|
نمی ز اشک خود به خاک وی نثار کن
خسرو باقری
زمین که گورگاه و زادگاه زندگان
سرشتگاه بودنی است
چو اژدهای جادویی بر آورد ز ژرفنای خود بساط نغز خرمی
سپس به کام درکشد هر آن‌چه را که هشته بود
به باد مرگ می‌دهد هر آن‌چه را که کشته بود
به سوی اوست بازگشت برگ‌ها و غنچه‌ها
به سوی اوست بازگشت چشم‌ها و دست‌ها
از او بود که رشته‌ها، گسست‌ها
به معبد شگرف اوست آخرین نشست‌ها.
خبر چون آواری فرود آمد؛ آواری هولناک، چون سیلی روان شد؛ سیلی بنیان‌کن،
چون توفانی از هم گسست؛ توفانی ویران‌گر... آه و افسوس، آه و دریغ، دریغ و
دریغ...
استاد دکتر مهدی قالیبافیان، آن فرزانه‌ی دانشمند، آن غول فروتن، آن
انسان‌دوست هنرمند، آن میهن‌پرست پرشور، آن نماد نظم و کار، آن آموزگار
آموزگاران، آن دست‌گیر افتادگان و رنج‌دیدگان، آن دگراندیش آزاده و آن
سازنده‌ی سازندگان... آه و افسوس، آه و دریغ، دریغ و دریغ...
مشو غمین که این زمین ناامین
چو ره‌زنی به جاده‌های زندگی کند کمین
که تا تنی نهال کند به متن سرو خود
کنون که بر زمین روی روان
جوان کن از فروغ زندگی
کنون که بر زمین چمی دمی
نمی ز اشک خود به خاک وی نثار کن
از او به‌خواه همتی که تا بر آن رونده‌ای
نپیچی از سبیل مردمی دمی
چو مرگ بی‌امان رسد ز راه چون درندگان
چنان روی به گور خود که از برش نروید آ
گیاه لعنتی به زیر پای زندگان
دکتر مهدی قالیبافیان، پدر بتن ایران، دوشنبه شب (21 خرداد ماه) بر اثر
بیماری سرطان درگذشت. دکتر قالیبافیان فوق لیسانس خود را در رشته‌ی راه و
ساختمان از دانشکده‌ی فنی دانشگاه تهران و دکترای مهندسی ساختمان‌های بتن
آرمه را از دانشگاه پاریس اخذ کرد. ساختمان معروف فیلیپس در خیابان انقلاب
به عنوان نخستین ساختمان بتن آرمه‌ی ایران، ساختمان روزنامه‌ی اطلاعات،
سازمان تامین اجتماعی و چند بیمارستان از جمله اقدامات آغازین فعالیت‌های
مهندسی دکتر قالیبافیان به‌شمار می‌رود. دکتر قالیبافیان که در زمره‌ی
پژوهشگران کمیته‌ی اروپایی بتن (فدراسیون بین‌المللی بتن کنونی) بود،
گواهی‌نامه‌ی مطالعات عالی مکانیک فیزیک تجربی را با احراز رتبه‌ی اول
دریافت کرد و با توجه به اهمیت تز دکترای وی، انستیتو فنی ساختمان و ساخت و
ساز عمومی فرانسه، تز دکترای ایشان را چاپ و منتشر کرد. علائم قراردادی
اتصالات در ساختمان‌های فلزی که اکنون به عنوان استاندارد کشوری مورد
استفاده قرار می‌گیرد به همراه سیزده استاندارد ملی در موسسه‌ی استاندارد
و تحقیقات صنعتی کشور، از جمله کارهای ماندگار دکتر قالیبافیان است. وی که
همزمان با فعالیت‌های معماری در دانشکده‌ی فنی دانشگاه تهران نیز تدریس
می‌کرد، با هم‌کاری دکتر پرویز سلیمانی آزمایشگاه مصالح ساختمانی دانشکده
را راه اندازی کرد. تاسیس نخستین پایگاه تحقیقاتی دانشگاهی دوام و پایداری
بتن و همچنین ارایه‌ی واحد دانشگاهی «بهسازی ساختمانها» در دانشکده‌ی
فنی دانشگاه تهران، که هم اکنون نیز تدریس می‌شود در زمره‌ی یادگارهای علمی
