 |
نویدنو:18/6/1385
مجلس آخرين نهادي است که از امور با خبر مي شود
"در انتخابات مربوط به دستور رهبري در مورد اصل 44 قانون اساسي، نام محمدرضا باهنر در صدر ليست فراکسيون اقليت مجلس بود. اين يعني چه؟! با اين وضعيت، کدام فراکسيون اکثريت و اقليت؟..."
اکبر اعلمي، نماينده تبريز، اسکو و آذرشهر که با برخي از نطق هاي خود در مجلس ششم خبر ساز شد و به هر حال با عبور از صافي شوراي نگهبان، بخت ورود به مجلس هفتم را نيز پيدا کرد در گفتگو با روز ضمن بيان مطلب فوق از "محدوديت هاي گسترده" براي نمايندگان در مجلس هفتم مي گويد و ضمن نقد هيات رئيسه مجلس، خاطر نشان مي کند که از ماهيت پارلمان و نقد "قدرت هاي انتصابي" در اين دوره چيزي باقي نمانده است مگر "ساختمان مجلل واقع در بهارستان که مجلس شورا نام دارد".
عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس اسلامي معتقد است که "سيستم" قرباني "دولت سايه" که پشت سر رئيس جمهور اسلامي قرار دارد شده است. او ضمن تاکيد بر "بي برنامه بودن" جريان هاي فعال در مجلس هفتم، وجود فراکسيون "اکثريت" و "اقليت" در اين مجلس را بلاموضوع دانسته و از تشکيل قريب الوقوع جرياني منتقد توسط تعدادي از "نمايندگان مستقل" خبر مي دهد که تصميم دارند "فضاي انفعال" حاکم بر مجلس را بشکنند.
آقاي اعلمي، اخيرا وزير کشور اعلام کرد حاضر است با منتقدان مورد "لايحه جامع نظام انتخابات" مناظره کند. گويا شما براي شرکت در چنين مناظره اي اعلام آمادگي کرده ايد.
بله، اين موضوع مهمي است. به همين دليل من با توجه به انتقادات جدي که به اين لايحه دارم از اين طريق آمادگي خودم را جهت برگزاري يک مناظره مستقيم از طريق صدا و سيما اعلام مي کنم . اميدوارم صدا و سيما، اين بار به عنوان يک رسانه ملي متعلق به ملت ايران و قواي سه گانه، از جمله نمايندگان ملت، در اسرع وقت زمينه لازم را براي برگزاري اين مناظره مستقيم فراهم کند.
شما به روند کار مجلس هفتم نقدهاي جدي داريد، اين نقدها چقدر در پيوند با عملکرد دولت نهم و نحوه تعامل اين مجلس با دولت است؟
آقاي احمدي نژاد به عنوان پديده اي که ظاهرا بعد از بيست و هفت سال امروز کشف شده، عطش زيادي براي روي آنتن بودن و خبرساز شدن دارد. از نامه نگاري به سران بعضي از کشورها و دعوت از جورج بوش براي مناظره تا طرح شعارهاي غير عملي و مهم تر از آن سفرهاي استاني به شيوه رايج و متکي بر پوپوليسم را هم مي توان در اين راستا ارزيابي کرد. صدا و سيما هم بر خلاف سنت ديرينه خود و نحوه تعاملي که با روساي دولت هاي گذشته داشته امروز سنگ تمام گذاشته و بخش عمده اي از اخبار و برنامه هاي خود را به تبليغ و ترويج آقاي احمدي نژاد اختصاص داده و حتي از طرح ديدگاههاي انتقادي خودي ها هم نسبت به بعضي از برنامه هاي او امتناع مي کند. خلاصه ابر و مه و خورشيد و فلک دست اندرکارند تا از آقاي احمدي نژاد يک شخصيت رويايي و آرماني و بي بديل بسازند و متاسفانه ايشان هم گرفتار نوعي توهم شده اند و گمان مي کنند سيستم يعني احمدي نژاد.
سيستم، قرباني دولت سايه
شما در کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس حضور داريد، اين کميسيون چقدر سعي مي کند تا حدي مستقل عمل کند؟ يعني با برخي فاصله ها از برخي سياست هاي دولت در حوزه ديپلماسي خارجي و پرونده هسته اي...
