص مورد بررسي قرار گرفته است. اين شاخص‌ها عبارتند از: فرصت‌ها و مشاركت اقتصادي، فرصت‌هاي تحصيلي، توانمندي‌هاي سياسي، بهداشت و زنده ماندن مادران. در مجموع، كشورهاي اسكانديناوي مانند سوئد، فنلاند و ايسلند بالاترين و كشورهاي خاورميانه مانند عربستان سعودي و يمن پايين‌ترين مقام‌هاي اين جدول را اشغال مي‌كنند. ايران نيز رتبه 108 (از 115 كشور) را به دست آورده است.
10 كشور برتر اين جدول عبارتند از: «سوئد، نروژ، فنلاند، ايسلند، آلمان، فيليپين، نيوزيلند، دانمارك، انگلستان و ايرلند.»
جدول عملكرد منطقه‌اي، كشورهاي اروپاي غربي را بعد از كشورهاي اسكانديناوي در رتبهء دوم قرار مي‌دهد و پس از آن به ترتيب كشورهاي آمريكاي شمالي، اروپاي شرقي، آمريكاي لاتين و جزاير كارائيب، آسيا، كشورهاي جنوب صحراي آفريقا و بالاخره خاورميانه قرار دارند.
در اين گزارش آمده است، كشورهاي اسكانديناوي تنها كشورهايي هستند كه موفق شده‌اند 80 درصد شكاف جنسيتي را در خود پر كنند. سوئد تنها كشوري است كه در آن زنان به طور مساوي در پارلمان و كابينهء وزرا حضور دارند. در فنلاند، نروژ، دانمارك و ايسلند زنان دست كم يك سوم اعضاي پارلمان و وزرا را تشكيل مي‌دهند. اين كشورها سابقه‌اي طولاني‌تر از بقيهء كشورها در مشاركت سياسي زنان دارند. سوئد اولين كشور جهان بود كه زنان حق راي يافتند (در سال 1868) برابري اجتماعي و حقوقي زنان و مردان نيز در كشورهاي اسكانديناوي بالاتر از ساير كشورهاست.
كشورهاي اتحاديهء اروپا، هر چند در مجموع رتبه‌هاي بالايي احراز كرده‌اند، اما در برداشتن شكاف‌هاي جنسيتي هماهنگ عمل نكرده‌اند. به عنوان مثال در آلمان با اين كه مشاركت سياسي زنان بالاست (رتبهء 6) اما از لحاظ فرصت‌ها و مشاركت اقتصادي زنان، اين كشور در رتبهء 32 قرار دارد. در بين كشورهاي اروپايي نيز اختلافات فاحشي ديده مي‌شود. به عنوان مثال، در حالي كه آلمان و انگليس و ايرلند در زمرهء 10 كشور بالاي جدول قرار دارند، يونان رتبهء 69، فرانسه رتبهء 70، ايتاليا رتبهء 77 و قبرس رتبهء 84 را يافته‌اند. كشور روسيه در مجموع رتبهء 49 را كسب كرده است. روسيه با اين كه در ارايهء فرصت‌هاي اقتصادي، بهداشت و فرصت‌هاي تحصيلي به زنان موفق عمل كرده (به ترتيب رتبه‌هاي 22، 18 و 36) اما در زمينهء توانمندسازي سياسي زنان بسيار ضعيف بوده است، (رتبهء 108) در روسيه تنها 10 درصد اعضاي پارلمان را زنان تشكيل مي‌دهند و زنان در كابينهء وزرا نيز جايي ندارند. ايالات متحدهء آمريكا نيز با اين كه از لحاظ مشاركت اقتصادي زنان رتبهء سه و از لحاظ بهداشت رتبهء‌يك را (به همراه 33 كشور ديگر) داراست، اما از لحاظ مشاركت سياسي زنان رتبهء 66 را كسب كرده است. تنها 15 درصد اعضاي پارلمان آمريكا و 14 درصد وزرا را زنان تشكيل مي‌دهند.
