آخرين تحولات هستهيي
درپي مخالفت چين و روسيه با صدور بيانيهاي مشترك در انتقاد از برنامهي
هستهيي كشورمان، تلاش برخي كشورهاي غربي در نشست شوراي حكام براي صدور
بيانيهاي مشترك در انتقاد از برنامهي هستهيي ايران بينتيجه ماند.
با اين حال اتحاديهي اروپا در پي آن است تا با صدور بيانيهاي از تهران
بخواهد غنيسازي را نه به عنوان معياري اعتمادساز بلكه به عنوان يك الزام
بينالمللي تعليق كند؛ اين در حالي است كه جنبش غيرمتعهدها در نشست اخيرشان
از حقوق هستهيي كشورمان حمايت كردهاند و از سوي ديگر احتمالا خاوير
سولانا فردا با علي لاريجاني دور ديگري از مذاكراتش را آغاز ميكند تا در
اين زمينه بررسي بيشتري صورت گيرد.
ديدار سولانا با لاريجاني
سخنگوي خاوير سولانا گفت كه رييس سياست خارجي اتحاديهي اروپا روز
پنجشنبه با علي لاريجاني براي انجام مذاكراتي ديگر ديدار ميكند.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) به نقل از خبرگزاري فرانسه،
كريستينا گالاچ، سخنگوي خاوير سولانا، رييس سياست خارجي اتحاديهي اروپا
گفت كه محل انجام اين ديدار جايي در اروپا، اما نه در بروكسل خواهد بود و
به منظور فراهم كردن شرايط براي ازسرگيري مذاكرات صورت ميگيرد.
مصالحهي اروپا با ايران
روزنامهي انگليسي فايننشيال تايمز نوشت كه اروپا ميخواهد براي شكستن
بن بست يك ساله در مسالهي هستهيي ايران به مصالحه برسد.
طبق توافقاتي كه اخيرا در وين ميان مقامات ايراني و اتحاديه اروپا به وجود
آمده، اتحاديه اروپا از اصرار خود بر تعليق غنيسازي اورانيوم ايران پيش از
آغاز مذاكرات صرف نظر ميكند، اما ديپلماتهاي اروپايي تاكيد كردند كه
ايران بايد به بازرسان سازمان ملل اجازه دهد تا از با انجام آزمايشهاي
لازم در تاسيسات هستهيي خود موافقت كند.
در ديدار ميان علي لاريجاني، دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران و خاوير
سولانا، رييس سياست خارجي اتحاديه اروپا، بازرسي از تاسيسات هستهيي ايران
در كانون گفتوگوهاي روز پنجشنبه اين مقامات خواهد بود.
يك ديپلمات اروپايي در اين باره گفت: ديناميك مذاكرات تغيير كرده و مساله
اصلي بازرسيها است.
بيانيهي اتحاديهاروپا دربارهي ايران
همچنين خبرگزاري فرانسه گزارش داده كه پس از آنكه گروه شش در رسيدن به
توافق براي صدور بيانيهاي مشترك دربارهي ايران در شوراي حكام با شكست
روبرو شد، اتحاديهي اروپا قصد دارد امروز (چهارشنبه) درخواستهاي جديدي را
از ايران دربارهي تعليق غنيسازي اورانيوم داشته باشد.
به گزارش ايسنا خبرگزاري فرانسه نيز با اشاره به اين مطلب با ذكر اين كه به
نسخهاي از بيانيهاي كه اتحاديهي اروپا قصد صدور آن دربارهي ايران را
دارد،دست يافته نوشت: فنلاند، به نمايندگي از 25 كشور اتحاديهي اروپايي
قصد دارد، امروز از ايران بخواهد غنيسازي را نه به عنوان معياري اعتمادساز
بلكه به عنوان يك الزام بينالمللي تعليق كند.
براساس اين گزارش، فرانسه، انگليس و آلمان نيز كه از سال 2003 تاكنون رهبري
مذاكرات با ايران را عهدهدار بودهاند، نيز در خصوص بيانيهاي مشترك توافق
كردهاند كه از ايران ميخواهد غنيسازي را تعليق كند.