در زمينه سياست خارجي و سياست داخلي، آقاي احمدي نژاد و دولتش همواره مجلس را دور مي زنند. در رابطه با پرونده هسته اي، مجلس، آخرين نهادي است که از اخبار مربوطه مطلع مي شود. در سفرهاي استاني وعده هاي بدون عمل مي دهند و با دامن زدن به انبوهي از انتظارات غير قابل تحقق مجلس را در مقابل عمل انجام شده قرار مي دهند و به نوعي وانمود مي کنند که همه خيرات و مبرات و اقدامات مثبت انجام شده از معجزات ايشان است؛ و مشکلات و عقب ماندگي ها هم زاييده عملکرد و ديدگاههاي دولت هاي گذشته و حتي مجلس هفتم و همين طور مخالفين و منتقدين ايشان. غافل از اينکه در طول يک سال گذشته و علي رغم رشد بسيار فزاينده درآمدهاي کشور نه تنها هيچگونه تحول جدي و بنيادي در عرصه هاي مختلف اقتصادي و فرهنگي و اجتماعي صورت نگرفته، بلکه در مواردي با پسرفت هاي خطرناکي هم مواجه شده ايم، خصوصا در عرصه اقتصاد. از آنجا که صدا و سيما، روزنامه هاي کثير الانتشار پر تيراژ و همين طور تريبون هاي نماز جمعه به مدد دولت احمدي نژاد آمده اند و براي منتقدين جايگاهي قائل نيستند، لذا ما با پديده خطرناک فدا شدن سيستم به پاي تمنيات و تصميمات و عملکرد يک فرد و البته تحت حمايت يک دولت سايه غير رسمي و غير شفاف مواجه هستيم.
وضعيت "پارلمان" و در واقع ماهيت آن در دور جديد عملا به چه شکل در آمده؟
در دور جديد شاهد افول و بي خاصيت شدن نهادي هستيم که بايد به مهار دولت و قدرت هاي انتصابي در چهارچوب قانون اساسي بپردازد و اجازه يکه تازي و خودکامگي را به نهادهاي انتصابي ندهد. طبق قانون اساسي مجلس بايد به عنوان مظهر دموکراسي و اراده ملي بر فراز قله مديريت کلان کشور قرار داشته باشد و در همه امور ابتکار عمل را در دست بگيرد. اما به نظر مي رسد اراده اي که قبلا تعطيلي مجلس را توسط برخي از مقامات موجه تلقي مي کرد، به صورت خزنده و خاموشي اين نهاد را به سمت و سويي مي برد که جز باقي ماندن يک ساختمان مجلل در بهارستان به عنوان مجلس شوراي اسلامي، حاصل ديگري به همراه نخواهد داشت.
در رابطه با عملکرد هيات رئيسه مجلس هم در طول اين دو سال که از عمر مجلس هفتم مي گذرد حرف و سخن زياد است. به نظر شما جدا از ماهيت سياسي افراد و جريان ها چقدر از اين نقدها به عدم توجه هيات رئيسه به آئين نامه داخلي مجلس مربوط است؟
صرف نظر از عوامل بيروني و دروني و يکدستي مجلس و گرايش هاي غالب آن، مهم ترين دليل اين امر را مي توان ناشي از ضعف و ناتواني هيات رئيسه مجلس و عدم توجه آنها به آئين نامه داخلي مجلس دانست. در حال حاضر مهم ترين مواد آئين نامه داخلي مجلس که در واقع قوي ترين قانون مصوب تلقي مي شود عملا به وادي فراموشي سپرده شده است.
اگر ممکن است با مصداق ها پيش برويم.
بله، به عنوان مثال به موجب بندهاي 5 و 6 ماده 33 آيين نامه داخلي مجلس، هريک از کميسيون هاي تخصصي مجلس موظف به نظارت بر چگونگي اجرا و نتايج حاصله از قوانين مصوب اعم از ماده و تبصره و رديف هاي بودجه هاي سنواتي و برنامه هاي پنج ساله و تهيه گزارش و تقديم آن به مجلس هستند. افزون بر اين کسب اطلاع از کم و کيف اداره امور کشور، دريافت و بررسي گزارش هاي عملکردي و نظارتي از دستگاههاي مختلف دولت به نمايندگي از سوي مجلس و تهيه گزارش ها و ارسال آنها که در بردارنده مسير تحولات و پيشرفت ها و عملکرد بخش هاي تخصصي کشور و معرف چگونگي اعمال حاکميت و مديريت در هر بخش است و ارائه آنها به مجلس جهت قرائت در صحن علني جزء مهم ترين و راهبردي ترين وظايف کميسيون هاي تخصصي مجلس است که در حال حاضر مطلقا اجرا نمي شود.
