نویدنو:11/05/1386                                                                     صفحه قابل چاپ است

بازتعريف اصول‌گرايي مهم‌ترين چالش احزاب اصول‌گرا

 

سرمايه- فرزانه آئيني: عدم توافق بر‌‌سر تعريف مشخص از اصول‌گرايي مانع از وحدت اصول‌گرايان سنتي با هم‌طيفان جوانشان مي‌شود.

اصول‌گرايان در حالي با شعار ائتلاف حداكثري در قالب جبهة متحد اصول‌گرايي خود را براي انتخابات مجلس هشتم آماده مي‌كنند كه زمزمه‌هاي انشعاب و شفاف بين اين جريان واضح‌تر از انتخابات پيشين به گوش مي‌رسد.

چهار مليت مشخص يعني اصول‌گرايان سنتي، حاميان دولت، اصول‌گرايان مستقل و آبادگران جوان در حال حاضر تاثيرگذارترين مليت‌هاي اين جريان هستند.

اگرچه طيف اصول‌گرايان سنتي اكثريت احزاب اصول‌گرا را تحت پوشش قرار مي‌دهد اما سه گروه ديگر اين جريان تازه‌نفس‌تر و فعال‌تر از اكثريت هم فكر خود وارد صحنة انتخابات شده‌اند.

اين امر سبب شده است تا اصول‌گرايان سنتي كه در واقع نقش پدر جريان اصول‌گرايان را برعهده دارند به فكر راه چاره‌اي براي جذب و همپوشاني اصول‌گرايان تازه نفس بيفتند و به نيت رسيدن به وحدت و ائتلاف حداكثري در انتخابات با تشكيل كميتة شش نفره به رايزني با اصول‌گرايان جوان بپردازند، اين در حالي است كه اصول‌گرايان تازه نفس اين جريان جداي از رويه انتخاباتي همفكران سنتي خود و بحث انتخابات اعلام مي‌كنند كه اصول‌گرايي نياز به باز تعريف دارد. اين دسته از اصول‌گرايان معتقدند اصول‌گرايان سنتي، دايرة اصول‌گرايي را محصور و تنگ كرده‌اند، بنابراين براي رهايي از اين شرايط بايد اصول‌گرايي را در چارچوب 10 اصل اصول‌گرايي و جداي از تعصبات جناحي و فكري مجددا تعريف كرد.

پيش از اين سعيد ابوطالب، عضو هيات موسس جريان اصول‌گرايان مستقل با اشاره به تشكيل جبهة متحد اصولگرايي و ماموريت شش نمايندة اين جبهه براي رايزني با ديگر گروه‌هاي اصول‌گرا گفت:«اين برنامه‌ها متعلق به زمان قرون وسطي است و تاريخ مصرف آن‌ها گذشته است.»

نمايندة تهران با بيان اين‌كه «اصول‌گرايان در مباني اصول با يكديگر هم‌عقيده هستند»، ادامه داد:«متاسفانه اين روزها اصول‌گرايي و اصول‌گرا بودن تعريف متعددي را به خود اختصاص داده است كه خيلي از آن‌ها از تعريف مقام معظم رهبري دربارة اصول‌گرايي متفاوت است.»

وي تاكيد كرد:«براي رسيدن به وحدت و همچنين تشكيل ائتلاف حداكثري اصول‌گرايان نيازمند باز تعريف است چرا كه گروه‌هاي مختلف اصول‌گرا اين روزها در يك قالب واحد نمي‌توانند با يكديگر متحد شوند.»

از سوي ديگر عماد افروغ چهرة شاخص جناح اصول‌گرايي و عضو هيات موسس جريان اصول‌گرايان مستقل اين روزها خيل عظيمي از اصول‌گرايان را مورد انتقاد قرارداده و مكررا اعلام مي‌كند كه اصول‌گرايي از اصول انقلابي خود فاصله گرفته است.

افروغ معتقد است به دليل عدم وجود تعريف واحد و مشخص از اصول‌گرايي گروه‌هايي فرصت‌طلب از نام اين جريان استفاده كرده و مسايل و اعتقادات و اصول ديني و انقلابي اين اصول‌گرايان را زير سوال برده‌اند.

