 |
تاثيرات محتمل افتتاح مجتمع آب سنگين اراك بر تصميم‌گيرى شوراى امنيت
نویدنو:07/6/1385
تاثيرات محتمل افتتاح مجتمع آب سنگين اراك بر تصميم‌گيرى شوراى امنيت
گفتگو با احمد شيرزاد
صداى آلمان:سه روز بيشتر به مهلت تعيين‌شده از سوى
شوراى امنيت سازمان ملل متحد براى ايران جهت پايان دادن به تمام فعاليتهاى
هسته‌اى‌اش باقى نمانده است. اين در حالى‌ست كه نه تنها مقامات بلندپايه
جمهورى اسلامى ايران بر تداوم روند غنى‌سازى تاكيد مى‌كنند، بلكه افتتاح
مجتمع آب سنگين اراك نيز به يكى از موضوعات ديگر محافل غربى تبديل شده است.
برخى از كارشناسان و تحليلگران سياسى معتقدند كه اين امر بر تصميم‌گيرى
شوراى امنيت در رابطه با پرونده هسته‌اى ايران، در روز
۳۱ اوت (۹
شهريور) بى‌تاثير نخواهد بود. در همين زمينه، دكتر احمد شيرزاد نماينده
پيشين مجلس و عضو شوراى مركزى جبهه مشاركت، به پرسش‌هاى ما پاسخ داده است.
مصاحبه‌گر: بهنام باوندپور
دكتر شيرزاد، گويا هفته‌ى گذشته يك هفته‌ى فشرده‌ى هسته‌اى براى ايران بود.
از يك طرف مجتمع آب سنگين اراك كه هم مى‌تواند مصارف نظامى و هم غير نظامى
داشته باشد، افتتاح شد و از سويى ديگر، هم رييس‌جمهور آقاى احمدى‌نژاد و هم
دبير شوراى عالى امنيت ملى آقاى لاريجانى بر تداوم فعاليتهاى هسته‌اى
ايران و غنى‌سازى اورانيوم تأكيد كردند. نايب رييس كميسيون امنيت ملى مجلس
هم از غنى‌سازى در حد ۹
درصد در آينده‌ى نزديك خبر داد. مجموع اين مسائل به نظر شما چه تأثيرى بر
تصميم‌گيرى شوراى امنيت در نهم شهريور، يعنى سه روز ديگر دارد؟
احمد شيرزاد: آب سنگين به خودى خود يك محصول هسته‌اى نيست، بلكه شايد بتوان
گفت به نوعى كاتاليزورى است كه در فرايند واكنش‌هاى هسته‌اى به كار برده
مى‌شود. آب سنگين به تنهايى به هيچ دردى نمى‌‌خورد، وقتى مورد استفاده قرار
مى‌گيرد كه راكتور آب سنگينى هم وجود داشته باشد كه اين در آنجا استفاده
بشود. در حال حاضر در زمينه‌ى ساخت راكتور آب سنگين اراك كار جدى نشده و
كنار گذاشتن برنامه‌ى توليد اين راكتور يكى از خواسته‌هاى سه‌گا‌نه‌ى آژانس
بين‌المللى انرژى اتمى در سال گذشته بود. در واقع اگر ايران بخواهد اين طرح
را آغاز بكند، خاطى يكى از بندهاى آن قطعنامه تلقى خواهد شد.
به نظر شما مجموع اين مسائل با توجه به همين مسئله‌اى هم كه اشاره فرموديد
كه آژانس توقف ساخت اين راكتور را خواستار شده و از طرف ديگر تأكيد مقامات
عالى‌رتبه‌ى جمهورى اسلامى بر تداوم غنى‌سازى اورانيوم چه تأثيرى مى‌تواند
بر تصميم‌گيرى شوراى امنيت در سه روز آينده داشته باشد؟
احمد شيرزاد: اينكه الان يك مراسمى گذاشته شد و آغاز به كار آن جشن گرفته
شد، فكر مى‌كنم، بيشتر يك نوع برنامه‌ريزى تبليغاتى و سياسى دولت بوده،
وگرنه به لحاظ آماده بودن اين كارخانه، رويداد جديدى اتفاق نيافتاده است.