اين وضعيت در کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي به چه شکل است؟
در اين کميسيون که بنده افتخار عضويت آن را دارم که از مهم ترين کميسيون هاي مجلس محسوب مي شود، چه در محدوده سياست و سيات خارجي و داخلي، اطلاعات، امنيت داخلي و خارجي، دفاع، شورها و شهرداري ها بايد به نحو موثري ابتکار عمل را در اختيار گرفته و ايفاي نقش کند. اما اين کميسيون امروز عملا به کميسيوني منفعل و تاثير پذير مبدل شده است که به نظذر مي رسد از خارج مجلس هدايت مي شود و هيچ نقشي در حوزه هاي ياد شده بر عهده ندارد. اگر هم نقشي داشته باشد، اين نقش بسيار کم رنگ است. طبق همين آيين نامه، هيات رئيسه موظف است کميسيون هاي تخصصي را وادار کند که هر ماه يک بار گزارش عملکرد خود را جهت اطلاع نمايندگان ارائه کنند. اما دريغ از يک گزارش در طول دو سال فعاليت مجلس هفتم. طبيعي است که تعدادي از نماينده ها با درک چنين اوضاعي اين وضعيت را بر نتافته و همواره تلاش مي کنند که در چهارچوب آيين نامه و از طريق تذکر، هيات رييسه را وادار به تمکين از آيين نامه و جلوگيري از انفعال مجلس کنند. اما متاسفانه شاهد آن هستيم که هيات رئيسه براي اينکه مردم از آنچه در مجلس جريان دارد اطلاع حاصل نکنند به بدعت خطرناکي دست زده و برخلاف نص صريح آيين نامه و آنچه که از بدو تصويب اين آيين نامه و در طول شش سال گذشته روال بوده، اعلام کرده فقط تذکراتي که به شيوه اداره جلسه مربوط مي شود، قابل طرح است.
مفهوم اين تفسير نادرست از آيين نامه اين است که از اين به بعد نماينده ها حق ندارند درباره نقض مواد اساسي آيين نامه که ناظر به اداره کليت مجلس و کميسيون ها و دستگاههاي وابسته به آن است اعتراضي بکنند يا تذکري بدهند. در واقع، هيت رئيسه با اين اقدام خود، نمايندگان را از مهم ترين ابزارشان يعني اعمال اقتدار از طريق افکار عمومي براي وادار کردن هيات رئيسه براي اجراي کامل قانون آيين نامه خلع سلاح کرده است. نماينده ها در مجلس هفتم مانند کاراکتر "چارلي چاپلين" در فيلم "عصر جديد" شده اند که فقط مجاز هستند که مثل يک ماشين خودکار و بي اراده شاسي هاي مقابل خود را جهت موافقت و مخالفت با يک طرح به کار بگيرند و حق دخالت در امور اساسي را ندارند.
در مشروح مذاکرات مجلس در طول اين دو سال، تذکرات آيين نامه اي هم دچار تغيير و تحولاتي شده است. اين روند به چه شکل بوده؟
اين مساله را هم مي توان در راستاي محدود کردن نمايندگان ارزيابي کرد. در دو سال گذشته شاهد آن بوديم که تذکرات آيين نامه اي هم دچار تغيير و تحولاتي شده است. ابتدا، تذکرات ما را سياسي جلوه مي دادند و وقتي اين سياست ناکارآمد شد اعلام کردند که اساسا اين قبيل تذکرات، تذکرات غير قانوني و غير آيين نامه اي هستند. بعد به قطع ميکروفن نمايندگان معترض روي آوردند. وقتي با مقاومت ما رو به رو شدند شاهد بوديد که در هفته جاري از طريق جوسازي هايي که صورت گرفت تذکر قانوني را مبني بر اينکه چرا خواست تحقيق و تفحص در مورد انتخابات را به جاي ارجاع به کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي، به کميسيون برنامه و بودجه ارسال کرده ايد و همين طور در ازاي اعتراض بنده به بعضي از نطق هاي ايشان [غلامعلي حداد عادل، رئيس مجلس اسلامي] که در مورد مسائل مهم روز نيست، رئيس جلسه به نوعي وانمود کرد که بنده با طرح اخبار مربوط به لبنان مخالف هستم. اگر اين روند ادامه پيدا کند، چه بسا فردا اين تذکرات ما را حتي جرم محسوب کرده و لاجرم تذکر دهنده را به زندان روانه کنند! ايجاد قرنطينه در مجلس و اعلام جايگاه هيات رئيسه به عنوان يک منطقه ممنوعه براي حضور نمايندگان را هم مي توان در همين راستا ارزيابي کرد. البته اين آقايان براي رسيدن به مقصد خود و خنثي يا لوث کردن اعتراضات بر حق تعداد معدودي از نمايندگان که اين وضعيت انفعالي مجلس را بر نمي تابند علاوه بر مدد گرفتن از رسانه هايي که در اختيار دارند سعي مي کنند تذکرات را هم به نحوي غير منطقي جلوه دهند. نماينده منتقد را "آشوبگر" معرفي کنند و البته به روش هاي ديگري هم متوسل مي شوند.
دو دو گفتن و تکبير و... هم در صحن مجلس هفتم زياد شنيده مي شود...