در همين راستا حسن بيادي، سخنگوي آبادگران جوان نيز چندي پيش با اعتراض نسبت به عملكرد جديد اصول‌گرايان سنتي براي شركت در انتخابات مجلس هشتم گفت:«برخي از اصول‌گرايان قصد دارند اصول‌گرايي را در انحصار خود درآورند و هر روز دايرة اصولگرايي را كوچك‌تر مي‌كنند.»

اين در حالي است كه اصول‌گرايان سنتي چون جبهة پيروان خط امام و رهبري، جمعيت  ايثارگران انقلاب و حزب موتلفة اسلامي همچنان تاكيد دارند اصول‌گرايان بر سر اصول اوليه خود وحدت نظر دارند و اگر اختلاف بين هم طيف آن‌ها ديده مي‌شود تنها اختلاف سليقه‌اي جزيي است كه در نهايت موجب رشد اين جريان خواهد شد.

در همين راستا حسن غفوري‌فرد، عضو شوراي مركزي حزب موتلفة اسلامي با تاكيد بر اين‌كه «تعريف اصول‌گرايي سهل و ممتنع است»، گفت:«تعريف اصول‌گرايي در عين حال كه كاملا مشخص است اما بيان آن مشكل است.» عضو شوراي مركزي حزب موتلفه ادامه داد:«اصول‌گرايي يعني تمسك به اصول قانون اساسي و اصول نوشته شده يا نانوشتة انقلاب اسلامي است.»

وي افزود: «با توجه به اين اصل‌ها، معناي اصول‌گرايي كاملا روشن است اما اين‌كه نياز به بازتعريف، مصداق اصول‌گرايي باشد مي‌تواند در هر زمان صورت گيرد.»

 غفوري‌فرد گفت: «بازتعريف مصداق اصول‌گرايي در بسياري از موارد مثل ارتباطات خارجي نظام و ارتباط با آمريكايي‌ها صورت گرفته است.» 

وي با تاكيد بر اين‌كه «اصول، اصول‌گرايي ثابتند و از ارزش‌هاي انقلاب و اسلام سرچشمه مي‌گيرند» ‌ادامه داد: «بنابراين ادعاي برخي آقايان براي بازتعريف اصول‌گرايي بايد در ساختار داخلي و درون سازمان تحليل شود.»

نمايندة تهران افزود: «چنددستگي بين اصول‌گرايان را به هيچ‌وجه انشعاب نمي‌دانم بلكه معتقدم اين‌ها اختلاف سلايق است كه بايد با آن‌ها برخورد كرد و آن‌ها را به چالش كشيد و در صورت نياز به آن‌ها پاسخ داد چرا كه در مواردي اين چالش‌ها اسباب رشد احزاب را فراهم مي‌كنند.»

لطف‌الله فروزنده، دبيركل جمعيت ايثارگران انقلاب نيز با تاكيد بر اين‌كه «اصول‌گرايان در مباني با هم مشترك هستند» گفت: «طبق فرمودة مقام معظم رهبري اصول‌گرايي يعني ساده‌زيستي، كارآمدي و پذيرش قانون اساسي است.»

دبيركل جمعيت ايثارگران انقلاب ادامه داد: «وجود اختلاف در جريان‌هاي مختلف اصول‌گرايي، طبيعي است چرا كه اين جريان يك جريان گسترده و عظيم است و وجود اختلاف براي حركت و رشد اين جناح نياز است.»

فروزنده با بيان اين‌كه حقيقت اصول‌گرايي واحد است، افزود: «اين‌كه برخي از افراد اصول‌گرا خواستار بازنگري تعريف اصول‌گرايي هستند به معني ايجاد فاصله بين اصول‌گرايان از اصول آن‌ها نيست بلكه يك اختلاف ديدگاه است كه لازمة پويا بودن يك مكتب زنده است.»

وي گفت: «اين اختلاف‌نظر نتيجة زنده بودن و فعال بودن سازمان است كه در نهايت باعث ارتقاء سازمان مي‌شود.»

