|
متن کامل گزارش
جديد البرادعی، قطع همکاری های ايران در
۲۲
پروژه با آژانس
محمد البرادعی مديرکل آژانس بين المللی انرژی اتمی با ارائه گزارشی مشروح و
تطبيقی (براساس قطعنامه
۱۷۳۷
شورای امنيت سازمان ملل) در خصوص برنامه هسته يی ايران، فهرست کاملی از
پروژه ها و نحوه همکاری های فنی اين آژانس با ايران را به
۳۵
عضو شورای حکام ارائه کرد.
در اين گزارش که با کد
GOV/۲۰۰۷/۷
و به تاريخ ۹
فوريه در دبيرخانه آژانس ثبت شده، ممنوعيت همکاری فنی آژانس با ايران در
خصوص آن دسته از فعاليت هايی که مطابق تعريف قطعنامه
۱۷۳۷
و دو سند ضميمه آن (S/۲۰۰۶/۸۱۴
و S/۲۰۰۶/۸۱۵)
می تواند به توسعه
سلاح هسته يی منجر شود، و همچنين ادامه فعاليت هايی که منحصراً به پروژه
های صلح آميز و استثنائاً پروژه رآکتور آب سبک بوشهر مربوط است، با نظارت
کامل آژانس اشاره شده است.
همکاری بين ايران و آژانس
بين المللی انرژی اتمی براساس ملاحظات قطعنامه
۱۷۳۷
شورای امنيت
الف - پيشينه
۱ -
در
۲۳
دسامبر سال ۲۰۰۶
شورای امنيت تحت بند ۴۱
فصل هفتم که شامل اقدام براساس تهديدها عليه صلح و نقض صلح و اقدامات ستيزه
بر مبنای منشور سازمان ملل متحد(منشور) است، قطعنامه
۱۷۳۷
را پذيرفت. پيرو بند
۴۸(۲) منشور،
تصميمات شورای امنيت برای حفظ صلح و امنيت بين المللی، به طور مستقيم توسط
اعضای سازمان ملل متحد و از طريق آژانس های مناسب بين المللی که آنها عضو
آن هستند، انجام خواهد شد. علاوه بر اين، توافق حاکم بر رابطه بين سازمان
ملل و آژانس به اين معناست که آژانس
هر گونه قطعنامه يی را که از سوی مجمع عمومی و يا از سوی شورای سازمان ملل
متحد پذيرفته شده مدنظر قرار خواهد داد. بنابراين کشورهای عضو آژانس بايد
قطعنامه ۱۷۳۷
و تعهدات بعدی آژانس را که تحت آن قرار دارد، مدنظر قرار دهند.
ب - تعهدات مربوط به قطعنامه
۱۷۳۷
۲ -
قطعنامه در ضمن پارگراف های
موثر ۳
و ۴
نيازمند اتخاذ اقداماتی برای جلوگيری از تهيه، فروش و يا انتقال و يا
استفاده به نفع ايران از آن دسته مواد، تجهيزات، کالاها و فناوری است که می
تواند در فعاليت های مربوط به غنی سازی، بازفرآوری، فعاليت های مربوط به آب
سنگين و يا توسعه سيستم های انتقال سلاح هسته يی و آيتم ها، مواد، تجهيزات،
کالاها و فناوری خاص است. اين موارد در اسناد
S/۲۰۰۶/۸۱۴
و S/۲۰۰۶/۸۱۵
شورای امنيت سازمان ملل متحد ليست شده و همچنين هرگونه آيتم های ديگر که
ممکن است از سوی شورای امنيت و يا کميته تاسيس شده در پی پاراگراف مهم
۱۸
قطعنامه به کار رود.همچنين براساس پارگراف
۵
قطعنامه بايد ظرف ده روز در موارد تهيه، فروش و يا انتقال اين آيتم ها،
مواد، تجهيزات، کالاها و فناوری به ايران که در سند
S/۲۰۰۶/۸۱۴
در زمينه يی که ممنوعيت صادرات به ايران اجباری نشده است نيز، به آژانس
اطلاع داده شود. همزمان، قطعنامه تجهيزات خاص و جمع آوری های سوخت را برای
راکتورهای آب سبک از محدوديت هايی که در بالا به آنها اشاره شد، مستثنا می
کند. در حالی که پاراگراف
۱۰
مقرر می کند کشورهای عضو در زمينه ورود و يا انتقال افرادی که مشخص شده
اند، از خاک خود مراقبت هايی را به اجرا در آورد. البته پاراگراف
۱۱
اشاره دارد که کشورهای عضو به چنين افرادی حق ورود به خاک خود را در جهت
حضور در نشست های آژانس که برای محقق کردن اهداف قطعنامه طراحی می شود،
بدهند.