دکتر قالیبافیان به‌شمار می‌رود. دکتر قالیبافیان که تا روزهای پایانی عمر
پر بارش به تدریس و طراحی ساختمان‌های صنعتی سنگین و کنترل سازه‌های
ساختمانی بلند و خاص اشتغال داشت در سال 1384 از طرف گروه مهندسی فرهنگستان
علوم به عنوان مهندس برجسته‌ی عمران برگزیده و طی مراسمی به دریافت لوح
فرهنگستان مفتخر شد. از دکتر قالیبافیان که نخستین رئیس شورای مدیریت
جامعه‌ی مهندسان مشاور ایران پس از انقلاب بود، 18 کتاب و نشریه به زبان
فارسی، دو کتاب به زبان فرانسه، هشت جزوه‌ی درسی، بیش از هشتاد مقاله به
زبان فارسی، دو مقاله به زبان انگلیسی و یک مقاله به زبان فرانسه درباره‌ی
طرح، اجرا و بهسازی ساختمانها به رشته‌ی تحریر درآمده است. دکتر
قالیبافیان در زمره‌ی بنیانگذاران و مدیران نهادهای فنی و مهندسی از جمله
جامعه‌ی مهندسان مشاور ایران، انجمن مهندسان محاسب ساختمان، انجمن مهندسان
ژئوتکنیک ایران، کمیته‌ی بین‌المللی بتن (CEB سابق)، فدراسیون بین‌المللی
بتن (FIB فعلی) و کانون مهندسین ایران، کمیته‌ی ملی سدهای بزرگ ایران،
انجمن بین‌المللی مهندسی پل و سازه IABSE ، نظام مهندسان ساختمان و
تاسیسات، سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران، انجمن مهندسان راه و
ساختمان ایران، انجمن مدیران فنی و اجرایی و مهندسان مشاور سانو بوده است.
اما دکتر قالیبافیان تنها یک شخصیت علمی کم‌نظیر نبود او متفکری صاحب
اندیشه، انسان‌دوستی عدالت‌گرا، دگراندیشی آزادی‌خواه، میهن‌پرستی دوستدار
مردم جهان، کتاب‌خوانی پر شور، یاری‌گری بی‌توقع و پوینده‌ای پر شور و
وفادار بود. او زندگی را وظیفه‌ای دشوار و پی‌کاری مقدس می‌دانست.
استاد دکتر قالیبافیان که آموزگار چندین نسل از دانشجویان، مهندسان و
زحمت‌کشان کارگاه‌های ایران بود، تا پایان عمر هم، جانی جوان داشت. جانی که
به شکلی خستگی‌ناپذیر، روی همه‌ی جهش‌ها و گرایش‌های جوانان باز بود. او
هم‌چنان از بامدادهای تازه لذت می‌برد، امیدهای جوانان را به تایید پذیرا
می‌شد و همواره آماده‌ی اعتماد کردن به نقشه‌های بزرگ آن‌ها بود. از
موفقیت‌ها و پیروزی‌هایشان شاد و شکفته می‌شد و به آنان امید، شکیبایی و
خرد می‌آموخت.
دکتر قالیبافیان همواره تاکید می‌کرد که فعال بودن و فعالیت جهت همگان،
تنها فضیلت واقعی است و جز آن خرده فضیلتی بیش نیست. استاد همواره فعال
بود، همواره کار کرد و برای او دست‌شستن از کار، دست‌شستن از بودن بود.
برای او کار، خون اندیشه بود. او از استوره‌های سترگ کار و آفرینش در ایران
است. دکتر قالیبافیان شیفته‌ی فرهنگ والای ایران و جهان بود و به زبان
فارسی و ادیبان، شاعران و متفکران آن عشق می‌ورزید. دکتر هرگز کتاب‌های
نویسندگان و شاعران انسان دوست ایران و جهان را یک جلد نمی‌خرید، ده‌ها جلد
تهیه می‌کرد و آن‌ها را به دیگران هدیه می‌داد. از دکتر قالیبافیان
مقاله‌های بی‌شماری در گرامی‌داشت و پاسداشت زبان فارسی منتشر شده است.