اين در حالي است كه اصول‌گرايان جوان‌تر بر لازمة بازنگري تعريف اصول‌گرايي تاكيد مي‌كنند.

در همين راستا محمدعلي رامين، دبير كميتة سياسي ائتلاف حاميان دولت گفت: «اگر عملكرد افراد يا گروه‌هايي كه در حدود يك واژة متعارض با مفهوم آحاد نظر آن رويه باشد، بازتعريف آن اصطلاح ضروري مي‌شود.»

رامين ادامه داد: «گاهي وقت‌ها برداشت‌هاي متفاوت در ميان مدعيان يك واژة عقيدتي يا سياسي از گرايشات گروهي آن‌ها ضروري است كه در اين صورت نيز بازتعريف آن كليد واژه، اهميت پيدا مي‌كند.»

وي در پاسخ به اين‌كه «آيا چنددستگي اصول‌گرايان ناشي از تعاريف متعدد آن‌ها از اصول‌گرايي است؟» گفت: «معمولا زماني كه رفتار برخي از اشخاص و گروه‌هاي سياسي كه مدعي يك تعبير سياسي يا عقيدتي هستند، درصدد به‌كارگيري آن تعبير براي خود برمي‌آيند.»

دبير كميتة سياسي ائتلاف حاميان دولت افزود: «بنابراين چنانچه رفتار آن ها با برداشت عمومي جامعه متفاوت باشد باعث ايجاد تعارض در افكار عمومي و تضاد در يكپارچگي و همبستگي در ميان مدعيان مي‌شود.»

وي ادامه داد: «البته كساني كه به‌خاطر برخي اختلاف‌سليقه‌ها به كليت جريان اصول‌گرايي اعتراض مي‌كنند، معمولا آسيبي كه به آن جناح وارد مي‌كنند بسيار گسترده‌تر از نواقصي است كه به‌خاطر آن دست به اعتراض زده‌اند.»

رامين گفت: «به‌نظر مي‌رسد، تشديد گروه‌گرايي در ميان جبهة متحد اصول‌گرايي بيش از آن‌كه يك مشكل دروني باشد، خط‌مشي مخالفان اصول‌گرايي و اسلام و انقلاب است، يعني اين‌كه چه بسا افرادي بيرون از اين روية اصول‌گرايي را به سوي نوعي فرسايش نيروهاي يكديگر سوق دهند.»

دبير كميتة سياسي حاميان دولت تصريح كرد: «البته بنده مدعي نيستم كه همة كساني كه خود را اصول‌گرا مي‌نامند، رفتار و منش اصول‌گرايي را رعايت مي‌كنند اما معتقدم اگر رهنمودهاي مقام معظم رهبري را در جريان اصول‌گرايي مدنظر قرار دهيم قطعا همگرايي در اين جريان، گسترده‌تر از واگرايي و تشتت در درون مجموعه خواهد شد.»

اگرچه اصول‌گرايان جوان بر باز تعريف جريان اصول‌گرايي تأكيد مي‌ورزند و اعتقاد دارند تنها راه‌حل اختلافات ايجاد شده بين جريان اصول‌گرايي رسيدن به تعريف واحد از اصول‌گرايي است اما كهنه‌كاران اين جريان همچنان معتقدند اين مباحث اختلاف سليقه بين احزاب است كه موجب رشد اين جريان خواهد شد.

 حال بايد ديد كه اين اختلاف سليقه در انتخابات مجلس هشتم موجب رشد خواهد شد يا اين‌كه تبعات منفي ناشي از عدم ائتلاف آن چون انتخابات24 آذر ماه گذشته، دامن اصول‌گرايان را خواهد گرفت.

اراية تعريف مشخص از اصول‌گرايي كه اكنون به چالش اساسي اين طيف بدل شده، يكي از اساسي ترين ايراداتي بود كه به اصلاح طلبان وارد مي‌كردند.

 

واکنش ها به نطق افروغ

پدرخوانده ها عامل ناکامي اصولگرايان

گروه سياسي، صبا آذر پيک؛ نطق عماد افروغ در مجلس واکنش هايي را به دنبال داشت به خصوص اينکه افروغ برخلاف وعده اش در نطق خود از بيان مصاديقي که در گفت وگو با رسانه ها وعده افشاي کامل آنها را داده بود خودداري کرد و سبب شد تا در راهرورهاي مجلس واکنش هاي متفاوتي نسبت به نطق وي صورت بگيرد.

