|
نویدنو 18/11/1397
به مناسبت
شصتمین سالگرد انقلاب کوبا
زنده
باد کوبای انقلابی ، دموکراتیک و سوسیالیستی
مسعود امیدی
کوبا نمادی از تلاش آگاهانه و ارادی جامعه بشری برای ایجاد جامعه‌ای
انسان‌محور به جای جامعه‌ی سود‌محور سرمایه د‌اری است. این تلاش تنها
به دنبال یک انقلاب ملی و دموکراتیک و با جهت‌گیری سوسیالیستی در کوبا
امکان‌پذیر گردید. در هیچ‌یک از کشورهای حوزهی کارائیب و نیز در هیچ
جای دیگری در جهان برای هیچ کشوری در محاصرهی شدید امپریالیسم آمریکا
و صدها توطئه‌ی براندازی و ترور از سوی این کشور ، دستیابی به چنین
نرخی از پیشرفت و توسعه در حوزه عدالت اجتماعی و شاخصهای توسعهی
انسانی چون بهداشت و درمان و آموزش نه تنها رخ‌نداده است بلکه تصور آن
نیز ناممکن است. علت اساسی آن را باید در رهبری و سیستم انقلابی و
مردمی کوبا و مشارکت گسترده‌ی مردمی این کشور در اداره‌ی امور جامعه
جستجو کرد .
دستاوردهای انقلابی از جمله نظام بهداشت و درمان کوبا را نمی‌توان به
صورت مجزا و بدون ارتباط با نظام اقتصادی-اجتماعی و ارزش‌های بنیادین
نهادینه‌شده در نظام سیاسی و مدیریتی این کشور در چارچوب یک سیستم
اقتصادی- اجتماعی مبتنی بر توسعهی انسانی (سوسیالیستی) مورد بررسی
قرار داد .
آنچه که دستاوردهای کوبا را در حوزهی خدمات اجتماعی چون بهداشت و
درمان و آموزش قابل توجه می‌کند، شرایط اقتصادی و سیاسی این کشور و
دستیابی به این پیشرفت‌ها در شرایط محاصرهی اقتصادی طی چند دهه‌ی
گذشته است. گرچه کمک‌های شوروی به کوبا حقیقت غیرقابل‌انکاری بوده که
در پیشرفت‌های کوبا در این زمینه نقش مهمی داشت اما پس از دوران شوروی
نیز این دستاوردها و پیشرفت‌ها همچنان تداوم یافته و توسعه پیدا کرده
است.
هیچ‌یک از کشورهای منطقه‌ی کارائیب در شرایط اقتصادی قابل‌مقایسه با
کوبا که مانند این کشور چند دهه تحت فشار تحریم آمریکا نیز نبوده اند،
( همچنین در هیچ جای دیگر جهان) از شاخصهای بهداشتی و درمانی قابل
مقایسه با این کشور برخوردار نیستند. موضوع به هیچ وجه به بهداشت و
درمان هم محدود نمی‌شود. در حوزهی آموزش نیز چنین بوده است.
اطلاعات پژوهشی مختلف گواه آن هستند که درحالی‌که صدها میلیون کودک کار
در جهان وجود دارد، کوبا کودک کار ندارد. شهروندان کوبا در کوتاه‌ترین
فاصله از محل زندگی‌شان به امکانات رایگان بهداشتی‌ودرمانی دسترسی
دارند. دولت کوبا توانسته است بی‌سوادی را در این کشور ریشه‌کن کند.
زنان کوبایی از مراقبت‌های رایگان پزشکی در هنگام بارداری و ماه‌ها پیش
از زایمان برخوردار هستند. سالخوردگان کوبایی نیز از مراقبت‌های ویژه‌ی
رایگان برخوردارند.
