نویدنو:03/11/1387                                                                     صفحه قابل چاپ است

 نویدنو

 

انرژی هسته ای در راه صلح خاورمیانه

هیئت تحریریه پلتیکال افیرز-برگردان: هاتف رحمانی

 

تمایل ایران به دست یابی به  صنعت انرژی هسته ای تمایل جدیدی نیست.هرچند بنا به اسناد خارج شده از رده بندی  محرمانه ای که این هفته از سوی آرشیو امنیت ملی(امریکا) منتشر شد امریکا مخالف آن است.

بر اساس این اسناد ، محمد رضا پهلوی شاه دیکتاتور رسوای ایران ،که موقعیت خودرا مدیون دسیسه های سیا وتعدی پلیس مخفی ایران بود،در دهه 1970 به دنبال آزردگی از رهبران امریکا برای کسب قدرت انرژی هسته ای تلاش می کرد.   

شاه  توسعه یک برنامه انرژی هسته ای  تحت معاهده منع تکثیرسلاح های اتمی (NPT) راکه کشورش همراه با امریکا یکی از امضا کنندگان آن بود حق خود می دانست وآن رامطالبه می کرد. بنا به استدلال شاه ، اگرچه  پیمانNPT ، (از یک سو)تکثیر سلاح های هسته ای  در کشورهای غیر هسته ای راممنوع می کرد ( در آن زمان همه چین ، روسیه، بریتانیا، فرانسه وامریکارا قدرت های هسته ای می شناختند)، اما(ازسوی دیگر) کشورها ی هسته ای را به تامین تکنولوژی ومواد اولیه برای کشورهای غیر هسته ای در راستای توسعه انرژی هسته ای  نیزملزم می کرد .

( ضمنا  NPT کشورهای هسته ای را نیز به تعیین جدول زمانی برای از بین بردن زرادخانه های هسته ای شان ملزم می کند ، شرطی که همیشه از زمان تاسیس آن به شدت مورد تخطی قرار گرفته است ) 

اسناد ی که به تازگی منتشر شده است  نشان می دهد، هر دو دولت فورد وکارتردر باره صدور مجوز برای شاه در دست یابی به فن آوری انرژی هسته ای به شدت دچار تردید بودند ، چون از آن هراس داشتند که دولت شاه به صورت مخفیانه برای ساخت سلاح هسته ای بکوشد.علاوه بر این دولت های پیاپی امریکا با این ارزیابی یک مقام امنیتی که مدعی بود " جانشین پرخاشگر شاه ممکن است سلاح های هسته ای را بعنوان آخرین قلم مورد نیاز در برقراری سلطه کامل نظامی ایران در منطقه مدنظر قرار دهد" موافق بودند. 

با وجود این ، دولت کارتر به توافقی با ایران دست یافت ودر باره طرحی برای تامین فن آوری انرژی هسته ای  در ازای "نظارت برعدم تکثیر" گفتگو کرد . به عبارت دیگر، امریکا حق بررسی  آنچه را که ایران با مواد وحفظ فن آوری ومواد اولیه انجام می داد ، در صورتی که مشخص می شد ایران به سمت برنامه های  سلاح هسته ای تغییر جهت داده است برای خود محفوظ نگه می داشت . 

دولت فعلی ایران به نحو قابل توجهی به همان حق حاکمیت ملی ، امنیت ونگرانی های  انرژیش که توسط شاه درروند توسعه برنامه انرژی هسته ای بیان می شد استناد کرده است .

و دولت بوش  نه تنها همچون سلف خود همان ادعا را علیه صدور مجوز پیگیری برنامه انرژی هسته ای ایران تکرارکرده است ، بلکه  از دست یافتن به برخی توافق ها با ایران در این باره نیزخودداری کرده است. البته این (رفتار) چیزهایی برای انجام دادن همراه با سیاست مصیبت بار "شر" شمردن ایران وخودداری از ایجاد هرزمینه دیپلماتیک عادی در هر موضوعی را داشت ( از جمله خودداری بوش ازپذیرش پیشنهاد 2001ایران مبنی برپیوستن به دستگیری اسامه بن لادن پس از 11سپتامبر).

در موقعیتی  نظیر، موافقت نامه درحال اجرایی  با کره شمالی  دردهه1990مبنی بر تامین کالاهای مورد نیاز آن دولت به ازای عدم کسب سلاح هسته ای پیش گفته (وجود داشت )که  وقتی دولت بوش آن کشور را "شر" خواند وموافقت نامه را به حال تعلیق در آورد در هم شکست . رفتار دولت بوش به سرعت کره شمالی رابرانگیخت تا  نسبت به امنیت خود دچار ترس شده وبرنامه هسته ای خودرا از سر گیرد.اگرچه قدرت های منطقه ای به شدت برای  متقاعد کردن کره شمالی به تعلیق برنامه هسته ایش تلاش می کردند ،اما این امر تنها زمانی عملی شد که دولت بوش از سیاست سر سختانه خود عقب نشینی کرد و قرارهای پیشین را دوباره برقرار نمود و کره شمالی برنامه هسته ایش را متوقف ساخت .   

سیاست دولت بوش علیه ایران در کل انحرافی از سیاست امریکا وتعهد امریکا نسبت به پیمان NPT در مسئله منع تکثیر سلاح های هسته ای بوده است . این سیاست به تشدید مخاطره جنگ بین امریکا وایران در تمام دوران سال های گذشته همراه با تهدید بوش به استفاده از نیروی نظامی پیشگیرانه علیه ایران منجر شده است .   

سیاست بوش کوتاه بینانه نیز بوده است . درگیرکردن ایران در مسئله انرژی هسته ای احتمالا می توانست سبب غفلت امریکا وجامعه بین المللی از هر برنامه هسته ای موجود گشته ومتقاعد کند که ایران قادر به پیش برد یک برنامه سلاح هسته ای نخواهد بود.

هیچ ملتی ، از جمله قدرت های هسته ای موجود: امریکا، روسیه،چین،فرانسه، بریتانیا،پاکستان، هندواسرائیل  حق داشتن سلاح هسته ای را  ندارند.وچون صنعت انرژی هسته ای تاکنون ازحیث تضمین بهداشت عمومی وسلامت  وحفظ محیط زیست شکست خورده است ، خود انرژی هسته ای باید متوقف شود. عاری از سلاح کردن  زرادخانه های هسته ای باید هدف بزرگ جنبش جهانی صلح باشد وهست . 

هنوزهم در دنیای سیاست های واقعی آن چنان که در حال حاضر وجود دارد، تلاش دیپلماتیکی که  تضمین امنیت ملی ایران ویک منبع انرژی جایگزین را به ازای اصرار براشتیاه نظر بین المللی پیگیری کند می تواند به قروکش کردن  تنش در خاورمیانه ، کاهش یا خذف به اصطلاح جنگ های وکالتی علیه اسرائیل ، وتقلیل فرقه گرایان تحت نفوذ ایرانیان درعراق خدمت نماید.

اما یک واقع گرای یک دنده  به راحتی  می تواند مجبور به رهاکردن این نظر باشد که هر ملتی ذاتا "شر" است ونمی توان با آن معامله کرد.

سرچشمه :http://www.politicalaffairs.net/article/articleview/7992/

 

بازگشت به صفحه نخست         

                            

Free Web Counters & Statistics