نشست شوراي حكام
خبرگزاري آسوشيتدپرس به نقل از ديپلماتها نوشت كه گروه شش تلاشها
براي صدور بيانيهاي مشترك در انتقاد از برنامهي هستهيي ايران در شوراي
حكام را پس از خودداري روسيه و چين از تاييد زبان سرسختانهي آن، رها
كردند.
به گزارش ايسنا، اين خبرگزاري گزارش داد: اين شكاف درنشست شوراي حكام آژانس
بينالمللي انرژي اتمي منعكس كننده ترديد در چگونگي واكنش در برابر پيشنهاد
اخير ايران است؛ مبني بر آنكه امكان دارد غنيسازي اورانيوم را به صورت
موقت اما فقط در طول دورهي مذاكرات به حالت تعليق درآورد.
اين گزارش حاكي است: شكست شش كشور در ارايهي بيانيهاي مشترك دربارهي
ايران در شوراي حكام نشان دهندهي آن است كه برخي ترجيح ميدهند دربارهي
مجازات سخت عليه ايران تا زماني كه ايران جزئيات بيشتري از پيشنهادش را
ارايه دهد، صبر كنند.
براساس اين گزارش، آمادگي تهران براي بررسي حتي يك توقف موقت مهم است، زيرا
ميتواند بن بست با شش كشور را در صورتي كه آنها بپذيرند دورهي تعليق
ايران و ديگر شرايط براي آغاز مذاكرات قابل پذيرش است، رفع كند.
كاخ سفيد روز سهشنبه اين پيشنهاد را رد و اعلام كرد هيچ تغييري در موضع
ايران حاصل نشده است.
روسيه و چين هر دو اعضاي دايمي شوراي امنيت سازمان ملل و دارندهي حق وتو
هستند. اين دو كشور همچنين عضوي از گروه شش هستند كه به مسالهي هستهيي
ايران ميپردازد.
مسكو و پكن هر دو با تلاشهاي تحت رهبري آمريكا براي حركت سريع به سوي
تحريمها به رغم به سر رسيدن ضربالاجل 9 شهريور قطعنامه 1696 شوراي امنيت
براي تعليق در ايران، مخالفت كردهاند و در عوض تداوم مذاكرات با تهران را
ترجيح ميدهند.
آسوشيتدپرس به نقل از ديپلماتهاي معتبر در آژانس بينالمللي انرژي اتمي كه
خواستند نامشان فاش نشود افزود: آمادگي ايران براي بررسي تعليق موقت
غنيسازي اورانيوم، اختلافات بر سر تحريمهاي سازمان ملل را تشديد كرده
است.
از سوي ديگر آسوشيتدپرس به نقل از مقاماتي كه نامي از آنها نبرد افزود كه
تهران قصد دارد به محض شروع مذاكرات با شش كشور پيشنهاد دهنده دربارهي
برنامهي هستهيي اين كشور غنيسازي را به صورت موقت تعليق كند. اين در
حالي است كه شش كشور تعليق پيش از مذاكره را خواستارند.
خبرگزاري رويتر نيز به نقل از ديپلماتها نوشت، شوراي حكام آژانس
بينالمللي انرژي اتمي اميدوار است مسالهي هستهيي ايران از راه گفتوگو
حل شود.
از ديگر سو آسوشيتدپرس گزارش داد كه آلمان، فرانسه و انگليس كه ميكوشند
ايران را به صرفنظر از غنيسازي اورانيوم متقاعد كنند، روز چهارشنبه تلاش
كردند، زبان مشتركي را براي بيانيهاي بيابند كه از تهران انتقاد ميكند
اما گفتوگوهاي حساس را به مخاطره نمياندازد.
به گزارش ايسنا اين خبرگزاري آمريكايي با بيان اين مطلب، افزود:
ديپلماتهاي معتبر در نشست 35 كشور عضو شوراي حكام آژانس بينالمللي انرژي
اتمي گفتند، درحالي كه فرانسه و انگليس زباني سختتر را براي بيانيه ترجيح
ميدهد، آلمان از متني ملايمتر حمايت ميكند.
بر اساس اين گزارش، اين ديپلماتها در ازاي فاش نشدن نامشان با ارايهي
اطلاعات در اين باره موافقت كردند.