اميدوار رضايي نماينده مسجدسليمان و عضو فراکسيون وفاق در واکنش به اين سوال که نطق افروغ تا چه ميزان ستون هاي مصلحت گرايان اصولگرا را لرزانده، گفت؛«تعدادي از دوستان اصولگرا به مصلحت بيشتر بها مي دهند. گرچه مصلحت امر مهمي است اما ديده مي شود بعضي دوستان بيشتر ترجيح مي دهند تمام مسائل را در سايه مصلحت گرايي رفع کنند. آقاي افروغ تاکنون در بيان تعدادي از مصلحت هاي تلخ و گزنده موفق بوده اند.»

رضايي دلايل بعضي از مصلحت انديشي هاي افروغ بر نطق خود را اين طور عنوان مي کند که به مصلحت نيست که طرفدار مصلحت مطلق يا حقيقت مطلق در شرايط کنوني سياسي بود. «البته به مصلحت نمي دانم که افروغ صحبت نکند يا در ميان برخي از نقادي هايي که ممکن است منافع بسياري را به خطر بيندازد، دچار تنگ نظري و محروميت شود.»اين عضو فراکسيون وفاق و کارآمدي با اشاره به اينکه انتظار از نطق مجلس بيان ضررهاي ناشي از سيستم پدرخواندگي در جناح راست بود، دليل چنين توقعي را فضاي سنگين پدرخواندگي هاي کنوني عنوان کرد؛«به تمام کساني که سابقه تعهد و تخصص دارند، ثابت شده اينقدر واهمه و ترس از نقادي سرانجام به ضرر يک جناح تمام خواهد شد.» البته حسن سبحاني يکي از هم فراکسيوني هاي افروغ که نقش بسياري در شکل دهي نقادي هاي وي دارد، در توجيه خودسانسوري رئيس اين فراکسيون مي گويد؛«مصاديق مسکوت گذاشته شده به خاطر مصلحت نظام جمهوري اسلامي است زيرا در برابر مصالح کلان گاه به جايي مي رسيم که ممکن است نقاد تشخيص دهد مطلبي را نگويد.» اين عضو فراکسيون اصولگرايان مستقل يکي ديگر از دلايل کنار نرفتن پرده هاي مصلحت گرايي اصولگرايان و مطرح نشدن مصاديق سهم خواهي تعدادي از افراد اين جناح را کمبود وقت براي بيان نطق افروغ عنوان کرد؛«گاهي گفتن مطلب بيشتر به جاي به سراغ مصاديق رفتن، بيشتر در موثر بودن پيامي که قرار بوده به مردم منتقل شود، مفيد خواهد بود.» بدين ترتيب سبحاني نتيجه گرفت که افروغ نقاد درون گفتماني جناح راست دچار خودسانسوري نشده است. افروغ براي بيان نطق ديروز خود علاوه بر 10 دقيقه وقت قانوني 3 دقيقه از وقت نطق يکي ديگر از اعضاي فراکسيون مستقل را هم گرفت که نتيجه آن 13 دقيقه نطق بود که وي به جز «يک» پاراگراف تمام متن تايپي نطقش را در فضاي آرام مجلس ايراد کرد.

سکوت مطلق غالب بر صحن علني مجلس در مدت زمان ايراد اين نطق در تاريخ مجلس هفتم کم سابقه بود.

گرچه نمايندگان حدود 2 دقيقه اول بي توجه به نطق افروغ مشغول قدم زدن در راهروها بودند و تعدادي از آنها بر روي صندلي هاي شان حضور نداشتند اما با اوج گرفتن لحن نقادانه وي و اشاره هاي غيرمستقيم به بعضي تخريب چهره ها از سوي بدنه اصولگرا سبب شد تا سکوت سنگيني در مجلس حکمفرما شود، چنانچه تمام نمايندگان بدون استثنا در صندلي هاي خود نشسته و بدون هيچ زمزمه يي مشغول شنيدن آن بودند. با اين وجود تعدادي از مهره هاي اصلي اصولگرايان مجلس در راهروهاي مجلس در برابر سوال خبرنگاران نسبت به تبعات منفي اين نطق در جبهه راست، عنوان مي کردند که اصلاً نطق را نشنيده اند.