دکتر قالیبافیان در سال‌های دشوار به یاری ستم‌دیدگان شتافت و برای صدها
نفر کار ایجاد کرد. او در هر اقدام نیکی، پیش‌قدم بود. بدون تردید برای
همه‌ی کسانی که روزی به‌طور مستقیم یا غیر مستقیم شاگرد استاد بوده‌اند،
دانشوری، ادب، فروتنی، دستگیری، نظم و میهن‌پرستی ایشان درس‌هایی است که
هرگز از یادها نخواهد رفت.
استاد دکتر مهدی قالیبافیان، فرزانه‌ی آزاده‌ای بود از زمره‌ی فرزانگان و
آزادگانی چون امیر حسین آریان‌پور و استاد پرویز شهریاری. او گوهری بود از
گوهرهای مردم ایران و جهان که فضیلت انسان ایرانی را پاس داشت و سهم خود را
در بنای تمدن و مدنیت بشری ایفا کرد. گوته شاعر بزرگ آلمان، در توصیف چنین
انسان‌هایی است که گفته است: «انسان در جستجو و تلاش جاودانه‌اش در راه
حقیقت زیبا و بزرگ است.»
زمین ز گنج نغز خود تو را نثار داده‌است
شکفتگی و خرمی به هر بهار داده است
ز موج نیلگون بحر صید کن نصیب خود
ز چرخ لاژورد دهر پر بکش به طیب خود
ز جادوی گیاه‌ها به دست کن طبیب خود
نه گور گاه که کارگاه آدمی است این زمین
همو برادر تو، مادر تو، یاور تو است
سرای آشنای گرم مهر پرور تو است
بر این زمین عبث مرو
بیافرین، بیافرین
برگرفته از: فرهنگ توسعه
دکتر مهدي
قاليبافيان
متولد سال 1314 شهر تبريز
 سوابق
تحصيلي
کارشناسي
ارشد رشته راه و ساختمان سال 1338
به
مناسبت
احرازمقام اول بين فارغ التحصيلان همه رشته هاي سال 1338 دانشكده فني،
دربهمن سال
1340،
براي ادامه تحصيل به كشور فرانسه اعزام شد و ضمن تحصيل، درچارچوب «كميته
اروپائي
بتن» (فدراسيون بين المللي بتن فعلي
fib ) به
كار پژوهش پرداخت.
در خرداد
سال 1342
، در امتحان گواهينامه مطالعات عالي مكانيك فيزيك تجربي شركت و با احراز
رتبه
اول در
امتحان مزبور، به دريافت گواهينامه (C.E.S.)
و جايزه نائل
آمد .
درتير
1343، از
هر دو تز
دكتراي خود (اصلي و مرتبط) با درجه بسيار ممتاز دفاع نموده و نظر به اهميت
موضوع
تز، بخواست وحمايت «انستيتوي فني ساختمان و ساخت و ساز
عمومي»كشورفرانسه(I.T.B.T.P.)
به چاپ ونشرآن همت گماشت.
پس از
دريافت
دكتراي
خود درمهندسي ساختمانهاي بتن آرمه و چاپ و نشر تز خود، در چهاردهم مرداد
سال 1344
به ميهن
بازگشت .
سوابق
شغلي:
از
همان سال
بازگشت به ميهن، در دانشكده فني دانشگاه تهران به تدريس پرداخت و براي
اولين بار در
ايران،
روش طراحي سازه هاي بتن آرمه بر مبناي «حالات حدي» را به دانشجويان آموخت.
از سال
1346 ضمن تدريس بتن آرمه، مسئوليت اداره آزمايشگاه مصالح ساختماني آن
دانشكده
را هم به عهده گرفت
.
طي
سالهاي 1347
و 1348 باتفاق آقاي دكتر پرويز سليماني ، طرح آزمايشگاه رويه هاي سياه
را
تهيه،
طرح را اجرا، آزمايشگاه مزبور را تجهيز و در سال 1351 راه اندازي نمود
.