آسوشيتدپرس افزود: اين مشكلات منعكس كنندهي ترديدهايي نسبت به نيات ايران
پس از آن است كه اين كشور در مذاكرات روز يكشنبه در وين اشاره كرد ميتواند
تعليق كوتاه مدت غنيسازي را در طول مذاكرات بررسي كند.
اجلاس غيرمتعهدها
از سوي ديگر نمايندگان بيش از صد كشور در حال توسعه دنيا در هاوانا خواستار
مذاكرات بيقيد و شرط براي حل مسالهي هستهيي ايران شدند.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) به نقل از خبرگزاي فرانسه،
نمايندگان كشورهاي در حال توسعه در اجلاس كشورهاي عدم تعهد (NAM)
بار ديگر بر بيانيهاي كه ماه مه در مالزي و در حمايت از ايران براي دسترسي
به انرژي هستهيي تدوين شده بود، تاكيد كردند و بند جديدي به آن افزودند.
در اين بند از تلاشهاي داوطلبانهي ايران براي اعتمادسازي در جهت حل
مسالهي هستهيي ايران استقبال كردند و خواستار آغاز بدون شرط مذاكرات بر
سر برنامهي هستهيي ايران شدند.
موضع چين
ون جيا بائو از جامعهي بينالمللي خواست تا براي حل مسالهي هستهيي
ايران به جاي استفاده از زور از ديپلماسي استفاده كند.
به گزارش ايسنا، ون جيا بائو، نخست وزير چين كه در هتلي در لندن براي حدود
150 تن از رهبران تجاري جهان سخنراني ميكرد، اظهار داشت: از جامعهي جهاني
ميخواهم براي حل مسالهي هستهيي ايران به جاي زور از ديپلماسي استفاده
كند.
سفير چين نزد سازمان ملل نيز تاكيد كرد كه گفتوگو دربارهي برنامهي
هستهيي ايران نبايد به شوراي امنيت بازگردد.
وانگ گوانگيا، سفير دايم چين نزد سازمان ملل روز سهشنبه به خبرگزاري كويت
گفت كه مذاكرات «مثبت» خاوير سولانا، رييس سياست خارجي اتحاديهي اروپا و
علي لاريجاني، دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران بايد ادامه پيدا كند و در
صورت شكست اين مذاكرات پروندهي ايران بايد به آژانس بينالمللي انرژي اتمي
و نه به شوراي امنيت بازگردد.
گوانگيا اظهار كرد كه سولانا و لاريجاني پيشرفتهايي حاصل كردهاند و ابراز
اميدواري كرد: آنها به حصول پيشرفت و نتايج مثبت براي همهي طرفهاي ادامه
دهند؛ زيرا مذاكرات بهتر از تحريم است.
اين ديپلمات عاليرتبهي چيني گفت كه مذاكرات در اين باره نبايد به شوراي
امنيت باز گردد و تاكيد كرد كه آژانس بينالمللي انرژي اتمي مكاني مناسب
براي پرداختن به اين مساله است.
وي گفت: پرهيز از شوراي امنيت راهي بهتر است، گفتوگوي شوراي امنيت
دربارهي تحريمها راهي سودمند نيست.
گوانگيا افزود: براي شروع، شوراي امنيت مكاني مناسب نيست؛ بلكه آژانس
بينالمللي انرژي اتمي مكان مناسب پرداختن اين مساله است؛ بنابراين چرا در
شوراي امنيت به آن بپردازيم؟
سفير چين نزد سازمان ملل گفت: همه فراموش كردهاند كه وقتي براي اولين بار
توافق كرديم شوراي امنيت به اين مساله بپردازد براي تقويت نقش آژانس
بينالمللي انرژي اتمي اين كار را كرديم، اما آنچه در اينجا رخ ميدهد،
تلاش براي تبديل شورا و نه آژانس بينالمللي انرژي اتمي به يك بازيگر اصلي
است.
موضع روسيه
معاون رييس جمهور روسيه اعلام كرد که مسكو با برخورد مغرضانه نسبت به
حل مسالهي هستهيي ايران مخالف است.