۳ -
قطعنامه موکداً در پاراگراف
موثر ۶
خود می گويد که همه کشورهای عضو (و آژانس از طريق اقدامات خود، همان طور که
در پارگراف ۱
اشاره شده) اقدامات لازم را برای جلوگيری از تهيه هر گونه کمک فنی و يا
آموزشی، کمک مالی، سرمايه گذاری، دلالی و يا ديگر سرويس ها و انتقال منابع
و يا سرويس های مالی مربوط به تهيه، فروش، انتقال، ساخت و يا استفاده از
آيتم ها، مواد، تجهيزات، کالاها و فناوری ممنوع شده (که در پاراگراف های
موثر ۳
و ۴
قطعنامه مشخص شده اند) اتخاذ کنند.
۴ -
علاوه بر اين ممنوعيت عمومی
در زمينه کمک فنی مربوط به فعاليت های هسته يی حساس در تکثير سلاح های هسته
يی، قطعنامه، در پاراگراف
۱۶
خود، به طور خاصی آژانس را مخاطب قرار می دهد و می گويد که همکاری فنی تهيه
شده برای ايران که توسط آژانس و يا تحت کمک های مالی آن تهيه شده، فقط برای
کاربردهای غذايی، کشاورزی، پزشکی، ايمنی و يا ديگر اهداف بشردوستانه خواهد
بود. همچنين برای پروژه های مستقيماً مربوط به آيتم های مشخص شده در
پاراگراف های زيرين ۳(ب)(i)
و (ii)
قطعنامه (يعنی جمع آوری تجهيزات و سوخت برای رآکتورهای آب سبک ) الزامی
است. اما قطعاً هيچ گونه همکاری فنی در صورتی که بتواند به فعاليت های حساس
گسترش سلاح های هسته يی که در پاراگراف موثر۲
قطعنامه تنظيم شده مربوط شود، صورت نخواهد گرفت.
ضمناً کميته تحريم تاسيس شده در پی پاراگراف
۱۸
قطعنامه موظف می شود تا به دنبال اطلاعاتی از دبيرخانه آژانس در رابطه با
اقدامات اتخاذ شده توسط آژانس برای اجرای موثر اقدامات تهيه شده در
پاراگراف يادشده و هر اطلاعات بيشتری باشد که ممکن است در اين زمينه سودمند
ارزيابی کند. با توجه به تاريخ تهيه قطعنامه، با توجه به اصطلاحات فنی
استاندارد که از قديم در آژانس و در چارچوب تعريف برنامه کمک فنی خود
استفاده شده و نيز اين حقيقت که مسلماً قطعنامه از يک سو بين کمک فنی به
طور کلی در پاراگراف موثر
۶
و از سوی ديگر همکاری فنی در چارچوب خاص آژانس در پاراگراف موثر
۱۶
فرق می گذارد، اين قضاوت بر عهده دبيرخانه است که فعاليت های آژانس که از
طريق پاراگراف موثر ۱۶
به آن پرداخته شده تنها به فعاليت ها در چارچوب پروژه هايی که از طريق
برنامه همکاری فنی آژانس اجرا شده مربوط می شود.
