نویدنو:13/06/1386                                                                     صفحه قابل چاپ است

چرا باید سندیکا داشته باشیم

جواد مهران گهر

سایت  سندیکای کارگران نقاش و تزئینات ساختمان

سندیکا سازمانی است قانونمند و جهانی که کارگران و زحمتکشان در این نهاد به منظور بدست آوردن حقوق حقه خویش در سرمایه داران و کارفرمایان با هم متحد و متشکل می شوند. تا قبل از اینکه قانون کاری در جهان تنظیم گردد، روابط بین کارگر و کارفرما رابطه ای کاملا یکطرفه، غیر انسانی و صد در صد بسود کارفرمایان در جریان بود. کارفرمایان با در اختیار گرفتن قوانین مدنی هر کشوری، بنا به خواست و دلخواه خود برای کارگران قرار دادی را تنظیم و تحمیل می کردند.

 نان فرزندان و خانواده کارگران به دست مشتی سرمایه دار تعیین می گردید و کارگران اجبارا به این زندگی تحمیل شده تن می دادند. مسلم بود که کارفرمایان نمی توانند به مدت طولانی به زور گویی خود ادامه دهند. محیط سخت و خشونت باری که کارگران با دست مزدی بسیار اندک، که تنها آن اندازه بود که کارگر بتواند  فقط توانایی سر کار آمدن را داشته باشد، نمی توانست به آشوب و هرج و مرج کشیده نشود. کارگران وقتی به نیروی اتحاد خود پی بردند، مسئله قانون کار – حقوق کار – و طرح تشکلهای قانونمند کارگری بنام سندیکا را مطرح کردند، که ابتدا در اروپا و سپس در سایر کشورهای دیگر جهان از طرف طبقه کارگر مطرح گردید.

 کارگران در مبارزه برای دست یابی به شرایط انسانی تر، سندیکاهای خود را تشکیل داده، تا بدین وسیله بتوانند جلوی خودکامگی سرمایه داران در قانون گذاری به نفع کارفرمایان را بگیرند.

 مسئله مهمی که در حال حاضر پیش روی طبقه کارگر ایران قرار دارد این است که تشکل واقعی ما یعنی سندیکاهای کارگری به رسمیت شناخته شده و در عین حال غیر قانونی هم اعلام نگردیده است. به همین دلیل یکی از وظایف اصلی فعالین کارگری و پشتیبانی سایر کارگران ار آنان این است که می باید به استناد اصل 26 قانون اساسی و مواد مندرج در مقاوله نامه های سازمان بین المللی کار مواد 87 و 98 مورد پذیرش جمهوری اسلامی و با توجه به منشور حقوق سندیکای جهانی، سندیکاهای کارگری خود را احیا و یا تشکیل دهیم.

 در اینجا روی موضوع حقوق کار، چگونگی پیدایش و اجرایی و یا عدم اجرایی حقوق کار و اینکه ما کارگران برای دفاع از آن، چه عملکردی باید داشته باشیم به توضیحاتی چند می پردازیم. حقوق کار به 2 صورت تعریف شده است: حقوق مادی و غیر مادی که اکثر در کارگاهها و یا کارخانجات چه دولتی و یا بخش خصوصی به درستی اجرا نمی گردد و به عناوین مختلف زیر پا گذارده می شود. حال به تک تک حقوق کار اشاره می کنیم:

