نویدنو:16/08/1387                                                                     صفحه قابل چاپ است

 نویدنو

 

تحلیل حزب متحد کمونیست گرجستان

دلایل ونتایج جنگ در گرجستان  

 نویسنده :بکا کورتوا*- برگردان : هاتف رحمانی  

 

 گرجستان  به دلایل بسیاری منطقه ویژه منافع امریکا وناتواست. دلیل اصلی از بین این دلایل نزدیکی مستقیم گرجستان با منطقه شمالی روسیه – با قفقاز شمالی است.همه جهان بخوبی می دانند که پویش چچن ، که عملا سبب تهدیدروسیه به تجزیه  بود چگونه واز کجا حمایت می شد.خاک گرجستان عملا برای عدم ثبات اوضاع نه تنها درجمهوری  چچن بلکه در تمام منطقه قفقاز شمالی مورد استفاده قرار گرفته بود.ایجاد تهدید واقعی از فدراسیون روسیه با ابزاردست نشانده مدل گرجستان جز عمده سیاست ضد روسی ایالات متحده وناتو است .

 قبضه قدرت منابع دریای خزریکی ازعرصه های اصلی سیاست ایالات متحده وغرب است .موقعیت جغرافیایی خاص گرجستان مناسبت درخوری برای سازمان دهی راه های انتقال جایگزین در مبادله منابع انرژی دریای خزراز خاک گرجستان در مرزهای غربی فدراسیون روسیه را فراهم آورده است .خط لوله های اصلی باکو-تفلیس – جیهان وباکو – تفلیس- ارزروم از خاک گرجستان می گذرند.

 عامل دیگری که منافع عظیمی را ازسوی امریکا وناتو نصیب گرجستان می سازد نزدیکی مستقیم گرجستان به ایران است .گرجستان بعنوان محل بسیار مناسبی برای فشار نظامی احتمالی علیه ایران مد نظر قرار دارد.به همین منظور شالوده نظامی گرجستان از جمله پایگاه های نظامی وایستگاه های پرواز نظامی رها شده ازجانب روسیه نیز بازسازی شده اند.

 

 درتمام طول سال های پس ازشوروی، مقامات گرجستان تلاش کردند و هنوزهم سعی می کنند تا تعویض روسیه از قفقاز شمالی را با تقویت بعدی امریکا وناتو در آنجاعملی کنند.این سیاست با توجه به تمام عوامل پیش رو، ونیز ستیزه آذربایجان- ارمنستان وروابط سنتی بسیار پیچیده ارمنستان وترکیه ،وبا توجه به این حقیقت ، که ترکیه عضو ناتو وسایر کشورها شرکای استراتژیک فدراسیون روسیه هستند. بسیار خطر ناک است ،  

فروپاشی شوروی راه ناتو به شرق را گشود.منظور اصلی توسعه در محدوده خاک شوروی سابق،تسهیل بیشتر وحفظ روسیه تحت کنترل است . گرجستان یکی از متحدان اصلی ناتو در این امر است .  

 گام نحست تقویت ناتو در قفقاز،به ویژه در گرجستان،در دوره حکومت شواردنادزه تکمیل شده بود.مراکزدرگیری های نظامی سازماندهی شده بودند،بر چیدن پایگاه های نظامی روسیه از حاک گرجستان آغاز شده بود .

دومین گام تقویت امریکا وناتو در گرجستان با به اصطلاح "انقلاب صورتی" مرتبط است.در سال 2003حتی راهنمایان تندتر منافع امریکا وناتو به قدرت رسیدند. شیوه دیکتاتوری مستقر شده به شدت تمام بیانیه ها علیه ادغام با ناتو، علیه راه حل نظامی در مسئله یک پارچگی سرزمین گرجستان، علیه تشدید بیشتر روابط روسیه گرجستان راطاقت فرسا کرده است.برچیده شدن پایگاه های نظامی روسیه از خاک گرجستان تحت نظارت تفلیس به پایان رسیده است .لازم به یاد آوری است که رجوع به این پایگاه ها بر پایه موافقت نامه سال 1999 استانبول بر مبنای قرارداد نسلیحاتی در خاک اروپا عملی شده بود. روسیه چند ماه پیش از درگیری در اوستیای جنوبی، به طور یک جانبه این موافقت نامه را لغو کرده بود.  