پس
از آن ،
ايجاد يك كف قوي و سيستم آزمايش قطعات سازه اي را در برنامه توسعه
آزمايشگاه وارد
نمود و
پس از تهيه طرح باتفاق زنده ياد دكتر عبد شريف آبادي ، پس از افت و خيزهاي
متعدد
ناشي از محاصره اقتصادي و جنگ، كف قوي را طراحي و شخصاً اجراي آن را پيگيري
كرد و در
سال 1375 به سرانجام رساند .
در
سال1380
باتفاق آقاي دكتر محمد شكرچي زاده، انستيتو مصالح ساختماني گروه عمران
دانشكده فني
را پايه
گذاري كرد و نامبرده را در تأسيس اولين پايگاه تحقيقاتي دانشگاهي دوام و
پايائي
بتن در سواحل خليج فارس ، ياري داد .
همزمان
با كار
تدريس دردانشگاه، در خارج از دانشگاه، در دوره هاي بازآموزي مهندسان
شاغل نيزتدريس
نموده و
به عنوان مهندس مشاور، به كار مشاوره فني، طراحي ساختمانها بويژه
ساختمانهاي صنعتي سنگين،كنترل طرحهاي سازه ساختمانهاي بلند وسازه هاي خاص و
تهيه
طرحهاي
بهسازي ساختمانهاي آسيب ديده مبادرت ورزيد. براساس تجربه هاي حاصل از
بهسازي
ساختمانهاي مختلف، وي در سال 1373 براي اولين بار در ايران، درس مستقل
«بهسازي
ساختمانها» را در دانشكده فني دانشگاه تهران عرضه كرد
.
سوابق
پژوهشي:
18
كتاب
ونشريه،
به زبان فارسي، 2 كتاب به زبان فرانسه، 8 جزوه درسي، بيش از 80 مقاله به
زبان
فارسي، 1 مقاله به زبان فرانسه و 2 مقاله به زبان انگليسي درباره طرح،
محاسبه
، اجرا و
بهسازي ساختمانها به رشته تحرير در آورده و بيش از 70 سخنراني در مجامع
مختلف
ايراد كرده است
.
مرثیه ای
برای پدر بتن
ایران
.د
كتر مهدی قالیبافان پدر بتن ایران دوشنبه‌شب
(۲۱
خردادماه) بر اثر
بیماری سرطان درگذشت.دكتر قالیبافان فوق‌لیسانس خود را در
رشته راه و ساختمان
از دانشكده فنی دانشگاه تهران و دكترای مهندسی ساختمان‌های
بتن‌آرمه را از
دانشگاه پاریس فرانسه اخذ كرد.
«..كودك
بودم پدرم مردی سرشناس
بود. وقتی اشغالگران
تبریز را اشغال كرده بودند مردمان در منزل ما جمع شده بودند و
هركس حرفی می‌زد
كلمه‌ای كه همراه با نگرانی، خیلی بر زبان‌ها جاری بود «وطن» بود.
طنین كلام «وطن» آن
مردمان همیشه در گوشم صدا می‌دهد...»
اینها بخشی از
صحبت‌های مرحوم استاد
دكتر قالیبافیان (پدر بتن ایران) در جمع تعدادی از دانشجویان
دانشگاه صنعتی شریف
(مجله عمران شریف) بود.«وطن» سرمایه عظیمی را ناباورانه از دست
داد و ما مانده‌ایم و
حیرت و غفلت. گرچه زندگی او سراسر تلاش، روشنی و صداقت بود و
خود و شاگردانش خدمات
زیادی به «وطن» كرده‌اند اما ما زندگان باید در این فراغ سخت،
«صبر با تدبیر» و
«تفكر در عمق و ماهیت زندگی» پیشه كنیم. همه باید به این سوال فكر
كنیم كه آیا باید
منتظر باشیم كه تك‌گل‌هایی مانند دكتر قالیبافیان ظاهر شوند و ما
را تنها بگذارند یا
برنامه‌ریزی برای ایجاد گلستان‌های پایدار پرگل داشته باشیم؟
● سوابق دکتر
قالیبافان
دكتر مهدی قالیبافان
پدر بتن ایران دوشنبه‌شب (۲۱ خردادماه) بر اثر
بیماری سرطان درگذشت.دكتر قالیبافان فوق‌لیسانس خود را در رشته
راه و ساختمان از
دانشكده فنی دانشگاه تهران و دكترای مهندسی ساختمان‌های بتن‌آرمه
را از دانشگاه پاریس
فرانسه اخذ كرد.