الياس نادران با وجود اصرار خبرنگاران تنها به اين گفته اکتفا کرد که نطق افروغ را به طور کامل نشنيده است. احمد توکلي حاضر به پاسخگويي در مورد تاثيرات اين نطق نشد.

گرچه رئيس مجلس در روز گذشته عنوان کرد که منظور نطق هاي نقادانه افروغ، هيات رئيسه مجلس بوده و اگر کسي از اين نطق ها برنجد آنها هستند، اما در گفت وگو با خبرنگاران در برابر اين سوال که آيا خون اصولگرايان از نطق افروغ به جوش آمده اين سوال را به خاطر جهت گيري سياسي بي پاسخ گذاشت و باهنر که گفته مي شود يکي از مخاطبان اصلي نقدهاي افروغ است، تنها به اين پاسخ اکتفا کرد که جبهه متحد اصولگرايي برخلاف برخي اظهارنظرها مورد قبول تمام جريانات بوده و خبري از سهم خواهي نيست. بزرگيان هم که پيش از اين در دو اظهارنظر جنجالي يک بار عنوان کرده بود که «افروغ زنگ خطر اصولگرايان را به صدا درآورده و البته اصولگرايان بلد هستند چگونه زنگ خطرهاي شان را خاموش کنند» و بار ديگر هم تاکيد کرده بود که افروغ را مي توان ملزم به خاموشي کرد، روز گذشته به يکباره بدون هيچ گونه واکنش نسبت به نطق افروغ در پاسخ به اعتماد تنها گفت؛«صلاح نمي دانم مسائل درون جناحي را رسانه يي کنم. نطق آقاي افروغ چه خوب و چه بد يک مساله درون جناحي اصولگرايان است که در درون جناح حل و فصل مي شود.» اظهارات بزرگيان و نحوه پاسخ توکلي و نادران از بزرگان اصولگراي مجلس هفتم اين سوال را به اذهان متبادر مي کند که آيا جناح راست توانسته زنگ خطر خود را خاموش کند؟ آيا نطق افروغ با تمام مصلحت هاي خاص خودش همچنان عاملي براي نمايان شدن شکاف هاي عميق جناح راست است؟ سوالاتي که به يقين زمان به خوبي اثبات خواهد کرد که علم نقادي افروغ تا چه دوره يي تاب برافراشته بودن خواهد داشت و جناح راست تا چه دوره يي بايد از افشاي پشت پرده هاي اين نقاد اصولگرا در هراس باشد.

البته اسماعيل گرامي مقدم از اعضاي فراکسيون اقليت معتقد است که افروغ در بخش دوم نطق خود در قالب حمله به جناح اصولگرا، مباحث را کلي مطرح کرده و از بازگو کردن مصاديق خودداري کرده که با آنچه خواست پدرخوانده هاي مجلس بود، مطابقت داشت؛ «ايشان مي توانست به سهم خواهي هاي اصولگرايان که از گرفتن چند وزير تا سهم هاي بسيار بزرگ تر ادامه دارد، اشاره هاي صريحي کند اما شاهد هستيم که به جبران چنين ضعف هايي در نطق ، وي حمله به اصلاح طلبان را در بخش اول سخنانش قرار مي دهد.

البته از نگاه گرامي مقدم هيچ يک از نقادي هاي افروغ نسبت به اصلاح طلبان جزئي و مصداقي نبوده و تصور مي شود تنها براي خالي نبودن عريضه، بخش اول نطق خود را به تخريب اصلاح طلبان اختصاص داد تا اين سوال در اذهان فراموش شود که چرا افروغ پرده هاي مصلحت را با نگاه نقادانه اش کنار نزد؟»

 

بازگشت به صفحه نخست                                   

Free Web Counters & Statistics