 کنگره امریکا سال گذشته سرانجام قانونی را در پیوستن اکرایین وگرجستان به ناتو تصویب کرده بود. وهمایش اخیر ناتو در بخارست نیز با تحکم اعلام کرد که گرجستان ضرورتا بخشی از ناتو خواهد بود. این امر عملا صحبت از گذار گرجستان به آخرین مرحله رسمی در راه الحاق به اتحادناتواست  ،و دومین مرحله تحکیم ناتو در گرجستان  با مسئله پیوستن گرجستان به طرح اقدام مشارکت فردی (1)تکمیل می شود.

 اطلاعات اندکی در باره تاریخ روابط گرجستان – ناتو

 رابطه بین گرجستان وناتو از آغاز بسیار پر قدرت بود.روابط آنها درست پس از تجزیه شوروی در1992 زمانی که گرجستان به شورای ناتو پیوست آغاز شد .گرجستان در اوایل سال 1994 به برنامه "مشارکت برای صلح" -پی .اف .پی.-ملحق شد واکنون در موقعیت گفتگوی فعال با ناتو برای اجرای طرح مشارکت فردی است .

 اولین برنامه نظامی امریکا در قفقاز برنامه آموزش وتجهیز نیروهای مسلح گرجستان بود که در سال 2002 انجام شد .خدود 2500ارتشی گرجستانی تا سال 2004 بنا به تصمیم  دولت امریکا آموزش داده شده بودند، برنامه جدید نظامی آغاز شده است  ودو بریگاد نظامی گرجستانی تجهیز وآماده سازی شده اند.

 گرجستان در عملیات زیر همراه با ناتو شرکت داشته ویا شرکت دارد: در کوزووبا حدود 250نفر نظامی ، در افغانستان با نزدیک به 50نفر ودر عراق با نزدیک به 2000 ارتشی گرجی .مذاکراتی نیزبرای مشارکت گرجستان در عملیات ناتو در دریای مدیترانه درپاسداری از ناوهای نظامی وسایرکشتی ها در حال انجام هستند. علاوه بر آن ، دولت گرجستان از ایده گسترش این عملیات تحت عنوان "تلاش فعال" در دریای سیاه نیز حمایت می کند.

 درهمایش ناتو در استانبول در سال 2004 نقش استراتژیک قفقاز جنوبی وضرورت تحکیم نفوذ در کشورهای منطقه به ظور ویژه ای مورد تاکید قرار گرفته بود.پس از آن همایش در گرجستان ، تبلیغات گسترده ای  در تمام بخش های جامعه برای  توضیح مزایای پیوستن گرجستان به ساختار ناتو سازمان داده شده بود .مرکز اطلاعات ناتو در تفلیس ونیز شعباتی از این مرکز در دو شهر عمده کشور ایجاد شد .مرکز گردهمایی های منظمی را برای توجیه وهماهنگی با مردم، سازمان می دهد، مطالب بسیاری را منتشرمی کند، وبا استفاده از ساختارهای حرفه ای همایش هایی رانیز در دانشگاه ها وحتی دبیرستان ها تشکیل می دهد. نیرومند ترین تبلغات در نتایج همه پرسی برگزار شده در پنجم ژانویه امسال  هم زمان با انتخابات ریاست جمهوری متبلور شده بود. در نتیجه همه پرسی مشخص شد که تقریبا 79 درصد از شرکت کنندگان در همه پرسی از ایده انضمام گرجستان در داخل ساختار ناتو حمایت می کنند.