به گزارش ايسنا، خبرگزاري نووستي به نقل از سرگئي پريخودکو، معاون رييس
جمهور روسيه كه روز سهشنبه با خبرنگاران گفتوگو ميكرد، گزارش داد: از
نظر من، نميتوان رويکرد يک دولت را با معياري كه داراي ماهيتي مغرضانه
باشد، ارزيابي كرد.
وي افزود: ما دو معيار براي ارزيابي داريم كه شامل قوانين حقوق بين الملل و
يا تصميمات مصوبه شوراي امنيت سازمان ملل است.
پريخودکو اظهاركرد: به خوبي به ياد دارم که بسياري از همکاران من که
برايشان احترام بسياري قايلم، صدها صفحه تحقيقات غيرمغرضانه دربارهي
برنامه سلاحهاي شيميايي و ميکروبي در عراق ارايه كردند که اکنون حقيقت
براي ما روشن است.
وي تاکيد كرد: ما مخالف نگرشي مغرضانه به اين مسايل هستيم.
معاون رييس جمهور روسيه همچنين خاطر نشان كرد که مسكو هيچ موضع خاص و
متمايز از موضع جامعه جهاني را در رابطه با مسالهي مبارزه با گسترش سلاح
کشتار جمعي دنبال نميكند.
پريخودکو با اشاره به نشستهاي اخير خاوير سولانا، رييس سياست خارجي
اتحاديهي اروپا با علي لاريجاني، دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران در وين
اظهار داشت: ما به شدت منتظر نتايج مذاکرات سولانا هستيم.
معاون رييس جمهور روسيه گفت: موضع روسيه با مواضع ساير کشورها مرتبط است و
من معتقدم که همانگونه که همکارانم ميگويند، بايد به کارشناسان فرصت داد
که کار کنند و حل اين مساله بايد در راستاي ديپلماسي و به شكلي صلحآميز
باقي بماند.
موضع دوگانه فرانسه
نيكولا ساركوزي گفت كه مسالهي هستهي ايران بايد از راه ديپلماسي حل و فصل
شود، با اين حال وي در حمايت از موضع آمريكا تاكيد كرد كه براي برخورد با
اين مساله بايد همهي گزينهها روي ميز بماند.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، نيكولا ساركوزي، وزير كشور
فرانسه كه به منظور سفري چهار روزه در آمريكا به سر ميبرد، گفت: ايران خود
را به كشوري ياغي مبدل كرده است و نبايد اجازه داد كه به سلاحهاي هستهيي
دست يابد.
ساركوزي دستيابي ايران به تسليحات هستهيي را «وحشتناك» دانست و افزود:
ايران حق ندارد سلاحهاي هستهيي را آزمايش كند. مسالهي هستهيي ايران
بايد از طريق ديپلماسي حل شود. با اين حال، بايد همهي گزينهها روي ميز
بماند.
اين در حالي است كه كليهي فعاليتهاي هستهيي ايارن تحت نظارت آژانس بين
المللي انرژي هستهيي قرار دارد و اين آژانس اعلام كرده كه مدركي دال بر
نظامي بودن برنامهي هستهيي ايران وجود ندارد.
موضع آمريكا
كاندوليزا رايس،وزير امورخارجه آمريكا، گفت كه اگر ايران غنيسازي
اورانيوم را متوقف نكند تلاشهاي آمريكا براي تحريم عليه ايران ادامه خواهد
يافت.
تام كيسي، سخنگوي معاون وزارت خارجهي آمريكا نيز گفت: تا جايي كه من
ميدانم ايران پيشنهادي نداده و موضع آن كشور تغييري نكرده است.
كيسي افزود: تا جايي كه من اطلاع دارم ايران براي تعليق غنيسازي اورانيوم
براي يك مدت زماني موافقت نكرده است.
با اين حال وي گفت كه دولت بوش هم چنان سرگرم مذاكره با ساير كشورها براي
اعمال تحريم عليه ايران در شوراي امنيت سازمان ملل است.