بله، اگر ملاحظه کرده باشيد، تعدادي از عوامل خودشان را که البته تعداد قابل توجهي هم نيستند در مجلس بسيج کرده اند تا چنانچه تذکر و نطق نماينده ها باب ميل آنها نباشد و از خطوط قرمز ترسيم شده آنها تجاوز کند، به فراخور شرايط با ايجاد جار و جنجال و دو دو گفتن يا مرگ و احسنت گفتن، فضا را عليه نمايندگان منتقد آلوده کنند که البته ما به دليل درک شرايط و ضرورت ادامه اين اعتراضات قانوني تسليم اين قبيل جو سازي ها نمي شويم. انتظار مي رود رسانه هايي که همسو با ما شرايط را درک مي کنند در اين خصوص به کمک نمايندگان منتقدي بيايند که سعي دارند با هزينه دادن و حتي فدا کردن خود، اجازه ندهند فضاي مجلس يک فضاي توام با اختناق باشد.
تشکيل جريان منتقد در مجلس
آقاي اعلمي، از اپتداي تشکيل مجلس هفتم، ما شاهد طيف بندي هاي مختلف در ميان نمايندگان هوادار دولت بوديم. از يک طرف جريان آقاي افروغ. آقاي نادران... جريان آقاي توکلي و طيفي که آقاي باهنر رهبري مي کند و... از يک طرف هم ما شاهد دو فراکسيون عمده اکثريت و اقليت در مجلس هستيم که اصلا روشن نيست تفاوت برنامه ها و نظرگاه اين دو فراکسيون عملا چيست... اين مرزبندي ها در ميان نيروهاي فعال در مجلس هفتم چگونه است؟
ببينيد، مادامي که فضاي سياسي کشور وحتي فضاي داخل مجلس، فضايي غير شفاف باشد و مادامي که احزابي که از متن مردم برخاسته اند به طور واقعي در کشور شکل نگيرند، ما شاهد يک سلسله مرزبندي ها در داخل و خارج از مجلس هستيم. اين مساله تنها معطوف به مجلس هفتم نيست. در مجالس گذشته هم شما شاهد چنين مرزبندي هايي بوديد. اين قبيل مرزبندي ها نوعا به اعتبار دوري و نزديکي به برخي از اشخاص است و از مبناي اصولي و پشتوانه فکري و فلسفي و تئوريک برخوردار نيست. همين مساله، کار اين جريانات و نحوه يارگيري آنها را با دشواري مواجه کرده واين امر به غير شفاف عمل کردن نماينده ها منتهي شده است. در مجلس هفتم فراکسيون هاي مختلفي شکل گرفته اند. يک فراکسيون موسوم به "اقليت" است. فراکسيون ديگري موسوم به "اکثريت". در درون همين فراکسيون موسوم به اکثريت هم شما شاهد تفرق فکري هستيد. در آنجا هيچ وحدت نظري و تئوريکي مشاهده نمي شود. اين مسائل به دليل فقدان برنامه و تئوري است. اين جريانها صرفا بر پايه مناسبات دوستانه شکل گرفته اند. چه بسا الان نمايندگاني هستند که در فراکسيون موسوم به "اقليت" مجلس حضور دارند اما اگر افکار و انديشه ها و عملکرد آنها را مورد ارزيابي و تحليل قرار دهيد، مي بينيد که هيچگونه تفاوتي با آن دسته از نمايندگاني که در فراکسيون موسوم به "اکثريت" حضور دارند، ندارند. اين امر کار را براي نمايندگان مستقل دشوار کرده است.
نمايندگان مستقل؟ منظورتان چيست؟
نمايندگاني که تلاش مي کنند در ميان بازي هاي سياسي قرار نگيرند و به عنوان يک نماينده واقعي در مجلس ظاهر شوند.
گمان نمي کنيد با چنين شرايطي فعاليت تشکيلاتي و گروهي در مجلس ضروري باشد؟
اين کار ضروري به نظر مي رسد و لازم است نمايندگاني که مستقل فکر مي کنند و سعي دارند به صورت فراجناحي، متناسب با وظايف قانوني و انتظارات موکلين خود عمل کنند گرد هم بيايند و يک تشکل، ولو غير رسمي را در مجلس شکل بدهند.
اقدامي در اين رابطه انجام گرفته؟
بله، بحث مقدماتي در اين رابطه صورت گرفته و جمعي از اين نمايندگان که مي خواهند فراتر از جناح بندي ها عمل کنند و مجلس را از حالت انفعال خارج کنند تصميم دارند در آينده نه چندان دور جرياني قوي و کيفي در مجلس بوجود بياورند که با همت خودشان اين جو نامناسبي که هم اکنون در مجلس حکمفرماست را بشکنند.
نقل از روز