 ما مایلیم توجه شمارابه این موضوع  جلب کنیم که برای اولین بار منافع اتحاد در رابطه با منطقه دریای سیاه در اعلامیه پایانی گردهمایی استانبول که در بالا ذکر شد ، رسما درج گردید . بعنوان اولین گام تحقق منافع ناتو در  حوزه دریای سیاه ، عملیات ناتو تحت عنوان "عملیات تلاش فعال"از دریای مدیترانه تا دریای سیاه گسترش خواهد یافت.علاوه بر این گرجستان همراه با رومانی فعال ترین حامی تحکیم نقش ناتو در حوزه دریای سیاه است .چنین نوع عملیاتی ابزار پاسداری از ناوها ی نظامی وسایر کشتی ها است . تمایل ناتو به خنثی کردن نفوذ روسیه در حوزه دریای سیاه، یکی از دلایلی است  که چرا روسیه ابخازیارا ، که منطقه ای است که 200کیلومتر خط ساحلی  با دریای سیاه دارد ، حفظ می کند. آخرین حوادث در گرجستان اهمیت موضوع کنترل دریای سیاه برای غلبه برمنطقه قفقازرا تایید می کند.نیروی دریایی روسیه وامریکا در صحنه واقعی با یکدیگر برای پیش افتادن واشغال موضع مطلوب در آب های شرق دریای سیاه ، نزدیک به بندر باتومی وپوتی گرجستان رقابت می کنند .  

رودرویی روسیه – غرب اساسا در قفقازبه نمایش در می اید  ، در این منطقه ، که نفوذ در آن برای روسیه از نقطه نظر: اولا حفظ ثبات در منطقه بسیار پیچیده جنوب  در قفقاز شمالی ،

 ثانیا، حفظ راهرو ترانزیت بی مانند انرژی حمل شونده از شرق به غرب از طریق خاک روسیه ،

ثالثا ، تقویت تفوذ درمنطقه آسیای مرکزی، تدارک گذرگاه منابع آسیای مرکزی به غرب از طریق خاک روسیه ،

 رابعا، در شرایط حفظ متحدین ، دولت های  کشورهای دوست در قفقاز جنوبی برای داشتن نقطه آغاز درتاثیر بیشتر به جنوب در اطراف ایران وحوزه دریای سیاه  ارزش ژئو.پولتیک منحصر بفردی داشته است. 

   ، بعبارت دیگر،به دلایل مشابه قفقاز جنوبی منطقه ویژه ی منافع ایالات متحده امریکا وناتونیز هست . مسئله اصلی موقعیت برجسته ژئوپولتیک این منطقه وبه ویژه گرجستان :پیوستگی مستقیم با منطقه جنوبی روسیه –با قفقاز شمالی است .یک حقیقت بی چون وچراآن است که پویش چچن که عملا روسیه را با تهدیدتجزیه مواجه کرده است از سوی گرجستان مورد حمایت قرار گرفته بود. خاک گرجستان به صورت فعالی برای بی ثباتی اوضاع  نه تنها در جمهوری چچن ، بلکه در منطقه قفقاز شمالی مورد استفاده قرار گرفته بود. 

 تمام درگیری ها بین تفلیس ومسکو از جمله درگیری در آبخازیا واوستیای جنوبی تنها مبین مقیاس درگیری امریکا وروسیه ، روسیه وناتوهستند.برخوردهای نظامی بین گرجستان وروسیه  یکی از موضوع های قوی درگیری در قفقاز-روسیه را آشکار کرده اند. وبرای هر کسی آشکار شده است که موضوع درست به طور ضعیفی پنهان داشته شده درمقیاس این درگیری های منطقه ای ایالات متحده امریکا وناتو هستند. برای اولین بار از زمان جنگ ویتنام دو امپراطوری جهانی روسیه وامریکا در شرایط نظامی که موید عمق منحصر به فرد مقابله تشدید شده در این منطقه وخطر کلی اوضاع  درقفقازاست رو در رو شده اند .