كيسي گفت: نيكلاس برنز، معاون وزير خارجهي آمريكا روز دوشنبه و سهشنبه
دربارهي تحريم ايران كنفرانس تلفني با مقامات ساير كشورها داشت و اين گفت
و گوها تا اواخر هفته جاري ادامه مييابد.
معاون وزير خارجهي آمريكا خبر داد كه كاندوليزا رايس، وزير خارجهي آمريكا
هفتهي آينده در جلسهي ويژهي مجمع عمومي براي مساله تحريم عليه ايران
تلاش خواهد كرد. تعليق غنيسازي اورانيوم همچنان پيش شرط مذاكره با ايران
در مورد بسته مشوقهاي ارايه شده از سوي آمريكا و اتحاديه اروپاست.
سفير آمريكا در روسيه هم ميگويد كه كشورهاي غربي در قبال توقف برنامهي
هستهيي ايران پيشنهاد خوب و سخاوتمندانهاي به ايران دادهاند.
به گزارش ايسنا به نقل از پايگاه خبري رگنوم، ويليام برنز، سفير آمريكا در
روسيه در جمع خبرنگاران، گفت: آمريكا و روسيه به مواضع در قبال منع گسترش
سلاحهاي هستهيي نزديكتر شده و دو كشور دربارهي عدم دستيابي ايران به
سلاح هستهيي اهداف استراتژيك دارند.
برنز دربارهي بستهي پيشنهادي غرب به ايران، اظهار داشت: پيشنهادي خوب و
سخاوتمندانه به ايران شده است و آمريكا تلاش ميكند تا به طور صلحآميز به
اين مساله پايان دهد.
تحليل ديويد آلبرايت
ديويد آلبرايت، از كارشناسان برنامه هستهيي ايران ميگويد كه پاسخ
ايران به بستهي پيشنهادي كشورهاي غربي بيهوده نيست و هنوز ميتوان به
آيندهي مذاكرات هستهيي با ايران اميدوار بود.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) به نقل از پايگاه اينترنتي
شوراي روابط خارجي آمريكا، ديويد آلبرايت، رييس انستيتوي علم و امنيت
بينالمللي كه پاسخ ايران به بستهي پيشنهادي كشورهاي غربي را از طريق
اينترنت منتشر كرده است، گفت: پاسخ ايران بيهوده نيست و هنوز جايي براي
خوشبيني وجود دارد. به اعتقاد من اين پاسخ تو خالي نيست و ديپلماتها
ميتوانند براي آغاز مذاكرات روي آن كار كنند.
آلبرايت با اشاره به ديدار اخير علي لاريجاني، دبير شوراي عالي امنيت ملي
ايران و خاوير سولانا، رييس سياست خارجي اتحاديهي اروپا درباره وضعيت
مذاكرات اظهار داشت: درحال حاضر اتحاديهي اروپا و ايران در وضعيتي هستند
كه من آن را مرحلهي پيش مذاكره مينامم. ظاهرا ايران آماده مصالحه است؛
زيرا گفته ميشود كه اين كشور ميخواهد برنامهي هستهيي خود را براي مدتي
متوقف كند؛ گويا چنين پيشنهادي از سوي ايران انكار شده است، اما به نظر
ميرسد كه در مذاكرات سولانا با لاريجاني اين موضوع مطرح بوده است.
آلبرايت ادامه داد، پاسخ اين مملو از شرط و شروط است كه در يكي از آنها
آمده است آمريكا و اروپا بايد اسراييل را خلع سلاح هستهيي كنند.
وي ادعا كرد: با توجه به اين شرطها نميتوان گفت كه برنامهي ايران
صلحآميز است. تصور نميكنم كه ايران براي توقف دايم فعاليتهاي هستهيي
خود موافقت كند، اما شايد به نوعي ديگر با توقف اين فعاليتها موافقت كند.
آلبرايت درباره ترجمه متن فارسي پاسخ ايران به زبان انگليسي اظهار داشت: به
نظر ميرسد كه يك كميته آن را تدوين كرده و چند مترجم با ويژگيهاي متفاوت
آن را از فارسي به انگليسي بازگرداندهاند؛ بنابراين اين ترجمه كل مفهوم
متن فارسي را نميرساند.
خبرگزاري دانشجويان ايران
1385/06/22
|