۵ -
با توجه به مفاد پاراگراف
۶
در بالا، هيچ کمک فنی در خارج از برنامه همکاری فنی که به فعاليت های حساس
هسته يی مربوط می شود و در قطعنامه مشخص شده، نبايد برای ايران تمهيد شود.
با اين وجود هر گونه کمک فنی به ايران بايد پس از گزارش مورد به مورد توسط
دبيرخانه و بررسی اين نتيجه که مطابق با مفاد پاراگراف موثر
۶
قطعنامه است يا خير، فراهم شود. دبيرخانه آژانس مقررات داخلی لازم را ايجاد
خواهد کرد تا همه کمک های فنی، برای اطمينان از اينکه هيچ کدام از آنها در
فعاليت های حساس هسته يی در تکثير سلاح های هسته يی (که در قطعنامه مشخص
شده) مشارکت ندارند، تحت بررسی ادامه يابد.
ج - ارزيابی همکاری های فنی ارائه شده به ايران
۶.در
زمينه همکاری های فنی، مدير کل آژانس در نامه خود در تاريخ
۲۷
دسامبر ۲۰۰۶
به شورای حکام عنوان کرده بود که «دبيرخانه آژانس تمام همکاری های فنی خود
را در چارچوب قطعنامه
۱۷۳۷ به ايران
هماهنگ کرده و گزارشی را نيز در همين رابطه تهيه می کند.» وی در نامه خود
به شورای حکام اين اطمينان را داده بود که تمام همکاری های ارائه شده به
ايران در چارچوب قطعنامه
۱۷۳۷
خواهد بود.
۷ -
دبيرخانه همکاری های فنی
پيشنهاد شده به ايران از سوی آژانس را در چارچوب قطعنامه
۱۷۳۷مورد
ارزيابی قرار داد. دبيرخانه حتی روند لازم برای پيگيری اين همکاری ها را
نيز آماده کرد. نتيجه حاصله از ارزيابی در ضميمه يی که بر پايه موارد زير
استوار است، ارائه شده است؛
(i)
هيچ همکاری فنی که منجر به تکثير سلاح های هسته يی ذکر شده در قطعنامه
گردد، با ايران صورت نمی پذيرد.
(ii)
همکاری های فنی ارائه شده به ايران تنها در صورتی که از اين همکاری ها فقط
برای توليد مواد غذايی، کشاورزی، پزشکی، ايمنی و ساير موارد انسان دوستانه
و يا توليد رآکتورهای آب سبک بر طبق آنچه در پاراگراف سوم (bi)
و(ii)
قطعنامه آمده، ادامه می يابد.
(iii)
عبارت «همکاری های فنی ارائه شده به ايران به وسيله آژانس بين المللی انرژی
اتمی» در قطعنامه شامل تمام همکاری های فنی است که در راستای پروژه های
ملی، منطقه يی و فرامنطقه يی انجام می شود.
(iv)
عبارت «تحت حمايت» به اين معناست که همکاری های ارائه شده تحت توافقات
انجام شده ارائه می شود. توافق هايی که مورد حمايت آژانس بوده و آژانس آنها
را به رسميت بشناسد، به نحوی که آژانس يک بخش از اين توافق ها و يا از
حاميان و پشتيبانان آن باشد.
(v)
واژه «ايمنی» به معنی فعاليت هايی است که سبب حفاظت از شهروندان در برابر
خطرات ناشی از تابش راديواکتيوی می شود. اين ايمنی شامل ايمنی در نصب
تاسيسات هسته يی، ايمنی در مواد راديواکتيو، ايمنی در برابر زباله های هسته
يی و ايمنی در انتقال مواد راديواکتيو است.
(vi)
عبارت «ساير موارد انسان دوستانه» در برگيرنده تمام فعاليت هايی است که به
طور مستقيم به نيازهای انسانی وابسته است و اين موارد غير از مواردی است که
در پاراگراف ۱۶
قطعنامه به آنها اشاره شده است.