در ميان كشورهاي آمريكاي لاتين، كلمبيا 211)، جامائيكا 244) و كاستاريكا 299) بالاترين مقام‌هاي جدول رفع تبعيض جنسيتي را كسب كرده‌اند. جامائيكا از 11 كشور اول موفق جهان در برداشتن شكاف جنسيتي در زمينهء تحصيلات است و كلمبيا و كاستاريكا از لحاظ مشاركت سياسي زنان وضعيت خوبي به نسبت ساير كشورها دارند. آرژانتين در مجموع رتبهء 41 را داراست. اين كشور از لحاظ تامين بهداشت زنان رتبهء اول و از لحاظ مشاركت سياسي رتبهء 23 را كسب كرده است، اما از لحاظ مشاركت اقتصادي وضعيت خوبي ندارد 822)، بر اساس تخمين‌هاي سازمان ملل، زنان آرژانتيني تنها يك سوم مردان درآمد دارند. همچنين در اين كشور، زنان براي كار مساوي بسيار كم‌تر از مردان حقوق دريافت مي‌كنند. پرجمعيت‌ترين كشورهاي آمريكاي لاتين، برزيل و مكزيك، به ترتيب رتبه‌هاي 67 و 75 را در جدول دارا هستند. در اين دو كشور نيز مشاركت اقتصادي زنان پايين است كه مهم‌ترين دليل آن را تبعيض در درآمد مي‌توان برشمرد. اين دو كشور نيز از لحاظ تامين بهداشت زنان در وضعيت مناسبي هستند. گواتمالا با رتبهء 95 پايين‌ترين مقام را در ميان كشورهاي آمريكاي لاتين داراست.
در آسيا، فيليپين تنها كشوري است كه در زمرهء 10 كشور اول جهان در پر كردن شكاف جنسيتي قرار گرفته است. اين كشور از لحاظ تامين بهداشت و آموزش براي زنان رتبهء اول را داراست و در ميان پنج كشور اول جهان است (به همراه فرانسه، جمهوري دومينيكان، لسوتو و هندوراس) كه موفق به برداشتن شكاف جنسيتي در اين زمينه‌ها شده است. اين كشور در بهره‌مند كردن زنان از فرصت‌هاي اقتصادي و سياسي نيز موفق عمل كرده است (به ترتيب رتبه‌هاي چهار و 22.) بعد از فيليپين كشور سريلانكا (با رتبهء 13) قرار دارد. سريلانكا در ميان كشورهاي جهان رتبهء هفتم را در مشاركت سياسي زنان داراست. در 50 سال گذشته، 21 سال رهبري اين كشور به دست زنان بوده است. ازبكستان 366) و تايلند ( رتبهء40) رتبه‌هاي بعدي آسيايي را به خود اختصاص داده‌اند. چين رتبهء كلي 63 را در برداشتن شكاف جنسيتي داراست. اين كشور از لحاظ فرصت‌هاي اقتصادي براي زنان رتبهء 53 و از لحاظ مشاركت سياسي زنان رتبهء 52 را داراست، اما از لحاظ وضعيت بهداشت و زنده ماندن زنان رتبه يكي مانده به آخر 1144) را در جدول اشغال كرده است. كشورهاي بنگلادش، هند، ايران و پاكستان پايين‌ترين رتبه‌ها را در آسيا اشغال كرده‌اند (به ترتيب 91، 98، 108 و 112) با اين حال، در اين كشورها به استثناي ايران، مشاركت سياسي زنان بالاست و از اين لحاظ حتي از كشورهاي آمريكا و ژاپن نيز پيشي گرفته‌اند. در حالي كه بنگلادش، هند و پاكستان به ترتيب رتبه‌هاي 17، 20 و 37 را در زمينهء مشاركت سياسي زنان دارند، ايران از اين لحاظ رتبهء 109 را در ميان 115 كشور جهان كسب كرده است. از لحاظ مشاركت اقتصادي، ايران با رتبهء 113، به همراه عربستان و يمن در قعر جدول قرار دارد. همچنين ايران، با اين كه در ميان تمام كشورهاي جهان رتبهء اول را در نسبت ورود زنان به دانشگاه داراست، اما به دليل پايين بودن فرصت‌هاي تحصيلي در مقاطع ابتدايي و متوسطه براي دختران، از لحاظ فراهم كردن فرصت‌هاي تحصيلي در رتبهء 79 قرار گرفته است. از لحاظ تامين بهداشت و زنده ماندن زنان، ايران در رتبهء 59 و از بسياري از كشورهاي آسيايي در موقعيت بهتري قرار دارد.
در ميان كشورهاي عرب كويت در برداشتن شكاف جنسيتي موفقيت بيش‌تري داشته است 866) و بعد از آن تونس 900) و اردن 933) قرار دارند. تونس از لحاظ مشاركت سياسي زنان بالاترين مقام را نسبت به ساير كشورهاي عرب داراست 533) عربستان سعودي و يمن از لحاظ مشاركت اقتصادي و سياسي زنان و رتبهء كلي برداشتن شكاف جنسيتي، در قعر جدول جاي دارند.
منبع:
www.Feministing.com
منبع : روزنامه سرمایه