 نتایج اصلی برخورد نظامی بین روسیه وگرجستان چیستند؟این درگیری با شکست کامل نظامی – سیاسی گرجستان خاتمه یافته است.غرب روسیه را به عکس العمل نامناسب به عملیات تجاور کارانه گرجستان متهم می کند. موقعیت روسیه در ابخازیا واستیای جنوبی مستحکم شد .روسیه برای خود در این جمهوری های به رسمیت شناخته شده از سوی خودبعنوان تشکیل دولت های مستقل حضور آشکار نظامی تدارک دیده است .زیر ساخت های نظامی گرجستان نابود شده اند. در" یک منطقه بی طرف " جدایی ناظرین اتحادیه اروپا انتظار می رود .آنها عملا بعنوان ضامن نگهداری موقعیت جاری ومانع پیشروی های احتمالی آینده سربازان روسی به سمت تفلیس خدمت خواهند کرد .درویژگی خارجی ذکر شده در فوق بحران در قفقاز جنوبی کامل می شود.اما به اعتقاد عمیق ما این امر تنها ویژگی های بیرونی است .هزاران هزار مردم از دست رفته وزمینگیر، ده ها هزاررانده شده ،هزاران خانه ویران شده ،ویرانی کامل شهر تسخینوالی،متاسفانه هنوز پایان تراژدی مردم در منطقه پریشان نیست . تحکیم حضور نظامی روسیه در خاک جمهوری سوسیالیستی سابق گرجستان ،پشت بر آمدگی کوه های قفقازبه معنای نظامی کردن هر چه بیشتر منطقه است .اما نظامی کردنی است که از تصمیم های امریکا وناتودر مسلح کردن دوباره تفلیس ، برای اعاده زیر ساخت های نابود شده وتامین مالی نیروهای مسلح گرجستان  بعنوان ضامن حفظ رژیم دست نشانده وتحت کنترلی ناشی می شود که در تفلیس "نشسته" است وتمام ماموریت  غرب را اجرا می کند.تلاش های بی تابانه اتحادیه اروپا در طی لحظات بسیار بحرانی برای تفلیس در پیوستن به اوضاع پر مناقشه ومتوقف کردن پیشروی سربازان روسیه به سمت پایتخت نیز به این ایده خدمت می کرد .

 برخورد منافع امپراطوری های امپریالیستی جهان، در یک سو روسیه ودر سوی دیگر امریکا واتحادیه اروپا به تراژدی مردم قفقاز منجر شده است  .باردیگر گرجستان شاداب  به وسیله جنگ به کشوری ویرانه  تبدیل شده است .مردم ساکن در خاک گرجستان در مقابله ای خون آلود در گیر شده اند وبا تهدید واقعی به نابودی روبرو هستند. 

غلبه بربحران ومقابله های داخل قومی در این منطقه بزرگ تنها با تغییر مسیر یکپارچگی قفقاز، بعنوان بخشی ازروندیکپارچگی در خاک اتحاد شوروی سابق میسر است . غلبه بر بحران در چشم انداز کوتاه مدت  تنها در صورتی که به راه یکپارچگی چهار کشور سوسیالیستی سابق منطقه (آذربایجان،ارمنستان،گرجستان ، روسیه)بر پایه برابری واحترام به تمامیت ارضی گام گذاشته شود مقدور است . تحت چنین نوع از اتحاد ی ما نیز به ایجاد سازوکار امنیت منطقه ای  که مردم قفقاز را کاملابه فطع مراوده کامل از ناتو ونفوذ امریکاتوانا سازد قادر خواهیم بود.     

تفلیس ، گرجستان

14.10.2008

 

*-عضو حزب متحد کمونیست گرجستان

1- (توضیح برگرداننده )IPAP طرح اقدام مشارکت فردی درهمایش سال 2002 پراگ با هدف جذب کشورهایی که تمایل وتوانایی پیوستن به ناتورا دارند مطرح شد . چنین طرح هایی برای گردهم آوردن ساز وکارمشارکت کشورهایی طراحی شد که با تحکیم رابطه با ناتو استواری اصلاحات داخلی خودرا پی می گرفتند.

 

 

بازگشت به صفحه نخست         

                            

Free Web Counters & Statistics