(vii)
با توجه به اينکه ممکن است واژه امنيت هسته يی تاثير مستقيمی بر ايمنی مردم
و محيط زيست داشته باشد؛ موارد امنيت هسته يی که با همکاری های فنی مرتبط
هستند نيز به ايران ارائه می شود.
(viii)
با توجه به آنکه پروژه های همکاری های فنی با اهداف و فعاليت های مختلفی
همراه هستند، ممکن است دبيرخانه همکاری های خود را مرحله به مرحله و براساس
دستورات ذکر شده در پاراگراف
۱۶
قطعنامه انجام دهد.
۸ -
در حال حاضر
۱۵
همکاری فنی ملی، ۳۴
همکاری فنی منطقه يی و شش پروژه همکاری فنی فرامنطقه يی در مورد ايران وجود
دارد که ايران خواهان همکاری در تمام اين موارد است. بر همين اساس دبيرخانه
به نتايجی دست يافته که براساس آنها همکاری های ارائه شده به ايران از سوی
آژانس يا تحت نظارت آن انجام می شود؛ اين نتايج به شرح زير هستند؛
(i)
همکاری های فنی ارائه شده به ايران ممکن است از طريق
۱۱
پروژه ملی، دو پروژه منطقه يی و دو پروژه فرامنطقه يی ادامه يابد.
(ii)
همکاری های ارائه شده به ايران به منظور اجرای يک پروژه ملی،
۱۰
پروژه منطقه يی و يک پروژه فرامنطقه يی و آن هم با شرايط استثنايی و پس از
بازبينی های مورد به مورد و با توجه به توصيه مبنی بر توجه به يک پروژه خاص
ممکن نيست، در واقع همکاری ها کاملاً براساس دستورات ذکر شده در پاراگراف
۱۶
قطعنامه خواهد بود.
(iii)
همکاری های فنی به منظور اجرای سه پروژه ملی، چهار پروژه منطقه يی و سه
پروژه فرامنطقه يی در اختيار ايران قرار نمی گيرد.
۹ -
ادامه يا قطع اين همکاری ها
به شورای حکام وابسته بوده و براساس نامه البرادعی به شورای حکام که در
تاريخ ۲۷
دسامبر ۲۰۰۶
در اختيار شورا قرار گرفته، دبيرخانه آژانس سه گزينه را دنبال می کند. اول
آموزش موارد، دستيابی به
۱۵
مورد و انتقال آن تحت پروژه های
NNT۰۰۸۱،
RAS۰۰۴۲،
RAS۴۰۲۵،
RAS۲۰۱۱،
IRA۸۰۱۵
که درست همانند همکاری های فنی که در پاراگراف
۸(iii)
به آنها اشاره شد
انجام می شود.
البرادعی در ادامه گزارش خود و در خصوص اقدامات پيش بينی شده برای دبيرخانه
و شورای حکام آورده است؛
د - اقدامات دبيرخانه
۱۰ -
دبيرخانه به تمام نظارت های
خود ادامه می دهد تا از اين نکته مطمئن شود که هيچ گونه فعاليتی از سوی
ايران برای گسترش سلاح های هسته يی انجام نمی شود.
۱۱ -
با توجه به توافق به عمل
آمده با شورای حکام، دبيرخانه همکاری های فنی خود را براساس پاراگراف
۷و۸
قطعنامه به ايران ارائه می کند.
۱۲ -
التزام طرف های سوم از
فعاليت های فنی و همکاری های فنی که تحت نظارت دبيرخانه انجام می شود،
منشعب شده است.
۱۳ -
در رابطه با پاراگراف
۱۸(b)
قطعنامه، دبيرخانه
بايد اطلاعات مورد نياز را از کميته يی که براساس قطعنامه شکل می گيرد نيز،
تهيه کند.