ساختمان معروف فیلیپس
در خیابان انقلاب به
عنوان نخستین ساختمان
بتن‌آرمه در ایران، ساختمان روزنامه اطلاعات، سازمان
تامین‌اجتماعی و چند
بیمارستان از جمله اقدامات آغازین فعالیت‌های مهندسی دكتر
قالیبافان به شمار
می‌رود.دكتر قالیبافان كه در زمره پژوهشگران كمیته اروپایی بتن
(فدراسیون بین‌المللی
بتن كنونی) بود، گواهینامه مطالعات عالی مكانیك فیزیك تجربی
را با احراز رتبه اول
دریافت كرد و با توجه به اهمیت تز دكترای وی، انستیتو فنی
ساختمان و ساخت و ساز
عمومی فرانسه تز دكترای قالیبافان را چاپ و منتشر كرد.
علائم قراردادی
اتصالات در ساختمان‌های فلزی كه اكنون به عنوان استاندارد كشوری
مورد استفاده قرار
می‌گیرد به همراه ۱۳
استاندارد ملی در موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی كشور، از جمله
كارهای ماندگار دكتر قالیبافان است.وی كه همزمان با فعالیت‌های
معماری در دانشكده
فنی دانشگاه تهران نیز تدریس می‌كرد، با همكاری دكتر پرویز
سلیمانی آزمایشگاه
مصالح ساختمانی دانشكده را راه‌اندازی كرد.
تاسیس نخستین
پایگاه تحقیقاتی
دانشگاهی دوام و پایداری بتن و همچنین ارائه واحد دانشگاهی «بهسازی
ساختمانها» در
دانشكده فنی دانشگاه تهران، كه هم‌اكنون نیز تدریس می‌شود در زمره
یادگارهای علمی دكتر
قالیبافان به شمار می‌رود.دكتر قالیبافان كه تا روزهای پایانی
عمر پربارش به تدریس
و طراحی ساختمان‌های صنعتی سنگین و كنترل سازه‌های ساختمانی
بلند و خاص اشتغال
داشت در سال ۱۳۸۴
از طرف گروه مهندسی فرهنگستان علوم به عنوان
مهندس برجسته عمران
برگزیده و طی مراسمی به دریافت لوح فرهنگستان مفتخر شد.
از
دكتر قالیبافان كه
نخستین رئیس شورای مدیریت جامعه مهندسان مشاور ایران پس از
انقلاب اسلامی بوده
است ۱۸
كتاب و نشریه به زبان فارسی، دو كتاب به زبان فرانسه،
۸
جزوه درسی، بیش از
۸۰
مقاله به زبان فارسی، ۲
مقاله به زبان انگلیسی و یك مقاله به
زبان فرانسه درباره
طرح، اجرا و بهسازی ساختمانها به رشته تحریر درآمده است.
دكتر قالیبافان در
زمره بنیانگذاران و روسای نهادهای فنی و مهندسی از جمله
جامعه مهندسان مشاور
ایران، انجمن مهندسان محاسب ساختمان، انجمن مهندسان ژئوتكنیك
ایران، كانون مهندسین
فارغ‌التحصیل دانشكده فنی دانشگاه تهران، انجمن بتن ایران،
كمیته بین‌المللی بتن
CEB سابق، فدراسیون
بین‌المللی بتن FIB
فعلی، كانون مهندسین
ایران، كمیته ملی
سدهای بزرگ ایران، انجمن بین‌المللی مهندسی پل و سازه
IABSE، نظام مهندسان ساختمان و
تاسیسات، سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران، انجمن مهندسان
راه و ساختمان ایران
و انجمن مدیران فنی و اجرایی بوده
است.
دكتر داود رضا عرب
روزنامه هم‌میهن
|