بعلاوه فقط مردم کوبا نیستند که از این پیشرفت‌ها در سطح عالی بهره‌مند
شده‌اند . کمک‌های بهداشتی و درمانی کوبا در نقاط مختلف جهان و به‌ویژه
در کشورهای قاره‌ی آفریقا به بسیاری از مردم محروم و فقیر این کشورها
یاری رسانده و به همین دلیل نیز جوایز ارزشمندی را از سازمان بهداشت
جهانی دریافت کرده است. اما پرسش اساسی این است که کوبا به عنوان
جزیره‌ای در نزدیکی خاک آمریکا که بیش از 50 سال تحت شدیدترین
تحریم‌های اقتصادی بوده است، چگونه توانسته است به این پیشرفت‌ها
دست‌یابد؟
طرفداران و شیفتگان حقوق بشر و دموکراسی آمریکایی نیز به خوبی می‌دانند
که بزرگترین مانع پیش روی دولت و مردم انقلابی کوبا در مسیر دستیابی به
این دستاوردهای درخشان، همین باصطلاح دموکراسی آمریکایی بوده است .
مقایسه‌ی کارنامه‌ی درخشان کوبا که حجم اقتصاد و درآمد ملی آن قابل
مقایسه با آمریکا نیست، در حوزه‌های توسعهی انسانی چه در داخل این
کشور و چه در سطح جهان با کارنامه‌ی جنایت‌بار امپریالیسم آمریکا در
نقاط مختلف جهان که با ده‌ها کودتا و مداخله به منظور غارت همراه بوده
است، آیا بهترین گواه برماندگاری و پویایی سیستم انقلابی و سوسیالیستی
کوبا و میرایی امپریالیسم آمریکا نیست؟
پیشرفت های کوبای فاقد صادرات نفت و تحت دهه‌ها محاصره می‌تواند در
بردارنده‌ی درس‌های مهمی برای جوامعی چون جامعه‌ی ما (ایران) و راهگشای
چگونگی مقابله با تحریم و پیشرفت در مسیر توسعهی اجتماعی و انسانی نیز
باشد. اما مسئله‌ی اساسی این است که آیا جامعه‌ی ما از بستر اجتماعی-
اقتصادی و ساختار سیاسی - حقوقی و سایر شرایط مناسب برای بهره‌گیری از
تجارب کوبا برخوردار است؟
دستاوردهای سیستم بهداشتی کوبا نتیجه‌ی تعهد سیاسی بالای دولت کوبا
برای تأمین نیازهای اولیه‌ی بهداشتی شهروندان، مشارکت فعال مردم در
تلاش برای تحقق‌بخشیدن به این هدف و افزایش عدالت اجتماعی و اقتصادی
است. آیا حاکمان بر کشور ما نیز چنین تعهدی را بر خود فرض کرده اند؟
آیا زمینه‌های اجتماعی- اقتصادی و سیاسی مناسب برای مشارکت مردم کشور
ما را می توان با کوبا مقایسه نمود؟
حقیقت آن است که کشورهای بسیاری تلاش کردند و می‌کنند تا از سیستم
مدیریت بهداشت و درمان در کوبا الگوبرداری کنند که اساساً در این کار
موفقیت چندانی کسب نکردند. علت اساسی آن را باید در زیرساخت‌های
اقتصادی اجتماعی و ساختار سیاسی متفاوت آنها جستجو کرد .
حقیقت آن است که اگر معنایی اجتماعی و واقعی و فراتر از تعاریف شکلی،
سطحی و روبنایی و سیاسی- حقوقی مسلط بر جوامع بورژوایی برای دموکراسی
به معنای مشارکت واقعی مردم در اداره‌ی امور جامعه قائل باشیم، کوبا را
می توان از این منظر دموکراتیک‌ترین کشور جهان دانست.
و سرانجام اینکه نمی توان از انقلاب کوبا و دستاوردهای درخشان آن سخن
گفت و یاد رهبران انقلابی و انسان‌دوستان بزرگی چون زنده‌یادها فیدل
کاسترو و ارنستو چه گوارا را گرامی نداشت و به آنها درود نفرستاد!
12 دی 97
برگرفته از فیسبوک
|