هـ - اقدامات توصيه شده به شورای حکام
به شورای حکام توصيه می شود که؛
(i)
مراقب اجرای قطعنامه باشد.
(ii)
شورای حکام بايد با اقدامات دبيرخانه آژانس که توسط کشورهای عضو تعيين می
شود، موافقت کند و اين موافقت بايد در چارچوب همکاری های ايران و آژانس و
براساس پاراگراف ۱۰
و ۱۳
انجام شود.
بر اساس ضميمه های مفصل منتشر شده از سوی محمد البرادعی،
۳۳
پروژه شامل پروژه های کشاورزی، بيماری های عفونی، تحقيقات
راديو ايزوتوپ های پزشکی و تشخيص سلامت، درمان تيروئيد، چاقی کودکان، فيزيک
پزشکی، اصلاح بذر برنج، سنجش محصولات دريايی، حفاظت از پرتوها و مبارزه با
قاچاق هسته يی و مواد راديو اکتيو پروژه های ايران با نظارت آژانس ادامه
خواهد يافت.
همچنين ادامه فعاليت ۸
پروژه که عمدتاً مربوط به گسترش عمودی توانمندی بومی هسته يی، همکاری های
استراتژيک و بلندمدت و نيز پروژه های مشترک با کشورهای در حال توسعه است،
از سوی آژانس مغاير با قطعنامه
۱۷۳۷
اعلام شده و آژانس در آن زمينه هيچ همکاری با ايران نخواهد داشت. جالب
اينکه همه اين موارد جزء کاربردهای صلح آميز هسته يی به حساب می آيند.
از سوی ديگر تعداد ۱۴
موضوع پروژه يی مثل کنترل کيفيت، ابزارهای سنجش مواد، ايمنی و کيفيت،
بهداشت، توليد و آموزش منابع انسانی، امور
زيست محيطی و فناوری های تابش مواد پيشرفته بايد مورد به مورد توسط آژانس
بررسی شده تا در خصوص چگونگی و سطح اجرای آنها اعلام نظر شود.
در مقدمه ضميمه گزارش البرادعی به نکات زير اشاره شده است؛
ارزيابی همکاری فنی مشروط با ايران
هيچ همکاری فنی مرتبط با فعاليت های هسته يی حساس مربوط به اشاعه (تسليحات)
براساس هيچ پروژه يی صورت نخواهد گرفت.
نکات کليدی ارزيابی دبيرخانه؛
Y-
بله - ممکن است پروژه ملی يا مشارکت ايران در يک پروژه منطقه يی يا بين
منطقه يی راه اندازی شود. به قضاوت دبيرخانه، پروژه مورد بحث مطابق با مفاد
پاراگراف عملياتی ۱۶
(۲۰۰۶)S/RES/۱۷۳۷
است. (جمعاً ۳۳
پروژه در اين وضعيت)
CC
-بررسی مورد به مورد- ممکن است فعاليت های مطابق با يک برنامه ملی يا
مشارکت ايران در يک پروژه منطقه يی يا بين منطقه يی با فعاليت های گوناگون،
عملياتی نشود. به جز فعاليت های خاص که پس از دريافت درخواست کمک های ويژه،
توسط دبيرخانه ارزيابی مورد به مورد بررسی شده و براساس مفاد پاراگراف
عملياتی ۱۶
(۲۰۰۶)S/RES/۱۷۳۷
همکاری خواهد شد. (جمعاً
۱۴
پروژه در اين وضعيت)
N
-نه - ممکن است برنامه ملی يا مشارکت ايران در برنامه منطقه يی يا بين
منطقه يی راه اندازی نشود. به زعم دبيرخانه، پروژه مورد بحث مطابق با شروط
پاراگراف عملياتی ۱۶
(۲۰۰۶)S/RES/۱۷۳۷
نيست. (جمعاً ۸
پروژه در اين وضعيت)
|