 ساعات کار – دستمزد مناسب – مرخصی سالیانه – بهداشت کار – کارگاه مناسب همراه با وسایل ایمنی – عیدی – پاداش – حق مسکن – سرویس رفت و آمد – حق سالانه کار (سنوات) – لباس کار و کفش مناسب – رستوران – حق داشتن سندیکا – حق اعتصاب که باید به رسمیت شناخته شود – مسئله اخراج و در صورت بازگشت به کار حق خسارت ناشی از اخراج – حق خسارت ناشی از حوادث کار – بیمه بیکاری – بیمه کارگری در قالب تامین اجتماعی – نظارت بر عملکرد سازمان های تامین اجتماعی – حق بازنشستگی که جمعاً حقوق کار دولتی نامیده می شود. و این حداقل حقوق کار شناخته شده و رایج در جهان امروزی است. که ثمره مبارزات پی گیر طبقه کارگر جهانی می باشد. و صد البته که به راحتی به دست نیامده و نگهداری آن نیز کار آسانی نیست. داشتن سندیکاهای کارگری که بخش اصلی مهم حقوق کار است توسط جنبش کاگری از طریق مبارزه در کل جهان به دست آمده و از همین طریق هم حفظ وتوسعه می یابد. کافی است با نگاهی کوتاه به تاریخچه اول ماه مه برای تثبیت هشت ساعت کار متوجه شدیم چه هزینه سنگینی را جنبش کارگری پرداخته است. معدنچیان شهر شیکاگو آمریکا ، در بدترین و غیر انسانی ترین شکل ممکن کار و زندگی می کردند تا اینکه تصمیم گرفتند جهت بهبود شرایط کار و زندگی دست به اعتصاب بزنند. روز اول ماه مه 1886 راهپیمایی آرامی را ترتیب داده و خواسته های خود را که همانا تثبیت هشت ساعت کار بود، مطرح کردند. پلیس سرمایه داری، راهپیمایی آرام زحمتکشان را که به همراه زنان و فرزندان خود درآن شرکت کرده بودند، به خون کشید. چند تن از کارگران در این یورش کشته و زخمی و رهبران آنان نیز دستگیر و زندانی شدند. پس از چندی 4 تن از رهبران کارگران محاکمه و به جرم ناکرده به اعدام محکوم شدند. در زمان اجرای حکم یکی از رهبران این جنبش هشت ساعت کار را در پای چوبه اعدام فریاد کشید: " این صدایی را که امروز به ناحق خاموش می کنید، روزی در تمامی جهان طنین انداز خواهد شد. " سه سال پس از این واقعه با تلاش و مبارزه کارگران و تنی چند از وکلای هوادار طبقه کارگر در یکی از دادگاه های فرانسه، حقانیت کارگران شیکاگو و رهبران آنان اثبات شد و حکم برائت کارگران اعتصابی صادر گردید. از آن پس روز اول ماه مه به عنوان روز جهانی کارگر و جنبش هشت ساعت کار نامگذاری شد. با اینکه 120 سال از آن تاریخ می گذرد هنوز در کشور ما و شاید در بسیاری از کشورهای دیگر توسط کارفرمایان به شکل ظاهراً قانونی، هشت ساعت کار رعایت نمی شود. بطوریکه حقوق مادی کار یعنی دستمزد هشت ساعت کار، تا حد ممکن کم تعیین می گردد تا تامین هزینه های زندگی یک کارگر نباشد و کارگر مجبور شود به اضافه کاری روی بیاورد. و اجبارا ساعت کار از هشت ساعت به راحتی به 12 ساعت کشیده شود که باز هم در این 12 ساعت کار طاقت فرسا نیز کارگر تامین نمی شود. این حربه کارفرمایان 2 هدف را دنبال میکند، 1) مزد کمتری داده شده است 2) از یک کارگر به اندازه دو کارگر بهره برده.

 از دیگر موارد اجرایی حقوق کار می توان از بازرسی کار – دادرسی کار- هیات های حل اختلاف نام برد که در نبود سندیکاهای کارگری مفهوم و محتوای خود را از دست می دهند. بازرسی کار به معنای آن است که آیا حقوق کار در مورد کارگران رعایت و اجرا می شود یا نه؟ و اگر چنانچه کارگری در این مورد اعتراض دارد و با کارفرما در مورد اجرا نشدن حقوق کار اختلاف پیدا می کند، مسئله توسط سندیکا بررسی و به دادرسی کار کشیده می شود، و اگر باز هم اعتراضی از هر دو طرف در مورد رای صادر شده وجود دارد به هیات های حل اختلاف که سه نفر نماینده کارگران، سه نفر نماینده کارفرما و سه نفر نمایندگان دولت شامل نماینده وزیر دادگستری، نماینده وزیر کار و نماینده وزیر کشور است به موضوع رسیدگی و رای نهایی صادر خواهد شد و در جهت اجرایی شدن به دادگستری احاله می شود. شوراهای حل اختلاف یکی از اجزای مهم حقوق کار شمرده می شود.

 کارگران باید بدانند که برای رسیدن به یک حقوق کار حقیقی هیچ راهی جز متحد شدن در سندیکاهای کارگری را ندارند.

 بعد از بسته شدن غیر قانونی سندیکاها در سال 1362 ، اکنون بیست و چهار سال است که نیروی کار ایران بدون هیچگونه تشکل واقعی در پی گیری حقوق حقه خود، به مراتب عقب مانده تر از سایر نیروهای کارگری در جهان قرار دارد.

 اکنون ما کارگران برای بدست آوردن و اجرایی شدن حقوق کار و حفظ و توسعه آن هیچ راهی جز متحد شدن و متشکل شدن در سندیکاهای کارگری خویش نداریم.

 در تدوین قانون کار، حداقل حقوق، تنظیم یا تصویب هر آیین نامه و اصلاحیه و دیگر مسائل مربوط به امور کارگری، می باید نمایندگان رسمی ما، که همانا سندیکاهای کارگری هستند، حضوری فعال و موثر داشته باشند 

کارگران!

 مهم ترین مسئله ای که در حال حاضر پیش روی ما قرار دارد و کلیدی ترین مسئله هم به شمار می رود، مبارزه و تلاش برای برپایی و به رسمیت شناساندن سندیکاهای کارگری است.

 

کارگر متحد همه چیز، کارگر متفرق هیچ چیز

 

گزیده ای از مقاله جواد مهران گهر،مسئول کمیسیون آموزش هیئت موسسان سندیکاهای کارگری

 

بازگشت به صفحه نخست                                   

Free Web Counters & Statistics