نمايندگان پارلمان اسراييل با اين ادعا كه افتتاح مجتمع آب سنگين اراك
مى‌تواند منجر به دستيابى ايران به سلاح هسته‌اى بشود، از دولت اين كشور
خواسته‌اند كه آماده‌ى حمله‌ى نظامى به ايران بشود. به نظر شما اين نوع
تهديدها را تا چه حدى بايد جدى گرفت؟
احمد شيرزاد: من فكر مى‌كنم اين يك نوع بزرگ‌نمايى در خارج از ايران است
نسبت به تهديدآميز بودن كارهايى كه اينجا انجام شده. البته اگر بنا و ساخت
آن راكتور آغاز بشود، مى‌تواند يك علامت خيلى جدىترى باشد، ولى در حد
كارخانه‌ى آب سنگين اصلا اين موضوع خطرناكى نيست. افتتاح اين كارخانه و
مراسمى كه گذاشته شد، خبرهايى كه پخش شد، بيشتر از اين جنبه براى حكومت
ايران مهم است كه نشان بدهد در عزم خودش براى توسعه‌ى فناورى هسته‌اى مصمم
است و در اين زمينه به سادگى كوتاه نمى‌آيد.
بعضى از كارشناس‌ها معتقدند كه ايران با افتتاح مجتمع آب سنگين اراك،
مى‌خواهد پيش از مواجه شدن با تحريم احتمالى اقتصادى نشان بدهد كه به
چرخه‌ى كامل هسته‌اى رسيده است. نظر شما در اين خصوص چيست؟
احمد شيرزاد: اين نكته‌ى خيلى مهمى است. پروژه‌ى اراك كلا از آن چرخه‌ى
توليد سوخت كه معمولا در ايران صحبتش را مى‌كنند كنار است، يعنى يك پروژه‌ى
مستقلى است. حد موفقيتش فقط در حد توليد آب سنگين است. اين اقدامى نيست كه
بگوييم دارد آن چرخه را تكميل مى‌كند، بلكه به خودى خود يك پروژه‌ى متفاوتى
است كه ايران دنبال مى‌كرده و الان قطعا با اين برنامه‌هايى كه انجام شده،
مى‌خواهد نشان بدهد كه در دنبال كردن آن پروژه هم مصر است.
حالا در خصوص تأكيد مقامات بلند‌پايه‌ى جمهورى اسلامى ايران بر تداوم
غنى‌سازى اورانيوم و تداوم فعاليتهاى هسته‌اى ايران نظرتان چيست؟ اين
مسئله چه تأثيرى مى‌تواند در تصميم‌گيرى شوراى امنيت در سه روز آينده
داشته باشد؟
احمد شيرزاد: شوراى امنيت در قطعنامه‌ى ۱۶۹۶
خود از ايران خواسته كه غنى‌سازى را معلق و در واقع به قطعنامه‌ى قبلى
آژانس عمل بكند كه يك بخش ديگرش هم كنار گذاشتن پروژه‌ى آب سنگين است.
نكته‌ى خيلى مهم اين است كه قطعنامه‌ى آژانس در مورد پروژه‌ى راكتور
تحقيقاتى اراك سخت‌گيرانه‌تر برخورد كرده. بنابراين به احتمال زياد وقتى كه
شوراى امنيت مجددا تشكيل جلسه بدهد، از دبير كل آژانس آقاى البرادعى
خواهد خواست كه در مورد اينكه آيا ايران به اين خواسته‌ها عمل كرده يا
نكرده به شورا گزارش بدهد. من بعيد مى‌دانم كه در جلسه‌ى آتى شوراى امنيت
تصميم‌گيرى عليه ايران خاصى شود.
اگر بخواهيم خلاصه كنيم، آيا از نظر شما در نهم شهريور ماه يعنى سه روز
ديگر، شوراى امنيت به احتمال زياد مسئله‌ى تحريم اقتصادى عليه ايران را هر
چند محدود مطرح نخواهد كردد؟
احمد شيرزاد: بايد قطعا اين گزارش‌ها برسد، يعنى تخطى ايران از قطعنامه‌ى
قبلى بايد احراز بشود، اگر بخواهد تصميمى گرفته شود مبنى بر تحريم ايران،
ولى به هر حال آنچه كه مسلم است، در پايان آن ضرب‌الاجل قبلى زمانى طول
خواهد كشيد تا گزارش‌هاى مبنى بر تخطى ايران از آن قطعنامه به سازمان ملل
واصل بشود.
حالا اگر ايران كماكان بر غنى‌سازى اورانيوم تأكيد بكند، در نشست آتى شوراى
امنيت باز به نظر شما مسئله‌ى تحريم اقتصادى ايران مطرح نخواهد شد؟
احمد شيرزاد: اين احتمال وجود دارد، ولى اگر ما حوادث چهارـ پنج ماه اخير
را بخواهيم در آينده امتداد بدهيم، به نظر مى‌رسد كه قدرت‌هاى جهانى بخصوص
آمريكا و اروپا خيلى نمى‌خواهند، عجولانه وارد اين داستان بشوند، اما اينكه
در ادامه‌ى اين مسير بحث تحريم‌هاى ايران مطرح خواهد شد، به نظر مى‌آيد كه
شواهد همين را تأييد بكند.